۱۵ شهريور ۱۳۹۷ ساعت ۱۰:۳۷
نسخۀ صوتی: حقیقت را دوست داریم، اما دروغ را بیشتر
دروغ اگر دروغ باشد، فوراً در کنج ذهن شنونده جا خوش می‌کند. پس از چند لحظه، چند روز، یا حتی چند سال، نوبت به این می‌رسد که فرد بیچاره ترمزدستی را بکشد و دربارۀ درستی باور خود کمی بیندیشد. روان‌شناسانِ بسیاری در سال‌های اخیر به این نتیجه رسیده‌اند که احتمال این توقف و اندیشیدن خیلی کم است. کافی است دروغی ...
۱۴ شهريور ۱۳۹۷ ساعت ۰۸:۲۰
گفت‌وگو با اسلاوی ژیژک: به من احترام نگذارید، کتاب‌هایم را بخوانید
اگر بگویید «ماست سفید است» ژیژک یک کتاب پانصد صفحه‌ایِ غیرقابل‌فهم می‌نویسد تا با حرفتان مخالفت کند. اما از آن طرف هم، اگر ژیژک بگوید «ماست سفید است» مطبوعات پر می‌شود از مخالفتِ چپ‌ها و راست‌ها، محافظه‌کارها و لیبرال‌ها و تقریباً همه و همه. ژیژک جنجالی‌ترین فیلسوف زندۀ دنیاست و با این‌حال ادعا می‌کند ...
۱۳ شهريور ۱۳۹۷ ساعت ۰۸:۱۹
خداناباور‌ها ارزش‌هایشان را از کجا می‌آورند؟
ریچارد داوکینز، استیون پینکر، سم هریس، دنیل دنت و چند نفر دیگر از همفکرانشان که معمولاً آن‌ها را «خداناباوران نو» می‌خوانند، این روزها جار و جنجال زیادی دارند. خداناباوران نو معتقدند ریشۀ همۀ خشونت‌ها و تعصبات بشری افکار دینی است و مبارزه با دین، نه‌تنها تلاشی علمی بلکه رسالتی اخلاقی است. اما جان گری،...
۱۲ شهريور ۱۳۹۷ ساعت ۱۴:۰۳
نسخۀ صوتی: خوشبختی را در نیمۀ خالی لیوان بجویید
مروجان مثبت‌اندیشی مدام زیر گوشمان می‌خوانند که نیمۀ پر لیوان را ببین، همه چیز درست خواهد شد. اما همه‌چیز درست نخواهد شد. مثبت‌اندیشان امید واهی می‌دهند. زندگی سخت است و قضایا آن‌طوری که دلمان می‌خواهد پیش نمی‌رود. بااین‌حال، نباید چیز دیگری را هم فراموش کرد: حتی وقتی اوضاع بد است، آنچه واقعاً اتفاق ...
۱۲ شهريور ۱۳۹۷ ساعت ۰۸:۲۲
یک نوجوانِ امروزی چند روز بدون اینترنت زنده می‌ماند؟
تلفن همراه، وقتی فراگیر شد و همه را معتاد کرد، حدوداً زندگیِ همۀ انسان‌های کرۀ خاکی را به قبل و بعد خودش تقسیم کرد، البته به‌جز زندگی کودکان و نوجوانانی که اصلاً دوران ماقبل تلفن‌های هوشمند را تجربه نکرده‌اند و نمی‌دانند زندگی بدون اینترنت چه معنایی می‌تواند داشته باشد. یک تحقیق از هفت نوجوانِ سیزده ...
۱۱ شهريور ۱۳۹۷ ساعت ۰۸:۱۳
اگر می‌خواهی نویسندۀ خوبی شوی، بچه‌دار نشو
اکثر آدم‌هایی که دستشان به نوشتن می‌رود، ایده‌هایی به ذهنشان می‌آید که، اگر کتاب شوند، بازار نشر را می‌لرزانند. اما یک سدّ غول‌آسا پیش پای این افراد است: فرزندانشان. به‌همین‌دلیل، یک نویسندۀ بزرگ به مایکل شیبن گفت «بچه‌دار نشو. هر کدام از فرزندانت، جای یکی از کتاب‌هایی خواهند بود که هرگز چاپ نکرده‌ای»....
۱۰ شهريور ۱۳۹۷ ساعت ۰۸:۴۶
من نگهبان یک اتاق خالی هستم: داستان شغل‌های بی‌معنی
مردی که نمی‌خواست نامش را کسی بداند، برای انسان‌شناسی آمریکایی که داشت دربارۀ شغل‌های بی‌معنی کار می‌کرد، نوشت: «من در سمت نگهبان موزه کار می‌کردم. در موزه‌ای که مشغول بودم، اتاقی بلااستفاده وجود داشت که وظیفۀ من نگهبانی از همان اتاق خالی، و مطمئن شدن از این بود که هیچیک از بازدیدکنندگان به چیزی دست ...
۹ شهريور ۱۳۹۷ ساعت ۰۸:۱۳
پرونده: در تغییرات آب‌وهوایی چه کاری از دستمان برمی‌آید؟
زمانی، اقلیم‌شناس بزرگی هشدار داد: «سیستم آب‌وهواییِ جهان شبیه حیوان خشمگینی شده که انگار داریم با ترکه او را کتک می‌زنیم». تا بیست سال دیگر، مقدار دی‌اکسیدکربنِ زمین به دوبرابر حد مجاز می‌رسد و این یعنی یخ‌های قطب‌ها زودتر از روند الآنشان ذوب می‌شوند: برخی شهرها زیر آب می‌روند، برخی خشکسالی سراغشان ...
۸ شهريور ۱۳۹۷ ساعت ۰۹:۴۷
نسخهٔ صوتی: تاریخِ شفاهی کسانی که بمب اتم را ساختند
بمب‌های اتمی که ایالات متحده در ۱۹۴۵ دو تا از آن‌ها را بر سر ژاپن ریخت، برای همیشه مسیر تاریخ بشر را تغییر دادند. نه‌تنها به‌خاطر عواقب جنگ جهانی دوم، بلکه ازاین‌رو که تهدید به جنگ اتمی، به سیاست‌ها و فرهنگ جهانی شکل تازه‌ای داد. دور از انتظار نیست که تاریخ‌دانان ساخت بمب اتم را لحظه‌ای حیاتی برای نوع ...
۷ شهريور ۱۳۹۷ ساعت ۰۸:۲۷
به خدای فلسفه اعتقاد ندارم، اما دلم برایش تنگ می‌شود
افلاطون باور داشت آن‌که فلسفه می‌ورزد به خدا شبیه می‌شود. ارسطو نیز در پایان کتاب اخلاقش هدف آدمی را در «خدمت به خدا و تعمق در او» تعریف می‌کرد و اسپینوزا آن هدف را «عشق عقلانی به خدا» می‌دانست. از سوی دیگر، کانت نیز عقل را نقد می‌کرد تا جایی برای ایمان باز کند و هگل دین و فلسفه را کاملاً در یک خط سیر ...
۶ شهريور ۱۳۹۷ ساعت ۰۸:۱۳
چهل‌سالگی آخرین سال زندگی ماست؟
وقتی رفته‌رفته به چهل‌سالگی نزدیک می‌شویم، حسی غریب و گمگشتگی خاصی را تجربه می‌کنیم. دانته این‌طور توصیفش می‌کند: «در میانۀ سفر زندگی، خویش را در جنگلی تاریک می‌یابم». جرقۀ این دوره با درک این موضوع رخ می‌دهد که زندگی‌مان به نیمه رسیده، و مرگ صرفاً چیزی نیست که برای دیگران اتفاق می‌افتد: مرگ آرام‌آرام ...
۵ شهريور ۱۳۹۷ ساعت ۰۸:۱۶
رنه ژیرار: متفکر ژرفاهای تیرۀ بشر
یک‌بار الاهی‌دانی ناامید از رنه ژیرار پرسید: برای لحظۀ رستاخیز چه باید کرد؟ نویسندۀ کم‌حرف و پرشور فرانسوی، پاسخ داد: «می‌توانیم از پرهیزگاری شخصی آغاز کنیم». این پاسخ، به شکلی نمادین، مسیر زندگی آرام و درعین‌حال پرآشوب ژیرار در تفکر را نشان می‌دهد. ژیرار دربارۀ بسیاری چیزها اندیشیده است، از لایه‌های ...
۴ شهريور ۱۳۹۷ ساعت ۰۸:۱۳
آیا عشق ما به سلفی ربطی به ایدئولوژی‌های اقتصادی‌مان دارد؟
خیابان، دشت، جنگل، کوه، بیابان و دریا این روزها یک وجه مشترک دارند: آدم‌هایی که در کنار هر کدام دستشان را دراز کرده و جلوی دوربین گوشی‌شان ژست گرفته‌اند. سلفی یکی از پدیده‌هایی است که به‌سرعت همۀ فرهنگ‌ها و سنین را با خود همراه کرد. بسیاری بر این باورند که گوشی‌های دوربین‌دار عامل خودشیفته شدن جامعۀ ...
۳ شهريور ۱۳۹۷ ساعت ۰۸:۲۰
شاید تجربۀ دوستی با آدمی را داشته باشید که عقایدی افراطی دارد. زن‌ستیز است، یا به قومیت‌ها و اقلیت‌های دیگر نگاهی تحقیرآمیز دارد. احتمالاً شما که از نزدیک می‌شناسیدش، حیرت می‌کنید که چطور این آدم معمولی که در تعاملات روزمره‌اش رفتاری مؤدب و چه‌بسا یاری‌گرانه دارد، می‌تواند چنین اعتقاداتی داشته باشد؟...
۲ شهريور ۱۳۹۷ ساعت ۰۸:۵۶
پرونده: غذاها فقط برای خوردن پخته نمی‌شوند
اینکه روایتِ اغلب تاریخ‌ها از «دوران کشاورزی» شروع می‌شود نکتۀ جالبی در خود دارد: سرگذشت انسان‌ها به غذایی که می‌خورند گره خورده. زمان‌ها می‌گذرند و هرچه آدمیزاد بیشتر پیشرفت می‌کند غذایش هم پیچیده‌تر می‌شود. یک وقتی، آدم‌ها صبح تا شبشان را صرف شکار و پخت‌وپز می‌کردند و دست‌آخر شامی در نهایتِ سادگی ...
۱ شهريور ۱۳۹۷ ساعت ۱۰:۰۰
نسخۀ صوتی: دربارۀ شِکر، با عشق و نفرت
شیرینی شگفت‌انگیزترین مزه‌ای است که ما انسان‌ها تجربه می‌کنیم. زندگی ما با شیرینیِ شیر مادر آغاز می‌شود و با شیرینی‌هایی که در مراسم ترحیممان مصرف می‌شود به پایان می‌رسد. به همین خاطر است که فراهم‌شدن امکان تولید انبوه شکر در دوران مدرنْ زندگیِ روزمرۀ ما را نیز تغییر داده است. امروزه عامۀ مردم چنان ...
۳۰ مرداد ۱۳۹۷ ساعت ۰۸:۰۸
کارکردن بی‌معناست و کارنکردن بی‌فایده
ویرجینا وولف، جان مینارد کینز، برتراند راسل و لیتون استراچی، اعضای محفلی بودند به اسم «بلومزبری‌ها» که از چشم منتقدانشان، مرفهان تنبلی به شمار می‌آمدند که بعدازظهرها، روی کاناپه‌هایشان لم می‌دادند و دربارۀ هنر و زیبایی غرغر می‌کردند. در اینکه این نویسندگان و متفکران مشهور لندن‌نشین، به نوعی «بیکار و ...
۲۹ مرداد ۱۳۹۷ ساعت ۱۳:۳۰
نسخۀ صوتی: «خانه» مکانی فیزیکی نیست، رؤیایی ذهنی است
خیلی از ما تا آخر عمر دنبال خانه‌ایم، حتی اگر از اجاره‌نشینی درآمده باشیم و مسکنی برای خودمان خریده باشیم. خانه مکانی که در آن زندگی می‌کنیم نیست، یعنی در واقع اصلاً مکان نیست. خانه چیزی است که با روح و احساس ما پیوند می‌خورد. احساس تعلق و در عین‌حال امنیت و آرامش. شاید خانۀ ایدئال چیزی مثل خوشبختی ...
۲۹ مرداد ۱۳۹۷ ساعت ۰۸:۱۷
آیا مرگ می‌تواند زندگی‌مان را از پوچی نجات دهد؟
مرگ واقعی‌ترین رخداد زندگی ماست: تجربۀ پایانی که مطمئن نیستیم بعد از آن چه بر سرمان می‌آید. این اتفاق ممکن است سرمنشأ پوچیِ وهم‌انگیزی باشد که سایه‌اش را بر کل عمر پهن می‌کند؛ اما شاید هم، سرچشمه‌ای شود برای هر معنای حقیقی‌ای که فرد تجربه می‌کند. این جدال فرساینده بر سر معنای زندگی، از دوران باستان،...
۲۸ مرداد ۱۳۹۷ ساعت ۱۴:۰۸
کمی آهسته‌تر، کمی آرام‌تر؛ پیشنهادهایی خواندنی درستایش سکوت و سکون
دور و برمان را کارهایی پر کرده که موعد تحویلشان نزدیک است و باید هرچه سریع‌تر تمامشان کنیم و البته انواع و اقسام مزاحمت‌ها و سروصداهایی که حواسمان را از انجام آن کارها پرت می‌کند. خواندنی‌های این نوبت مطالبی هستند که ما را به جدا شدن از این شتابزدگی بی‌فکر و همه‌جانبه فرا می‌خواند و در عین حال راه‌هایی ...
