سیا و سینمای هالیوود

نمی‌خواهم در مقدمه سیر مطالب کتاب را به خوانندهٔ محترم یادآوری کنم چرا که خانم تریشیا جنکینز در مقدمهْ خوب از عهدهٔ این معرفی برآمده است. پس این‌جا فقط به سه موضوع اشاره می‌کنم:

یک
ترجمهٔ اثر از دو نظر اهمیت دارد. جذابیت موضوع کتاب و ارائهٔ مستندات.
در سال‌های اخیر همایش‌ها و گفت‌وگوهای متعددی دربارهٔ صنعت فیلم‌سازی هالیوود و تاثیرگذاری و تاثیرپذیری‌اش در ایران برگزار شده است. جالب است که به بررسی ابعاد مختلف این رابطهٔ مهم آن هم از منظر یک عضو جامعهٔ علمی آمریکا توجه کنیم.
تاثیرگذاری اثر علمی در فضای بین‌المللی مستلزم پای‌بندی به روش‌هایی مستدل و بهره‌مندی از منابعی معتبر است تا مبادا رقیب ما را به نگاه جانب‌دارانه و مبتنی بر نظریهٔ توطئه متهم کند. دسترسی خانم تریشیا جنکینز به مستندات و آثار علمی دست اول امتیاز کتاب اوست. کتاب حاضر بخشی از عطش جامعهٔ دانشگاهی علاقه‌مند به موضوع را رفع خواهد کرد و استفادهٔ او از مطالب و ادعاهای مستند به بسط هرچه بیش‌تر و بهتر گفتمان کنونی کمک می‌کند. روشی که نویسنده برای طرح مدعایش در پیش گرفته برای طیف دانشگاهی راه‌گشاست. خانم جنکینز سعی کرده همهٔ جوانب رابطهٔ سیا و هالیوود را علمی و مستند ارزیابی کند. همین روی‌کردش که از دریافت عمومی فاصله گرفته و در ارائهٔ توضیحات و تحلیل‌ها تحت تأثیر نظریهٔ توطئه قرار نگرفته اثر او را به تحقیقی دانشگاهی نزدیک‌تر کرده است. او با ارائهٔ تحلیل‌ها و توصیف‌هایی مستند، راه را برای هرگونه برخورد غیرمنصفانهٔ مقامات سیا بر خود بسته است و صرفاً به ایدهٔ ذهنی اولیه بسنده نکرده است.

دو
انتشار اثر در ایالات متحده آمریکا با واکنش‌های اشخاص و نهادهای علمی و سیاسی روبه‌رو شد. البته روی‌کرد کلی واکنش‌ها را باید مثبت ارزیابی کرد. نکتهٔ قابل تأمل در بازخوانی واکنش‌ها نسبت به اثر، نگاه مسئولان سازمان اطلاعات مرکزی است. وب‌سایت سیا در یادداشتی کتاب تریشیا جنکینز را معرفی و بررسی کرد و بعد از توضیح کوتاهی دربارهٔ فصول مختلف اثر یادداشت را با جمله‌ای قابل تأمل به پایان رساند «کتاب سیا در هالیوود از نگاه یک نویسنده روایتی جذاب است». قضاوت این جمله را می‌گذارم به عهدهٔ خوانندگان، اما وقتی من از نویسنده سؤال کردم «آیا انتظار چنین واکنشی را از طرف سیا داشت؟» او گفت «در واقع این واکنش برای من هم جالب بود. انتظار داشتم خیلی بیش‌تر از کتابم انتقاد کنند.»

اثر جنکینز را باید توصیفی روشن و موجز دربارهٔ حضور فعال سیا در هالیوود از اواسط دههٔ ۱۹۹۰میلادی به بعد دانست. او معتقد است حضور فعال مقامات ارشد سازمان امنیتی ایالات متحده الزامی شناخته شده است و برای همین مقامات سیا تلاش می‌کنند به واسطهٔ این تعامل برنامه‌هایی را هدفمند تولید و روانهٔ بازار کنند. نویسنده هم تلاش می‌کند پیشینه و ابعاد پنهانِ رابطهٔ سیا و هالیوود را برای مخاطب آشکار کند. نقطهٔ عطف ارتباط حوادث ۱۱ سپتامبر است. از این زمان انتقادها از دستگاه امنیتی ایالات متحده و به‌خصوص سازمان اطلاعات مرکزی آغاز می‌شود و سیا آماده می‌شود وجههٔ در معرض خطرش را ترمیم کند و مسئلهٔ چالش‌برانگیز این‌جا نمایان می‌شود:
به تولید فیلم‌ها و سریال‌هایی اشاره می‌کند که به‌محض وقوع حوادث ۱۱ سپتامبر و با موضوع هشدار دربارهٔ خطر تروریست‌ها و عملیات‌های تروریستی در خاک ایالات متحده تولید شده‌اند. پرسشی که بعد از مطالعهٔ کتاب به ذهن می‌رسد این است که چرا تولید و زمان پخش مجموعه‌ها با وقوع حوادث ۱۱ سپتامبر مصادف شده است؟ هرچند بنا بر آن‌چه در ابتدا گفتم، از اواسط دههٔ ۱۹۹۰میلادی، مقامات سیا برای ترمیم چهره‌شان بین افکار عمومی به استفاده از صنعت سرگرمی روی آوردند اما، به نظر می‌رسد سیا از پیش برای راه‌اندازی کمپین تبلیغاتی همه‌جانبه آماده بود. جالب این‌که تریشیا جنکینز در بخش‌هایی از کتاب با ذکر نقل‌قول‌هایی سعی می‌کند به مخاطب یادآوری کند که قبل از حوادث ۱۱ سپتامبر، مسئولان نهادهای امنیتی ایالات متحده آمریکا احتمال وقوع حملات تروریستی ــ‌به‌ویژه گروه القاعده‌ــ را پیش‌بینی کرده بودند.

دکتر تریشیا جنکینز، استادیار دانشکدهٔ ارتباطات دانشگاه مسیحی تگزاس، تحقیقات اخیرش را به شیوهٔ فعالیت سازمان اطلاعات مرکزی ایالات متحده در هالیوود متمرکز کرده است. کتاب حاضر یکی از نتایج همین تحقیقات است که مارس ۲۰۱۲، انتشارات دانشگاه تگزاس روانهٔ بازار کرد.

امیدوارم خوانندگان محترم از نگاه تازهٔ کتاب بهره ببرند، به رابطهٔ پنهان سازمان اطلاعات مرکزی و هالیوود پی ببرند و در جست‌وجوی یافتن پاسخی مناسب باشند برای پرسش‌هایی شبیه آن‌چه در ابتدا گفتیم. واضح است که برگردان مفاهیم از زبان مبدأ به مقصد همواره با کاستی‌هایی همراه است، پس پیشاپیش برای اشتباه‌ها و نواقص احتمالی از شما خوانندگان محترم عذر می‌خواهم و خواهش می‌کنم پیشنهادها و انتقادهایشان را از من دریغ نکنند.