۵ خرداد ۱۳۹۷ ساعت ۱۴:۴۶
برونو لاتور: ما هرگز مدرن نبوده‌ایم
کسی نمی‌داند واقعاً برونو لاتور چه‌کاره است. دکترایش را در الهیات گرفته است، با دانشمندان دست به یقه شده است، انسان‌شناسان او را از جرگۀ خود می‌دانند، خودش ادعای جامعه‌شناس بودن دارد، و حالا نمایشنامه‌نویسی را هم به کارنامه‌اش اضافه کرده است. فرزند خانواده‌ای که نسل به نسل در کار تولید شراب بوده‌اند،...
۲۹ ارديبهشت ۱۳۹۷ ساعت ۱۴:۱۵
نیکوس پولانزاس و پاسخی که به چنگ نمی‌آمد
نیکوس پولانزاس، جامعه‌شناس و نظریه‌پرداز یونانی-فرانسوی، یکی از چهره‌های شاخص مارکسیسم در دهۀ ۷۰ بود. مباحث او دربارۀ نظریۀ دولت و تحلیل طبقات اجتماعی نقدی جدی به تصورات تثبیت‌شدۀ لنینیسم در این باره به شمار می‌آمد. او در این مصاحبه دربارۀ موضوعات مختلفی که دامن‌گیر اردوگاه چپ در آن دوران بود، از جمله ...
۲۶ ارديبهشت ۱۳۹۷ ساعت ۰۷:۰۳
امید از آینده به گذشته هجرت کرده است
بعضی معتقدند پیشرفت و امید به بهترشدن شرایط در آینده از بنیادی‌ترین خصوصیات مدرنیته است. زیگمونت باومن می‌گوید بحرانی که امروز دامن اروپا را گرفته است حاصلِ از بین رفتن همین امید است. امروزه احساس ما به آینده مملو از هراس‌های دهشتناک و آخرالزمانی است و تصور خوشبختی از آینده به گذشته نقل‌مکان کرده است....
۴ ارديبهشت ۱۳۹۷ ساعت ۰۸:۴۸
دن آریلی از پنج کتاب مهم در حوزۀ اقتصاد رفتاری می‌گوید
اقتصاد رفتاری روزبه‌روز توجه بیشتری را در محیط‌های دانشگاهی و تجاری به خود جلب می‌کند. هر سال که به فهرست پرفروش‌ترین کتاب‌های اقتصاد نگاه می‌کنید، نام کتاب‌های اقتصاد رفتاری را در صدر فهرست می‌بینید. کمیتۀ نوبل نیز در ادامۀ توجه به این رشته امسال نیز این جایزه را به یک اقتصاددان رفتاری، ریچارد تالر،...
۲۸ فروردين ۱۳۹۷ ساعت ۰۸:۲۸
سایمون کریچلی: وقتی به فوتبال می‌اندیشیم به چه می‌اندیشیم
در تاریخ، رقصیدن و خوش‌گذرانی غالباً مخصوص طبقۀ مرفه جامعه بوده است. اما در عصر ما، که فوتبال محبوب‌ترین خوشگذرانیِ آدم‌ها شده، همه به‌شکلی برابر می‌توانند در زمین چمن به بدن خود کش‌وقوس بدهند، برقصند و توپ را از خط دروازه رد کنند. فوتبال آرمان انسان‌ها را در حد توان خود محقق کرده، آرمانی که می‌خواست ...
۶ اسفند ۱۳۹۶ ساعت ۰۸:۳۳
تغییر شیوۀ فهم ما از «مسئولیت» ما را بی‌رحم‌تر کرده است
ما در برابر چه چیز مسئولیت داریم؟ در برابر خودمان و تصمیم‌ها و انتخاب‌هایمان؟ یا در برابر خانواده و محله و کشورمان؟ پاسخی که به این سؤال می‌دهیم، اثر مهمی در نحوۀ نگاه ما به مسائل سیاسی دارد. وقتی فرد را مسئول تمام اشتباهاتش بدانیم، هر گونه کمک یا حمایتی به او را نفی می‌کنیم و وقتی دولت را مسئول مشکلات ...
۲۵ بهمن ۱۳۹۶ ساعت ۰۷:۳۵
پنچ کتاب پیشنهادی کیت ریوُرت برای بازاندیشی در علم اقتصاد
سیاست‌مداران همیشه به‌دنبال نشان‌دادن نمودارهایی هستند که نشان از حرکت روبه‌جلو و بالا داشته باشد. چرا؟ چون ذهن ما استعارۀ حرکت به جلو و بالا را نمایانگر پیشرفت می‌داند. کیت ریورت با درک تأثیر استعاره‌ها، تصاویر و مفاهیم ساده روی ذهنیت ما، از تصویر یک دونات برای مشخص‌کردن نیازهای اقتصاد امروز استفاده ...
۱۷ بهمن ۱۳۹۶ ساعت ۰۸:۱۵
سرمایه‌داری: تاریخی از هزینه‌های گزاف برای رسیدن به ارزانی
طبیعت، پول، کار، مراقبت، غذا، انرژی و جان. دنیای ما را این هفت چیز ساخته‌اند و آینده‌مان را این هفت چیز شکل خواهند داد. سرمایه‌داری، به‌مثابۀ یک نظام عظیم اقتصادی و سیاسی، برای ارزان‌کردن این هفت چیز، هر کاری کرده است. از برده‌داری و استعمار تا تخریب بی‌سابقۀ منابع زیست‌محیطی کرۀ زمین. کتابی جدید با ...
۵ دی ۱۳۹۶ ساعت ۰۸:۴۲
«مِن‌مِن» کردن؛ واژه‌های بی‌معنایی که به ما قدرت حرف‌زدن می‌دهند
وقتی کسی آدرس جایی را می‌پرسد حتی اگر چشم‌بسته هم آنجا را بلد باشیم اول کمی «مِن‌مِن» می‌کنیم. درواقع اگر همین من‌من نباشد و فقط برای چند ثانیۀ ناقابل صحبت نکنیم، احتمالاً با عصبانیت چیزی می‌گوید و رد می‌شود. این‌جور مواقع مکث‌های کوتاه و استفاده از واژگان پیوندی مثل «ممم...» چند معنا دارد: اینکه ما ...
۲۲ آذر ۱۳۹۶ ساعت ۱۴:۳۴
اگر شکارچیان طبیعی حیوانات را می‌کشند، چرا ما چنین نکنیم؟
چرا باید انقراض یک گونه برای ما مهم باشد؟ وقتی جان خود انسان‌ها در خطر است، این‌همه تلاش برای حفظ مثلاً یک گونۀ خاص وزغ چه اهمیتی دارد؟ الیزابت کولبرت این مسئله را با یک مثال توضیح می‌دهد: انقراض گونه‌ها، مثل آتش‌زدن کتابخانه‌هاست. هر گونهْ شیوه‌های منحصربه‌فرد خود را برای بقا دارد، شیوه‌هایی که چه ...
۴ آذر ۱۳۹۶ ساعت ۱۳:۵۷
برونو لاتور؛ منتقدی که اعتبار علم را بازمی‌گرداند
دانشمندانِ علوم تجربی غالباً از دست فیلسوفانِ علم و علم‌پژوهان دل خوشی ندارند. آن‌ها دائماً به کار دانشمندان اشکال می‌گیرند و دسترنج چندین‌ساله‌شان را زیر سؤال می‌برند. لاتور، علم‌پژوه فرانسوی، پس از وقف زندگیِ خود برای نقد علم، دوباره به این نتیجه رسیده که باید به دانشمندان احترام گذاشت. او می‌گوید ...
۲۳ آبان ۱۳۹۶ ساعت ۰۸:۱۷
پنجاه اختراعی که اقتصاد مدرن را شکل داد
یک کتاب جدید پنجاه اختراع بزرگی را بررسی می‌کند که اقتصاد مدرن را شکل داده‌اند. تیم هارفوردِ اقتصاددان در این کتاب به بررسی اختراعاتی پرداخته که زندگی فردی و اجتماعی ما را دگرگون کرده است و توضیح می‌دهد که چرا اختراع سیم‌خاردار انقلاب بود، پول کاغذی تصادف بود و سیستم‌های گرمایش، هواسازی و تهویۀ مطبوع ...
۱۵ آبان ۱۳۹۶ ساعت ۰۸:۱۳
دنیل دنت: ممکن است به قرن نوزدهم بازگردانده شویم
دنیل دنت آن‌قدر جنجالی است که حتی توییت‌هایش در دنیای علوم انسانی بحث و جدل به راه می‌اندازد، چه برسد به اینکه کتاب تازه‌ای منتشر کند. دنت در کتاب جدیدش، از باکتری تا باخ و برعکس به مسئلۀ پیچیدۀ آگاهی و سرنوشتِ آن در دنیای آینده پرداخته است. از نظر این فیلسوف آمریکایی، ما داریم به مرحله‌ای وارد می‌شویم ...
۷ آبان ۱۳۹۶ ساعت ۰۷:۵۳
کاش فیس‌بوک اجازه می‌داد دشمن همدیگر باشیم
فیس‌بوک یا اینستاگرام را که نگاه می‌کنید، پر است از عکس‌های پرطراوتی که در آن آدم‌های خندان «دوستی‌شان» را با هم جشن گرفته‌اند. دوستیْ پایه‌ای‌ترین ارزشِ شبکه‌های اجتماعی است. همه باید با هم خوب باشند و گل بگویند و گل بشنوند. اما هان، فیلسوفِ منتقدِ کره‌ای-آلمانی، معتقد است آدم‌هایی که همه یک‌شکل و ...
۳ آبان ۱۳۹۶ ساعت ۰۸:۲۸
فیل، نیویورک و گوگل چه وجه اشتراکی دارند؟
علم تا به امروز توانسته است مسائل عجیب و غریبی را محاسبه کند. مثلاً ما می‌توانیم نحوۀ چرخیدن سیارات به دور خورشید را موبه‌مو پیش‌بینی کنیم. یا توانسته‌ایم با معادلات فیزیکِ فضا موشک‌هایی بسازیم که ما را از اتمسفر زمین بیرون ببرد. اما این محاسبات در مواجهه با بعضی از موضوعات عملاً به بن‌بست می‌خورند،...
۲ آبان ۱۳۹۶ ساعت ۰۸:۲۹
چطور از شر بی‌شعورها و بی‌شعوری خلاص شویم؟
بی‌شعور کسی است که دانسته دیگران را می‌آزارد و از این آزار لذت می‌برد. او از اینکه با زبان نیش‌دارش افراد را تحقیر کند و از پا درآورَد خوشنود می‌شود. اما آیا راهی برای مبارزه با این آدم‌های بی‌شعور وجود دارد؟ رابرت ساتن، روان‌شناس دانشگاه استنفورد، در کتاب جدیدش راهکارهایی برای رهایی از شر بی‌شعورها ...
۳۰ مهر ۱۳۹۶ ساعت ۰۸:۵۲
پنج کتاب دربارۀ میشل فوکو به توصیۀ گری گاتینگ
میشل فوکو گفته است: «از من نپرسید که هستم و از من نخواهید همان که هستم باقی بمانم.» گسترۀ آثار این نابغه طیف گسترده‌ای از رشته‌های علوم انسانی، از فلسفه بگیرید تا تاریخ و نظریۀ اجتماعی و نقد ادبی، را تحت تأثیر قرار داده است. گری گاتینگ، از برجسته‌ترین فوکوشناسان امروز، توضیح می‌دهد که چگونه فوکو به ...
۱۹ مهر ۱۳۹۶ ساعت ۰۸:۳۹
با رسیدن به انتهای سپتامبر، چهاردهمین سال بدون ادوارد سعید نیز سپری شد؛ نظریه‌پرداز ادبی و روشنفکری تأثیرگذار که دربارۀ دامنۀ وسیعی از موضوعات می‌اندیشید. بسیاری از چیزهایی که سعید درباره‌شان نوشت، از شیوۀ ادراک و نمایش شرق از سوی غرب تا مسئلۀ فلسطین، همچنان موضوعاتی داغ هستند. برای گرامیداشت یاد او،...
۲۷ شهريور ۱۳۹۶ ساعت ۰۸:۴۱
هاجون چنگ و چامسکی از افسانه‌های جهانی‌سازی می‌گویند
جهانی‌سازی، اگر به معنای روابط گستردۀ اقتصادی بین کشورهای دنیا باشد، چیز جدیدی نیست. اما از این نکته نباید در جهتِ تطهیر سبک امروزی جهانی‌سازی در دنیا سوءاستفاده کرد. جهانی‌سازی قدیمی است، همانطور که استثمار و ستمگری و نابرابری قدیمی است. بنابراین نباید در برابر جریان‌هایی که جهانی‌سازی را گریزناپذیر ...
۸ شهريور ۱۳۹۶ ساعت ۱۴:۰۲
لویی آلتوسر: کمونیسم همه‌جا هست، حتی روی پشت‌بام
آلتوسر اهل تلویزیون نبود. همیشه دور از چشم‌ها کار می‌کرد. اما چند هفته پیش از آنکه همسرش را با دستان خود خفه کند، روی آنتن رفت. در همان مصاحبه، گفت: «همسرم یکی از دلایل کمونیست‌شدنم است». او در مصاحبه با شبکۀ «رایِ» ایتالیا از زندگی‌اش می‌گوید، از مخالفت‌هایی که با مارکس کرده، از عشق و احترام، از الهام‌هایی ...
