
بازیگر معروف، فرزند بازیگر معروف: خویشاوندسالاری در هنر
شاید تا حدودی از نظرمان طبیعی باشد که فرزندان یک تاجر موفق به تجارت روی بیاورند، یا فرزندان یک کشاورز، شغل خانوادگیشان را ادامه دهند، اما در حرفههایی که با خلاقیت و استعداد فردی عجین شدهاند چطور؟ آیا طبیعی است که خیلی از چهرههای جدیدی که در سینما و موسیقی و هنر میبینیم، فرزند آدمهای مشهوری هستند ...
ستایش راسل از بطالت حالا بیش از همیشه به دردمان میخورد
در ستایش بطالت، یکی از رسالههای مشهور برتراند راسل است که در اوج رکود بزرگ نوشته شد. در آن دوران، کسبوکارهای فراوانی از میان رفته بود و هر روز بر تعداد بیکاران افزوده میشد. اما مشکل فقط فقر نبود، آدمی که کار نداشت، گویی مهمترین عنصر معنابخشی به زندگیاش را از دست میداد. راسل میگفت تا وقتی چنین ...
اگر خیلی باهوشی، پس چرا پولدار نیستی؟ شاید همهاش شانس باشد
کمابیش در اغلب جوامع، توزیع ثروت از الگوی شناخته شدهای پیروی میکند که به آن « قانون ۲۰-۸۰» میگویند: یعنی ۲۰ درصد افراد صاحب ۸۰ درصد ثروت هستند. بهنظر ناعادلانه یا عجیب نخواهد بود اگر ۲۰درصد ثروتمند همانهایی باشند که بیشترین استعداد را هم دارند. اما چنین نیست. گروهی از پژوهشگران مدلی کامپیوتری ...
چرا همهچیز ممکن است تعطیل شود، به جز امتحان؟
اگر امتحانگرفتن از کل نظام آموزشی حذف شود چه اتفاقی میافتد؟ به اضطراب و استیصال شبهای امتحان فکر کنید، به سؤالهایی که جوابشان را بلد بودهاید، اما وقت تمام شده، به احساس سرخوردگیتان بعد از اینکه میبینید نمرهتان آن چیزی نشده که انتظار داشتید. امتحان معایب بسیاری دارد، فقط بچهدرسخوانهایی طرفدار ...
چرا باب راس همچنان اینقدر محبوب است؟
باب راس بیتردید از مشهورترین نقاشان معاصر است، اما در دنیای هنر او را جدی نمیگرفتند. نقاشان حرفهای کارش را بیارزش میدانستند و حضور تلویزیونیاش را نشانۀ عامهپسند بودنش قلمداد میکردند. هر چه باشد، او نه تحصیلاتی در هنر داشت، نه در حلقۀ هنرمندان رفت و آمد میکرد. حتی با آنکه مشهور بود، تقریباً ...
اگر دلتان میخواهد آدم بکشید، قبلش نگاهی به سطح آلودگی هوا بیاندازید
در یک آزمایش، گروهی از محققانی که دربارۀ آلودگی هوا تحقیق میکنند، به شرکتکنندگان تصاویری از شهرهایی آلوده را نشان دادند. سپس از آنها خواستند تصور کنند که در این شهرها سکونت دارند و توصیف کنند که زندگیشان در چنین جایی چگونه است. بلافاصله سطح اضطراب شرکتکنندگان بالا رفت و مکانیزمهای دفاعیشان فعال ...
ارسطو طرفدار بردهداری و نابرابری بود، آیا باید او را کنار بگذاریم؟
آیا میتوانیم با دیگران اختلافنظر داشته باشیم، بدون آنکه با آنها خصومت بورزیم؟ معمولاً وقتی موضوع اختلاف چندان حیاتی نباشد، ایستادن در موضعِ «بیطرفی» آسان است، اما اگر بحث از بردهداری، تبعیض جنیستی یا نژادپرستی در میان باشد چطور؟ آنجا هم میتوانیم صرفاً بحث علمی کنیم و نظر مخالف را محترم بدانیم؟...
عدمقطعیت تنها چیز قطعی در «سیستمهای پیچیده» است
جوامع انسانی وقتی با بحرانهای بیسابقه روبهرو میشوند، چه میکنند؟ همهگیری کووید-۱۹ را در نظر بگیرید: دولتها ابتدا دست به قرنطینۀ سراسری زدند. اما این تصمیم زنجیرۀ هراسناکی از آسیبهای اقتصادی، اجتماعی و روانی به وجود آورد، پس مجبور شدند با سیاستهای ثانویهای مثل بستههای حمایتی از فروپاشی اقتصاد ...
انسانها میلی درونی به انباشتن و اضافهکردن دارند. پولدوستها پول جمع میکنند، کتابدوستها کتاب میخرند، و حتی عاشقان تجربههای جدید در طولانیکردن فهرستِ ماجراجوییهایشان با هم رقابت میکنند. در برابر این گرایش عمومی، همیشه عصیانگرانی نیز بودهاند که علیه بیشترداشتن شوریدهاند. برای آنها «کمتر بیشتر ...
در میانسالی دنیا را جایی معنویتر مییابیم
غالباً میانسالی را دورهای حسرتبار و غمافزا تصویر کردهاند. دورانی که در آن شور و هیجان دوران جوانی دیگر تمام شده، آرزوهایمان از دست رفته و حس میکنیم زندگی با شیبی ملایم رو به افول میرود. اما بسیاری از افراد در این سالها شوقِ معنویِ تازهای در وجود خود احساس میکنند. میلی درونی که معنای زندگی ...
چه ایرادی دارد که به نظریۀ جهانهای موازی معتقد باشیم؟
چه چیز معرفت علمی را از شبهعلم، جادو یا خرافات بیپایه متمایز میکند؟ دههها پیش کارل پوپر، فیلسوف اتریشی، «ابطالپذیری» را مبنای این تفاوت دانست. او میگفت علم چیزی است که بتوان آن را به محکِ آزمایش گذاشت. اما حالا میدانیم که معیارِ ابطالناپذیری کاستیهای جبرانناپذیری دارد و برخی از بهترین نظریههای ...
اورسولا لو گویین داستان کوتاه مشهوری دارد به نام «آنان که از خیر املاس میگذرند». داستان شهری را توصیف میکند پر از شادی و خوشبختی و زیبایی. اما این شهر یک راز دارد. کودکی که در بدترین شرایط ممکن در زیرزمینی محبوس شده است. اگر آن کودک نجات پیدا کند، شهر ویران میشود و اگر شادیِ ساکنانش بخواهد ادامه ...
اگر رابطۀ عاطفیتان را تحلیل آماری کنید، چه چیزهایی میفهمید؟
احتمالاً دیدهاید که آدمهایی که در اوج رابطهای عاطفی هستند، بهشکل وسواسگونهای، حساب و کتاب حرفها و رفتارهای یکدیگر را دارند. مثلاً میدانند که طی ده روز گذشته، چندبار پیامک رد و بدل کردهاند، چندبار حرفهای محبتآمیز به هم زدهاند، یا چه دلخوریهایی پیش آمده است. اِما پیرسون، آماردانی که روی دادههای ...
برای مادرها، بچهداری پر است از هزاران پرسش اخلاقی: شیر خودم را به نوزاد بدهم یا شیر خشک؟ به او کهنه بپوشانم یا پوشک؟ تماموقت بگذارمش مهدکودک یا بمانم خانه و او را تربیت کنم؟ فهرست بلندبالایی میشود، اما پرسشی وجود دارد که بیشترین اضطراب را به جان مادرها میاندازد: چگونه نوزادم را به دنیا بیاورم؟ درد ...
دانشآموزان از زنجیر مدرسه آزاد میشوند
طی سیصد سال اخیر، آموزش رسمی تبدیل شده است به یادگیری زیر سقف، نشستن پشت میز، گوشدادن به معلمان، و عطشِ گرفتن نمرۀ بیست. ژانژاک روسو میگفت این محدودیتهای اجتماعی طینت دستنخوردۀ انسانها را فاسد میکند. او برای آموزش کودکان بهدنبال محیطی بود که آزادیِ تمامعیاری را برایشان رقم بزند و آنها را ...
بچههای نسل امروز را بهدرستی بومی دیجیتال مینامند. آنها در میان اسکرینها به دنیا آمدهاند و بزرگ شدهاند. هر چقدر شبکههای اجتماعی و هیاهوی دنیای مجازی برای ما بزرگترها جدید و غریب بوده، برای آنها طبیعی و عادی است. اما شرایط جدید، آنها را گرفتار وضعیت تازهای کرده است. اگر تا قبل از این، روی گوشی ...
نوستالژی بیش از آنکه برای گذشته باشد، دربارۀ آینده است
کلمۀ نوستالژی را اولینبار، سال ۱۶۰۰ میلادی، پزشکی سوییسی برای سربازانی به کار برد که دلتنگ خانهشان شده بودند؛ آنها دچار بیاشتهایی و گریههای عمیقی بودند که بهخاطر یادآوری سرزمین پدریشان بود. مثل طعنههایی که نصیب این سربازان میشد، امروزه هم هرکسی گرفتار نوستالژی بشود باید تمسخرهای زیادی را به ...
برای موفقیت تلاش فردی مهمتر است یا شرایط اجتماعی؟
پسانداز کن و کمتر خرج بتراش تا بتوانی با پولهایت سرمایهگذاری کنی و، بهوقتش، زندگیات را بسازی. این توصیههای خودیاری لابد به گوش شما هم خورده است، نقلقولهایی از زاکربرگ یا وارن بافت، که راهورسم «خودساختهشدن» را یاد میدهند. مرشدان خودیاری، همگی میخواهند «خود» ما را تغییر دهند و تغییری چشمگیر ...
بازیهای رایانهای اتلاف وقت نیست، کافی است از بچهها بپرسید
معمولاً پدر و مادرها وقتی میبینند بچهشان غرق خواندن یک رمان شده، یا با دوستانش مشغول بازی است، خوشحال میشوند، اما بهمحض اینکه بینند فرزندشان مشغول بازی رایانهای شده، احساس خطر میکنند. خیلیها فرض میگیرند که بازیهای رایانهای جز ضعیفشدن چشم، اتلاف وقت و اعصابخردی و بداخلاقی چیزی به بار نمیآورد....
کتابهای تاریخ سال ۲۰۲۰ را چگونه توصیف خواهند کرد؟
در بعضی سالها آنقدر اتفاقات بزرگ رخ میدهد که فصل تازهای از تاریخ رقم میخورد. سال ۱۷۸۹ با انقلاب فرانسه در یادها مانده است. ۱۹۴۵ با پایان جنگ جهانی دوم و ۱۹۸۹با فروپاشی شوروی. ۲۰۲۰ هم احتمالاً از این دست سالهاست. سالی که در آن همهگیری کرونا جهان را درنوردید و زندگی همۀ انسانها را با شرایطی روبهرو ...