مادر: چهره‌ای برای تمام رنج‌های جهان

تصویر اسطوره‌ای از مادر، زنی است که در سوگ فرزندِ از دست رفتۀ خود نشسته است. مثل تصویر مریم مقدس در مسیحیت که پای صلیب پسرش عزاداری می‌کند. اما مادران فقط با مرگ نیست که فرزندان خود را از دست می‌دهند، آن‌ها از همان لحظۀ تولد، درگیر اندوهی می‌شوند که دست سرنوشت برای فرزندانشان رقم خواهد زد. فرزندانی ...

دور نگه‌داشتن سلبریتی‌ها از سیاست یکی از وظایف شهروندی ماست

در صحنۀ تاریک تئاتر، اگر نورافکن را متمرکز کنیم روی بازیگرِ بالای سن، چیز دیگری جز آن شخص دیده نمی‌شود. به همین ترتیب، وقتی رسانه‌ها خود را وقفِ اخبارِ سلبریتی‌ها می‌کنند، مشکلات واقعی جامعه به فضای تاریکِ فراموشی سپرده می‌شود. ازآن‌پس، تا حرفی از دهان یک هنرپیشه خارج نشود، رسمیت پیدا نمی‌کند: جامعۀ ...

هنرِ ژاپنیِ سخت‌کوشی در خواب

معروف است که ژاپنی‌ها اصلاً نمی‌خوابند. خودشان هم خیلی به این مسئله اعتقاد دارند. ولی اگر چندوقتی را در ژاپن بگذرانید، مداوماً با آدم‌هایی روبه‌رو می‌شوید که در ایستگاه مترو، روی نیمکت‌های خیابان، یا توی جلسه و سر کلاس، خیلی شیک و مجلسی خوابیده‌اند. چطور فرهنگی که کم‌خوابی را ستایش می‌کند، اینقدر با ...

همه می‌پرسند، اما هیچ‌کس نمی‌داند «پرسیدن» یعنی چه

«زرافه بزرگ‌تر است یا فیل؟»، «چرا قیافه‌ام زشت‌تر شده؟»، «تابه‌حال کسی عاشقت شده؟» این جملاتِ نسبتاً مسخره هیچ وجه اشتراکی ندارند، جز اینکه همه‌شان نوعی پرسش‌اند. یکسری امور در زندگی ما مثل خورشید روشن‌اند، اما وقتی از چیستی‌شان سؤال می‌کنیم، در ابهامی رازآلود فرومی‌روند. «پرسش» هم از این دست چیزهاست....

جرالد مورنین: داستان دیوانه‌ترین نویسندۀ زندۀ دنیا

جرالد مورنین از آن دست آدم‌هایی است که فاکنر درباره‌شان گفته است «ارواح شیطانی مدام زیر گوششان زمزمه می‌کنند»: از آدم‌ها فرار کن، هواپیما سوار نشو، دست به کامپیوتر نزن، به نویسنده‌ها و روشنفکرها فحش بده، و از همه بدتر، داستان‌های عجیب‌غریبی بنویس که احدالناسی از آن‌ها سر در نیاورد. می‌گویند مورنین از ...

اینترنت نه خوب است و نه بد، خنثی هم نیست

ما از دنیای دیجیتال هم به‌خوبی سردرنمی‌آوریم: اینترنت ما را با هم آشناتر کرده یا بیگانه‌تر؟ آزادترمان کرده یا بَرده‌تر؟ یا مخلوطی از همۀ این‌ها؟ جواب قاطعی در کار نیست. ما به شکل بی‌سابقه‌ای همه‌جا در حال اظهارات عاشقانه و صمیمانه‌ایم. و در عین حال، به نظر می‌رسد سردترین، بدخوترین و خودشیفته‌ترین آدم‌های ...

مرشد عرفانی مارشال مک‌لوهان

مارشال مک‌لوهان، استاد ادبیات دانشگاه تورنتو، بدون آنکه کسی بداند چرا، معروف‌ترین چهرۀ علم ارتباطات است. او که مسیحیِ مؤمنی بود، معمولاً تصویری ویران‌شهری از آیندۀ ارتباطات تصویر می‌کرد. دهکده‌ای جهانی که هیچکس در آن خوشبخت نبود. مقاله‌ای جدید با استناد به حرف‌هایی منتشرنشده از او، معتقد است که مک‌لوهان ...

جولیا کریستوا، فمنیست پیشرو یا جاسوس؟

جولیا کریستوا، روشنفکر، روان‌کاو و رمان‌نویس مشهور، به‌تازگی از طرف دولت بلغارستان متهم شده است که در دوران کمونیسم خبرچین کمیتۀ امنیت ملی بوده است؛ سازمانی اطلاعاتی که با کا.گ.ب همکاری می‌کرده است. این اتهام، چه حقیقت داشته باشد چه نه، پروندۀ کاری کریستوا را که اندک اندک در حال فراموشی بود، دوباره ...

آیا زندگی در جهانی بدون سرزنش آسان‌تر است؟

پسر بیست‌ساله‌ای را تصور کنید که، در یک درگیری خیابانی، جوان دیگری را به ضرب چاقو کشته است. احتمالاً اولین واکنشتان تأسف‌خوردن به حال جوان کشته‌شده و سرزنش و تقبیح قاتل است. اما اگر داستان زندگی آن قاتل را بدانید چه؟ اگر بفهمید در آن درگیری حق با او بوده است، چطور؟ فرض اصلی ما هنگام سرزنش دیگران این ...

الیف شافاک از فایدۀ رمان در عصر خشم و وحشت می‌گوید

الیف شافاک در فرانسه به دنیا آمد و، پس از طلاق والدینش، همراه مادر به خانۀ‌ مادربزرگش در ترکیه بازگشت. تجربۀ خیابان‌های شلوغ فرانسه و همزمان کوچه‌های آرام و متدین ترکیه در آن سال‌ها آشوبی در الیف به پا کرد. او گرچه از دل غربت به وطن خود بازگشته بود، اما همچنان احساس می‌کرد بی‌خانمان است. تا اینکه در ...

رنج روزهای تعطیل برای آدم‌های غمگین

چرا روزهای تعطیل باید خوش بگذرد؟ چه کسی حکم کرده است که جمعه‌ها باید صرف مهمانی و گشت و گذار و تفریح شود؟ اگر آدم تنهایی باشید، یا به هر دلیلی از نظر ذهنی شرایط مناسبی نداشته باشید، احتمالاً ترجیح می‌دهید که وقتی بقیۀ اعضای خانواده می‌روند مهمانی، زیر پتوی خودتان مچاله شوید و به عالم و آدم بد و بیراه ...

خبری بد برای آن‌هایی که اسم اطرافیان را فراموش می‌کنند

حتماً پیش آمده که نام افراد دور و برتان را فراموش کنید و، برای مدتی طولانی، بدون اینکه نام طرف مقابلتان را بدانید، با او معاشرت کرده باشید. اما لحظۀ شرم‌آور آن وقتی است که می‌فهمد نامش را نمی‌دانید؛ انگار تشتی آب سرد در یقه‌اش خالی کرده‌اید. تحقیقات جدید می‌گوید فراموش‌شدن تأثیرات مخربی بر انسان‌ها ...

هشدار: فضایی‌ها هم شاید نئولیبرال باشند

یک مؤسسۀ خصوصی در آمریکا، چهل سال است که با تلسکوپ‌های رادیویی به امواج کهکشانی گوش می‌دهد تا شاید بتواند فضایی‌ها را پیدا کند. چندماه پیش یکی از محققان مؤسسه در مراسمی اعلام کرد که چه بسا فضایی‌ها هم مثل ما فقط دارند گوش می‌دهند، بنابراین ما باید خودمان فعالانه به فضا سیگنال بفرستیم. جنجالی به راه ...

بازگشت دین: چرا جوامع دوباره به ایمان رو آورده‌اند؟

سال ۱۹۶۱، یوری گاگارین به فضا رفت و از آن بالا پیامی به زمین فرستاد: «خدایی وجود ندارد». آن ایام، هر گامی که علم به جلو برمی‌داشت، دین ده‌ها قدم عقب می‌نشست. مؤمنان آیندۀ جامعه‌شان را تهی از دین و ایمان می‌دیدند: «همگی سکولار خواهیم شد». اما وقتی به اوضاع امروز جهان نگاه می‌کنیم، گویا اوضاع وارونه شده ...

چه شد که آسمان را از دست دادیم؟

روزگاری، وقتی انسان به آسمان نگاه می‌کرد، شوری معنوی او را فرامی‌گرفت. آسمان جایگاه خدایانی بود که از نقایص بشری پاکیزه بودند. ارسطو وقتی نجوم درس می‌داد، می‌گفت آنچه افلاک را به چرخش و گردش درمی‌آورد عشق است. اما از دورانی که آپولو به فضا فرستاده شد، و فضانوردان و خلبانان از بالا به زمین نگاه انداختند،...

ازدست‌دادن کسی که عاشقش هستید واقعاً می‌تواند کشنده باشد

زیست‌شناسان به ما نشان داده‌اند که تجربۀ شادی، غم یا عشق، با کم و زیاد شدن هورمون‌های بخصوصی در بدن در ارتباط است. با‌این‌حال، هنوز ابعاد زیادی از واکنش‌های بدنی ما در مواجهه با تجربه‌های عاطفی شدید، مثل از‌دست‌دادن همسر یا عزیزانمان، ناشناخته است. شواهد نشان می‌دهد دلبستگی‌ها عاطفی چنان قدرتمند است ...

با آشغال‌‌ جمع‌کردن از ساحل، محیط‌‌‌‌زیست نجات پیدا نمی‌‌‌کند

«فعال محیط‌‌‌زیست» کیست؟ کسی که پلاستیک‌‌‌به‌‌‌دست می‌‌‌رود توی ساحل و جنگل و آشغال جمع می‌‌‌کند؟ یا فردی که از خانه با خودش ظرف به بازار می‌‌‌برد تا از پلاستیک استفاده نکند؟ یا آن‌‌‌که دائماً به مردم دربارۀ خطرات زیست‌‌‌محیطی هشدار می‌‌‌دهد؟ اگر بدانیم بیشتر از ۹۰درصد از زباله‌‌‌هایی که در محیط‌‌‌زیست ...

با خیال راحت نقاشی‌های فرزندتان را دور بیندازید

از شیرین‌ترین تجربه‌های پدر و مادر، لحظه‌ای است که بچه‌شان دوان دوان از اتاقش بیرون می‌آید و در حالی که چشمانش برق می‌زند نقاشی‌اش را نشان می‌دهد. این نقاشی‌های دم‌دستی که با بی‌حوصلگی رنگ‌آمیزی شده‌اند برای ما عزیزند. نگهشان می‌داریم تا لحظه‌های خوش زندگی‌مان را به یاد داشته باشیم. اما یک روز می‌بینیم ...

چرا پیداکردن دوستان صمیمی بعد از ۳۰سالگی دشوار است؟

رابطۀ اعضا در خانوادۀ مافیاییِ فیلم «پدرخوانده» چگونه بود؟ تصور اغلبمان از دوستی همان‌طور است: دوست همچون برادر توست و هر چیزی غیر از وفاداری کامل، به هر قیمتی، به‌معنای خارج‌شدن از مرزهای مقدس دوستی است. اما هر چه سنمان بالاتر می‌رود، این تصور غیرواقعی‌تر می‌شود. با گذشت ایام جوانی، عنوان «دوست» را ...

بچه‌ها چه احساسی به گوشی‌ پدر و مادرهایشان دارند؟

پدر و مادرهای زیادی هستند که میزان وقت‌گذرانیِ فرزندانشان با گوشی‌های هوشمند ‌نگرانشان کرده است. آن‌ها می‌خواهند بدانند «اعتیاد» کودکان و نوجوانان به این فناوری‌ها چه تأثیراتی بر زندگی آن‌ها خواهد داشت و طبعاً پژوهش‌های زیادی نیز در این باره انجام شده است. اما چند محقق، این سوال را از سوی دیگر آن پرسیده‌اند:...