۱۶ خرداد ۱۳۹۶ ساعت ۱۱:۰۹
اگر بخواهیم اندیشۀ فیلسوفان بزرگ تاریخ را تنها در یک کلمه خلاصه کنیم، مطمئناً این کلمه برای میشل فوکو «قدرت» خواهد بود. فوکو در طول سال‌های متمادی، بسیار به قدرت اندیشید، تعریف‌های قدیمی ما از این مفهوم را در هم شکست و شیوه‌های زیرکانه و بسیار پنهانِ عملکرد قدرت در جامعه را مرئی کرد. با آنکه سی‌سال ...
۸ خرداد ۱۳۹۶ ساعت ۰۳:۵۷
آیا امکان دارد که همذات‌پنداری با دیگران آسیب‌هایی در پی داشته باشد؟ آیا اصلاً کسی هست که مخالف همدلی باشد؟ بله، پل بلوم، استاد روان‌شناسی دانشگاه ییل. نویسندۀ کتابی جدید با عنوان «علیه همدلی»، نشان می‌دهد همدلی، هر قدر هم خیرخواهانه باشد، راهنمای مناسبی برای استدلال اخلاقی نیست. از آن بدتر، هر چقدر ...
۴ خرداد ۱۳۹۶ ساعت ۱۰:۲۸
نسخهٔ صوتی: به‌لحاظ اُنتولوژیک، تو هم نمی‌دانی اپیستمولوژیک یعنی چه
صاحب دو جایزۀ پولیتزر و هجونویس واشنگتن‌پست، جین واینگارتن می‌گوید: «در بیست‌وپنج سال گذشته، صفات معرفت‌شناختی و وجودشناختی را در نوشته‌های خود به یک معنی و به‌جای هم استفاده کرده‌ام و جالب اینجاست که معنی هیچ‌کدام از آن‌ها را هم به‌درستی نمی‌دانم. اما نکتۀ جالب اینکه در این مدت حتی یک نفر هم در این ...
۲۷ ارديبهشت ۱۳۹۶ ساعت ۰۸:۱۹
آیا عشق فایده‌ای برای زنان داشته است؟
«پر از هراس و امیدم که هیچ حادثه‌ای/ شبیه آمدنِ عشق ناگهانی نیست» شاعرها از این دست حرف‌ها زیاد می‌زنند، مخصوصاً اگر مرد باشند. فرهنگِ رمانتیک ما می‌گوید عشق مثلِ صاعقه سراغ شما می‌آید، بنابراین وقتی پای عشق در میان باشد، کاری از دستتان ساخته نیست. این اسطوره‌پردازی‌ها دربارۀ عشق، بسیار به زنان آسیب ...
۱۹ ارديبهشت ۱۳۹۶ ساعت ۰۸:۲۸
آنچه بسیاری از سازمان‌های بشردوست انجام می‌دهند این است که عکسی از کودکی درحال‌رنج را به‌عنوان نمایندۀ تمام رنج‌های قابل‌تصور نشان می‌دهند و می‌گویند «آنچه در حال وقوع است وحشتناک است و شما علاقه‌ای به شنیدن همۀ ماجرا نخواهید داشت.پولتان را به ما بدهید و ما این رنج و درد را به پایان خواهیم رساند.» ...
۹ ارديبهشت ۱۳۹۶ ساعت ۰۹:۰۰
خشونت هم می‌کُشد و هم زندگی می‌بخشد
آیا خشونت شر است؟ به هر شکل و روی هر کس که اجرا شده باشد؟ احتمالاً جواب ما به این سوالات مثبت است. اما سیمونا فورتی، فیلسوفی که در صدد است تا نظریۀ ابتذالِ شر هانا آرنت را به منتهای خود برساند، معتقد است نباید به سادگی به آن سوالات جواب مثبت داد. زیرا موضع «قربانی» مستعد پروراندنِ شکل وخیمی از خشونت ...
۴ ارديبهشت ۱۳۹۶ ساعت ۰۸:۳۴
تخریب محیط‌زیست مصداق جرم علیه بشریت است
اگر مثل ترامپ و دارودستۀ میلیاردرهای هم‌پیمان با او، تغییرات آب‌و‌هواییِ جهان برایتان موضوع تمسخر نباشد، آنگاه دو راه پیش رویتان است: یکی اینکه مانند «سبزها» به‌دنبال یافتنِ راه‌حل‌هایی برای بحران محیط‌زیست در درون نظام سرمایه‌داری باشید و دیگری آنکه به مقاومتی رادیکال معتقد باشید که اساساً همین نظام ...
۳ فروردين ۱۳۹۶ ساعت ۰۲:۳۱
نسخهٔ صوتی: از کجا بدانیم آدم نفهمی هستیم یا نه؟
آیا دور و برتان پر است از آدم‌های احمق و بی‌هویت؟ آدم‌های بدسلیقه‌ای که امیال احمقانه دارند؟ آدم‌های حوصله‌سربری که لیاقت توجه شما را ندارند؟ آدم‌هایی که می‌توان به‌راحتی آن‌ها را شناخت؟ آدم‌های چاپلوس، متکبر، گنده‌دماغ، وحشی، کله‌پوک و بیشعورهای ازخودراضی و، از همه مهم‌تر، آدم‌های نفهم؟ اگر بیشتر مواقع ...
۱۹ اسفند ۱۳۹۵ ساعت ۰۱:۱۵
نسخهٔ صوتی: هر غذایی فلسفۀ خودش را دارد
درحال‌حاضر غذا نزد ما بسیار محترم و مهم شمرده می‌شود. آشپزهای معروف، رژیم‌های غذایی، رستوران‌های جدید و برنامه‌های آشپزی توجه زیادی را به خود جلب کرده‌اند. به نظر می‌رسد همۀ ما به آنچه می‌خوریم، حسّاس‌تر شده‌ایم؛ اما کمتر از خود پرسیده‌ایم غذا، به‌جز توان فیزیکی، چه چیزهای دیگری به ما می‌رساند؟ آلن ...
۹ بهمن ۱۳۹۵ ساعت ۰۸:۳۶
چه چیزی باعث می‌شود شخصی را دیگر همان شخص قبلی ندانیم؟
کشتی‌ای را در نظر بگیرید که قطعاتش یک‌به‌یک جایگزین شده‌اند، تا جایی که کشتی‌ای با قطعات کاملاً جدید ساخته شده است. آیا این کشتی همان کشتی قبلی است؟ آیا چنین چیزی درمورد انسان نیز می‌تواند صادق باشد؟ هم‌زمان با پیر‌شدن، تقریباً تمام سلول‌های بدن ما جایگزین می‌شوند. باوجوداین، آیا هویت ما همچنان دست‌نخورده ...
۲۵ دی ۱۳۹۵ ساعت ۰۸:۱۷
چرا نگهداری از حیواناتِ خانگی اساساً غیراخلاقی است؟
استاد حقوق دانشگاه راتگرز، گری فرانسیون، نظرات رادیکالی دربارۀ حقوق حیوانات دارد. او می‌گوید حقوق حیوانات تا حد زیادی بی‌معنی شده است و این وضعیت ناشی از نظرات پیتر سینگر است که عموماً او را پدر جنبش حقوق حیوانات می‌نامند. سینگر استفاده از حیوان را فی‌نفسه رد نمی‌کند؛ او تنها به رنج‌کشیدن حیوان توجه ...
۲۳ آذر ۱۳۹۵ ساعت ۱۳:۲۴
سال ۲۰۱۴، چالشی به راه افتاد به‌اسم «چالش سطل آب یخ». مردم سراسر دنیا، ازجمله ایران، یک سطل آب یخ روی سر خودشان خالی می‌کردند و از آن فیلم می‌گرفتند. این چالش قرار بود برای حمایت از بیماران مبتلا به نوعی بیماری عصبی ناشناخته باشد، اما امروز خودش هم، به‌اندازۀ آن بیماری، از یادها رفته است. بااین‌حال،...
۱۵ آذر ۱۳۹۵ ساعت ۱۳:۰۲
آیا اعتراضات خیابانی هنوز تأثیرگذار است؟
در سال ۲۰۰۳، حدود پانزده‌میلیون نفر در سراسر جهان علیه حملۀ نظامی آمریکا به عراق تظاهرات کردند. اما جورج بوش، بی‌اعتنا به این اعتراضات، به عراق حمله کرد. این رویداد نشانه‌ای بود از اینکه حضور خیابانی مردم دارد معنای خود را عوض می‌کند. اعتراضاتِ امروز در فرانسه، بریتانیا یا آمریکا بیش از آنکه حاکمان ...
۱۴ آذر ۱۳۹۵ ساعت ۱۳:۳۴
انسان‌ها هرگز بیشتر از ۱۱۵ سال عمر نخواهند کرد
ژان لوئیز کالمان، طولانی‌ترین عمر ثبت‌شده میان انسان‌ها را دارد. او ۱۲۲ سال و ۱۶۴ روز زندگی کرد و ۱۹ سال پیش از دنیا رفت. در زمان مرگ او، خیلی‌ها معتقد بودند طولی نخواهد کشید که انسانی ۱۲۵ یا ۱۳۰ سال عمر کند. اما این اتفاق نیفتاد. درواقع، پژوهش جنجالی جدیدی نشان می‌دهد که سقف عمر انسان‌ها هیچ‌وقت نمی‌تواند ...
۳ آذر ۱۳۹۵ ساعت ۰۸:۲۸
از کجا بدانیم آدم نفهمی هستیم یا نه؟
آیا دور و برتان پر است از آدم‌های احمق و بی‌هویت؟ آدم‌های بدسلیقه‌ای که امیال احمقانه دارند؟ آدم‌های حوصله‌سربری که لیاقت توجه شما را ندارند؟ آدم‌هایی که می‌توان به‌راحتی آن‌ها را شناخت؟ آدم‌های چاپلوس، متکبر، گنده‌دماغ، وحشی، کله‌پوک و بیشعورهای ازخودراضی و، از همه مهم‌تر، آدم‌های نفهم؟ اگر بیشتر مواقع ...
۲۹ آبان ۱۳۹۵ ساعت ۱۶:۵۶
دورانی می‌رسد که انسان اشرف مخلوقات نخواهد بود
تصور اینکه کسی بتواند کتاب جدید یوول نوآ هراری را بخواند و دچار دلهره‌‌ای سرگیجه‌آور نشود دشوار است. گویی دوباره نیچه قلم به دست گرفته است و آیندۀ هراسناکِ بشر را پیش‌گویی می‌کند. با این تفاوت که، امروز، سرعت تغییرات جهان چنان افسارگسیخته است که به‌دشواری می‌توان تصوری از آینده داشت. کافی است به همین ...
۲۳ آبان ۱۳۹۵ ساعت ۱۳:۰۸
سرمایه‌داری و ادبیاتْ نقطۀ اشتراک بزرگی دارند: خیال‌پردازی‌های بی‌پایان. اما جالب است که تا امروز کمتر محققی روی این جنبۀ ادبیِ سرمایه‌داری تحقیق کرده است. ینس بکرت، جامعه‌شناس آلمانی، با کمک‌گرفتن از ادبیات تلاش کرده است نشان دهد خیال‌پردازی چطور در محاسبات اقتصادی ایفای نقش می‌کند. اما چیز دیگری هم ...
۲۷ شهريور ۱۳۹۵ ساعت ۰۸:۳۷
چاک کلاسترمن، جستارنویس آمریکایی، در کتاب جدیدش می‌گوید بیشتر چیزهایی که باور داریم، احتمالاً، نادرست هستند. البته این طرز فکرْ جدید نیست. به‌راحتی می‌توان تصور کرد که باورهای ما در نظر آیندگان احمقانه باشد؛ درست همان‌طور که باورهای گذشته در نظر ما اینچنین هستند. اما او چاره‌ای برای این وضعیت اندیشیده ...
۲۹ تير ۱۳۹۵ ساعت ۱۴:۴۶
استیون پینکر: خشونت به‌مرور زمان کاهش یافته است
استیون پینکر استاد دانشگاه هاروارد است. او در زمینۀ زبان و ادراک تحقیق می‌کند و در حوزۀ زبان‌شناسی، محققی شناخته‌شده است. او تاکنون ده کتاب نوشته است که برخی از آن‌ها بسیار پرفروش بوده‌اند. پینکر دانشمندی است که در گفت‌وگوهای علمی مهارت فراوان دارد و ایده‌های پیچیده و دشوار را به‌راحتی به مخاطبان عادی ...
۲۷ تير ۱۳۹۵ ساعت ۱۴:۱۱
خاطرات هایک از مراوداتش با ویتگنشتاین
آخرین روز آگوست ۱۹۱۸ در محوطۀ ایستگاه راه‌آهنِ باد ایشل، دو سرباز در نگاه هم آشنا آمدند: فردریش هایک و لودویگ ویتگنشتاین. هایک، اقتصاددان و نظریه‌پرداز اجتماعی، نوۀ دایی ویتگنشتاین و ده سال از او کوچک‌تر بود. آن‌ها پس از آشنایی بارها با یکدیگر دیدار و گفت‌وگو کردند. این دیدارها هایک را، به‌قول خودش،...
