تیلور لورنز، آتلانتیک — اینستاگرام توانسته به بیش از یک میلیارد کاربر در ماه برسد و، از این طریق، ذائقۀ بصری خیلی خاصی را به درون خود هدایت کرده است: دیوارهایی روشن، لاتههایی با طراحی هنرمندانه، [لقمههای] تُست آووکادو، و هر چیزی بهرنگ «صورتیِ هزاره»؛ تمام اینها با زیباییشناسیای همراهاند که با دقت آماده شدهاند، رنگشان تصحیح گشته، و برق افتادهاند. عکسهایی که در این مد جای میگیرند چنان عملکرد خوبی در اینستاگرام دارند که این ذائقۀ بصری با نام خودِ پلتفرم یعنی «اینستاگرام» عجین شد و سپس به دنیای بزرگتری نفوذ کرد. حتی اگر از این اپلیکیشن استفاده نمیکنید، بیشک تاکنون یک «دیوار اینستاگرامی» دیدهاید، تجربهای حبابی۱، مانند موزۀ بستنی یا یک دستشویی رستوران با رنگهای روشن که فقط برای عکس ساخته شده است.
هیچکس بیشتر از اینفلوئنسرها از محبوبیت این ظاهر بهره نبرده است. بعضیها هزاران دلار کسب درآمد میکنند از قالبهای آمادهای که هر عکسی را بهگونهای تغییر میدهد که در این قالب بگنجد. اما هر مُدی مدتزمانی دارد و، به همان سرعتی که اینستاگرام دیوارهای صورتی و پاستیل را مطرح کرد، حالا علیه آنها قرار گرفته است. کِلِر، دختر پانزدهسالهای که درخواست کرد بهخاطر سنش از نام مستعار برایش استفاده شود، میگوید: «تُست آووکادو و پستهای توی ساحل. این دیگه خیلی عام و کلیشهای شده. هر دختری رو میشه با فوتوشاپ توی این پسزمینه گذاشت و محصول نهایی هم فرقی نکنه. الآن دیگه این چیزهای ساختگی باحال نیست».
اینفلوئنسرهای جوانی که بهسرعت رشد کردهاند، همچون اِما چمبرلین، جِیزی آن و یوانا سدیا، همگی ظاهرهای گزیده و مرتب را برای صفحهشان رد کرده و حسوحال شلخته و فیلترنشده را ترجیح میدهند. اگرچه اینفلوئنسرهای نسل هزاره دوربینهای دیجیتال تکلنزی بازتابی (DLSR) را به ساحل برده و استاد ویرایش عکس بودند تا تصویری بیعیبونقص داشته باشند، اما نسل جوانتر از آنها مستقیماً از روی گوشی موبایلشان پست میکنند. لینزی ایتن، یکی از بنیانگذاران آژانس بازاریابیِ اینفلوئنسر به نام «استیت فایو»، میگوید: «قبلاً اینفلوئنسرها میگفتن ’نه، این برند نیست‘. یا فقط عکسهایی را پست میکردن که در سطح خاصی از نور بود یا مقدار خاصی از اشتراک را داشت. اما این قواعد در مورد نسل جوونتر صدق نمیکنه».
حتی بسیاری از نوجوانان زحمت زیادی میکشند
مت کلاین، استراتژیست فرهنگی مرکز مشاورۀ «اسپارکس اند هانی»، هم میگوید که شاهد دورشدن تدریجی از عکسهای ازقبلبرنامهریزیشده و رنگینکمانوار هستیم که در اواخر ۲۰۱۷ در این پلتفرم رایج بود. او میگوید: «همهمون میدونیم که دیگه این قضیه لو رفته. همۀ ما توی اون عکسهای ازقبلآمادهشده حضور داشتیم. همهمون میدونیم چقد استرس و اضطراب میآرن. میتونیم پسِ پرده رو ببینیم. فرهنگ یه آونگه و آونگ در حال حرکته. البته منظور این نیست که همه میخوان پستکردن عکسهای بیعیبونقص را کنار بذارن. اما جهت انرژی درحال تغییره».
در سال گذشته، عکسهای «اینستاگرام دربرابر واقعیت» محبوبیت زیادی یافتهاند و اینفلوئنسرها سعی میکنند از اینراه خودشان را ملموستر و واقعیتر نشان دهند. در اوایل همین ماه، در فستیوال زیبایی «بیوتیکان»، سلبریتیهای اینستاگرام از کنارگذاشتن نورهای مصنوعی و گرایش به نمایش چهرهشان در آفتاب صحبت کردند. با افزایش آگاهی مردم نسبت به شیوع پستهای حمایتشده، اینفلوئنسرهای زیبایی در حال کنارگذاشتن عکسهای برند و و رویآوردن به عکسهاییاند که «خالیهایشان» را نشان میدهد، یعنی بطریهای خالی از محصولی که واقعاً استفاده میکنند. حسابهای
شاید خود پلتفرم اینستاگرام هم تا حدی عامل این تغییرات باشد. اینستاگرام کار خود را بهعنوان یک فید کاملاً بصری از عکسهای فیلترشده آغاز کرد، اما حالا بهصورت شبکۀ اجتماعی شلوغ و درهمی درآمده که، در آن، عکسها برای جلب توجه درحال نبرد با استوریها، آیجی تیویها، گیفها و ویدئوکلیپها هستند. از نظر خیلی کاربران، عکس فقط بهانهای برای عرضۀ کپشنها و بخش کامنت است.
به گفتۀ تیلور کوهن، استراتژیست دیجیتال در آژانس تبلیغاتی دی.دی.بی، اشباع زیباییشناسی اینستاگرام در اواسط ۲۰۱۸ رخ داد. او میگوید: «حالا حتی مثل یکسال پیش هم نیست». مثلاً «هپی پلِیس»۲ را در نظر بگیرید، موزهای اینستاگرامی که در سال ۲۰۱۷ درمیان هیاهوی زیاد هواداران در لسآنجلس افتتاح شده و خود را «اینستاگرامیترین تجربۀ حبابی در آمریکا» میداند. وقتی افتتاح شده بود، مردم مشتاقانه هزینۀ ورودیِ حدوداً سی دلاری (یا ۱۹۹ دلار برای حالت وی.آی.پی) آن را پرداخت میکردند. اما همین ماه که این «موزه» به بوستون آمد، اصلاً موفقیتی نداشت. کلرِ پانزدهساله میگوید: «من که حاضر نیستم برم، ترجیح میدم جلوی کتابخونهای چیزی عکس بگیرم». موزهها و دیوارهای اینستاگرامی به این منظور ساخته شده بودند که افراد عادی را قادر سازند عکسهایی با کیفیت مشابه با اینفلونسرها بگیرند، اما موفقیت شدیدشان باعث شد ایندست عکسها چنان رایج شوند که دیگر مثل گذشته جذابیتی نداشته باشند. کلاین میگوید در ابتدا «همه عکس عادی پست میکردن، برای همین اون غذاهای شبیه رنگینکمون خیلی جلوه میکرد. اما خیلیها رفتن سراغ این زیباییشناسی
پینوشتها:
• این مطلب را تیلور لورنز نوشته است و در تاریخ ۲۳ آوریل ۲۰۱۹ با عنوان «The Instagram Aesthetic Is Over» در وبسایت آتلانتیک منتشر شده است. وبسایت ترجمان آن را در تاریخ ۲۹ خرداد ۱۳۹۸ با عنوان «راحت باشید؛ دیگر نمیشود با عکسهای ساختگی لایک جمع کرد» و ترجمۀ علیرضا شفیعینسب منتشر کرده است.
•• تیلور لورنز (Taylor Lorenz) از نویسندگان آتلانتیک است که در حوزۀ فناوری مطلب مینویسد.
[۱] pop-up experience: به مکانهایی گفته میشود که مدتی در یک جا برپا شده و مکانهایی با مضمونهای خاص نظیر موزه، کارخانه و ... را برای گرفتن عکسهای مخصوص اینستاگرام فراهم میکنند [مترجم].
[۲] The Happy Place