نسخۀ صوتی: آیا به دیگران ربطی ندارد که ما چه باوری داریم؟

به دیگران ربطی ندارد که ما چه غذایی دوست داریم. اگر کسی از پیتزا بدش می‌آید، مشکلی نیست؛ می‌تواند از ساندویچ خودش لذت ببرد و ما را با غذای دلخواهمان تنها بگذارد. به همین ترتیب، گویا باورهایمان هم، مثل غذاها، جزو حریم شخصی ما محسوب می‌شوند و دیگران نباید جرئت دخالت در آن‌ها را به خود بدهند. اما این ایده ...

آیا بچه‌دارشدن اخلاقی است؟ فلسفه در برابر اقتصاد

توانایی کنترل موالید فهم ما از رابطۀ جنسی، خانواده و جمعیت را به‌شکل بی‌سابقه‌ای تغییر داد. اگر روزگاری تنها نیروهای فراتر از اختیار ما تعیین می‌کردند که بچه‌ای داشته باشیم یا نه، امروزه متخصصان وعده می‌دهند که در آینده‌ای نه‌چندان‌ دور می‌توانیم جنسیت و خصوصیات ژنتیکی بچه‌هایمان را هم تعیین کنیم. اما ...

نسخۀ صوتی: آمستردام نظریۀ اقتصادی جدیدی را به کار گرفته که می‌خواهد جای سرمایه‌داری را بگیرد

هنوز هم در بسیاری از دانشکده‌های اقتصاد اندیشه‌های دهه‌ها و چه‌بسا قرن‌های پیش تدریس می‌شود، اندیشه‌هایی که فاصلۀ زیادی با واقعیت‌های زندگی انسان قرن بیست‌ویکمی دارد. کمتر از ده سال پیش، کیت ریورت، که روزگاری خودش در دانشگاه آکسفورد سر همین کلاس‌های اقتصاد می‌نشست، با نظریۀ اقتصاد دوناتی‌اش به جنگ این ...

چه کسی سزاوار بخشیده‌شدن است؟

آیا کسی که در زندگی‌اش مرتکب خطایی می‌شود دیگر هیچ‌وقت می‌تواند به آدمی معمولی در جامعه تبدیل شود؟ در بیشتر موارد، چنین بازگشتی ناممکن است. آن خطا برچسبی روی شخصیت فرد می‌چسباند که هیچ‌چیز نمی‌تواند آن را پاک کند. اما به نظر می‌رسد جامعه بعضی‌ها را راحت‌تر از بقیه می‌بخشد و فرصت دوباره‌ای به آن‌ها می‌دهد....

نسخۀ صوتی: آیا واقعاً «رنگ رخسار خبر می‌دهد از سرّ درون»؟

دزدیدن نگاه، ور رفتن با چیزی و تته‌پته‌کردن؛ این‌ها را نشانه‌های مطمئنی برای تشخیص دروغ می‌دانند. اما مطالعات متعدد نشان داده‌اند که شانس تشخیص دروغ از روی این علائم خیلی بیشتر از پرتاب سکه نیست. گاهی حتی تکیۀ بیش‌ازاندازه روی این کلیشه‌های دروغ‌گویی می‌تواند نتایج فاجعه‌باری در اجرای عدالت از سوی پلیس ...

زندگی در جایی که نمی‌توان چیزی خرید چگونه است؟

جامعۀ ما چنان بر محورِ خریدکردن ساخته شده است که خیلی از وقت‌ها، اگر قصد نداشته باشید چیزی بخرید، اصلاً نمی‌توانید از خانه خارج شوید. همه‌جا، از پارک‌ها و خیابان‌ها و دیوارها تا سایت‌های اینترنتی مملو از دعوت به خرید است. اما، اگر یک‌روز صبح بیدار شویم و ببینیم خرید‌کردن دیگر ممکن نیست، چه می‌شود؟ کتاب ...

دیگر نمی‌توانم این جنون را تحمل کنم

همیشه عنصری از نمایش در خودکشی وجود دارد. روانشناسان می‌گویند بسیاری از کسانی که دست به خودکشی می‌زنند، بیش از آنکه بخواهند خود را از بین ببرند، قصد جلبِ‌توجه دارند. آن‌ها با نمایشی شوک‌آور به دیگران هشدار می‌دهند و دردهای خودشان را فریاد می‌کنند. این مسئله، در زمانۀ شبکه‌های اجتماعی، که نمایش‌دادن ...

نسخۀ صوتی: چه می‌شد اگر دورکاری به معنای کارکردن از خانه نبود؟

«دفتر کار خانگی» نام دیگری است برای اتاق خواب، جای جدیدی که مخلوق دوران دورکاری است. کرونا ثابت کرد برای کارکردن نیاز نیست تا آن سر شهر بروید و روزی سه ساعت در ترافیک گیر کنید. البته دورکاری برای همه ایدۀ چندان کارآمدی نشد. در خانه، از بچۀ کوچکمان گرفته تا سبد رخت‌چرک‌ها استعداد این را دارند که حواسمان ...

در ستایش عشقِ شورمندانه به آثار ادبی

آن‌ها که در کتاب‌‌خواندن شور و لذتی می‌یابند معمولاً اولین‌ باری را به یاد می‌آورند که یک کتاب مثل صاعقه به جانشان خورده است. اولین کتاب‌هایی که عاشقشان می‌شویم معمولاً حس شگفت‌آوری از آشنایی و صمیمیت برایمان ایجاد می‌کنند. احساس می‌کنیم شخصیتِ آن‌ کتاب خودِ ماست، اما جسورتر و زبان‌آورتر، و آنچه بر ...

پارادکس هیوم: چگونه پرچم‌دار روشنگری طرفدار عقاید افراطی شد؟

یقیناً دیوید هیوم جایگاه رفیعی در میان فیلسوفان دارد، اما وقتی سراغ سیاست می‌‌رود، بارها و بارها به دام خطا می‌‌افتد. این غول دورۀ روشنگریْ دمکراسی را به دیدۀ تردید می‌‌نگریست و علی‌‌رغم شهرتش به «کافر اعظم»، از کلیسای رسمی جانب‌‌داری می‌‌کرد. هیوم همچنین نسبت به برابری حقوق زنان خاطرجمع نبود، در نژادپرستی ...

نسخۀ صوتی: اسکرول بی‌انتها: زندگی در زمانۀ اینستاگرام

توییتر عصبی و سیاسی و پر از فحاشی است، اینستاگرام زیبا و آرام و رنگارنگ. گاهی بستن توییتر و بازکردن اینستاگرام، مثل این است که از زیر آفتاب سوزان تابستان، ناگهان پا بگذارید به خنکای خوشایند بهار. اگرچه در اینستاگرام دعوا کم است، اما فرقه‌ها فراوانند: فرقۀ بدن‌سازها با شکم‌های شش تکه‌شان، فرقۀ شیرینی‌پزها ...

قتل‌گاه‌های نابرابری

انسان‌ها با هم فرق دارند. بعضی دارای توانایی‌های جسمی یا ذهنی فوق‌العاده‌اند و بعضی گرفتار بیماری‌های طولانی و ناتوانی. برخی زیبایند یا صدای خوبی دارند و دیگران از چنین موهبت‌هایی برخوردار نیستند. مدافعان نابرابری می‌گویند به‌خاطرِ همین تفاوت‌هاست که جوامع نابرابر و سلسله‌مراتبی هستند و برابری چیزی ...

نسخۀ صوتی: فلسفه باشگاه مشت‌زنی است

تاحالا دعوا کرده‌اید؟ آن‌قدر که زیر مشت‌ولگد کسی کشته شوید؟ لابد نه، چون زنده‌اید و دارید این متن را می‌خوانید. دعوای فلسفی چه؟ در مناظره‌ای فلسفی طوری شکست خورده‌اید که تلخیِ شکست را زیر زبانتان حس کنید؟ اگر این شکست را نچشیده‌اید، بد به حالتان. چون، در این صورت، اصلاً نمی‌دانید فلسفه چیست. سقراط می‌گفت ...

آمستردام نظریۀ اقتصادی جدیدی را به کار گرفته که می‌خواهد جای سرمایه‌داری را بگیرد

هنوز هم در بسیاری از دانشکده‌های اقتصاد اندیشه‌های دهه‌ها و چه‌بسا قرن‌های پیش تدریس می‌شود، اندیشه‌هایی که فاصلۀ زیادی با واقعیت‌های زندگی انسان قرن بیست‌ویکمی دارد. کمتر از ده سال پیش، کیت ریورت، که روزگاری خودش در دانشگاه آکسفورد سر همین کلاس‌های اقتصاد می‌نشست، با نظریۀ اقتصاد دوناتی‌اش به جنگ این ...

شوپنهاور پس از ملاقات دیوانگان چه چیزی دربارۀ نبوغ آموخت؟

گوتلیب فیشته، وارث خودخواندۀ کانت، می‌گفت «نبوغ» امری الهی است، درحالی‌که «جنون» ماهیتی حیوانی دارد. شوپنهاور تردید داشت که موضوع به همین سادگی باشد، بلکه اساساً ممکن است ماجرا کاملاً برعکس باشد، اینکه نبوغ و جنون نه دو سوی مقابل، بلکه دو امر به‌هم‌پیوسته باشند.شوپنهاور برای ارضای کنجکاوی خود دست به ...

نسخۀ صوتی: علیه خبر فوری

در دنیای مطبوعات، خبر فوری ارزشمندترین چیز است. خبرگزاری‌ها به هم فخر می‌فروشند که قبل از بقیه اخبار را انعکاس داده‌اند و هیچکس سرعتش به پای آن‌ها نمی‌رسد. اما این میل به گزارش سریع اخبار، این روزها وضعیت عجیبی به بار آورده است. به محض آنکه اتفاقی می‌افتد، صدها سایت خبری پر می‌شود از مطالبی مشابه. همگی ...

آیا واقعاً «رنگ رخسار خبر می‌دهد از سرّ درون»؟

دزدیدن نگاه، ور رفتن با چیزی و تته‌پته‌کردن؛ این‌ها را نشانه‌های مطمئنی برای تشخیص دروغ می‌دانند. اما مطالعات متعدد نشان داده‌اند که شانس تشخیص دروغ از روی این علائم خیلی بیشتر از پرتاب سکه نیست. گاهی حتی تکیۀ بیش‌ازاندازه روی این کلیشه‌های دروغ‌گویی می‌تواند نتایج فاجعه‌باری در اجرای عدالت از سوی پلیس ...

نسخۀ صوتی: انسان اینقدر هم ابله نیست

در طول تاریخ، اغلبِ اندیشمندانْ «عقلانیت» را عامل تمایز انسان و حیوان می‌دانستند و آن را، صرف‌نظر از ماهیت و محدودیت‌هایش، جنبه‌ای ضروری از نوع بشر می‌دانستند. اما در سال‌های اخیر گروهی از پژوهشگران تلاش می‌کنند به کمک یافته‌های جدید روان‌شناسی و عصب‌شناسی نشان دهند عقلانیت چیزی شبیه توهم است. پژوهشگرانی ...

کلمه‌های عجیب و غریبی که در خانه می‌گوییم از کجا می‌آیند؟

اگر به‌صورت اتفاقی شنوندۀ صحبت‌هایی باشید که بین اعضای یک خانواده در جریان است، متوجه می‌شوید که از کلمه‌ها و تعبیراتی استفاده می‌کنند که هیچ تصوری از معنایشان ندارید. این کلمه‌ها، که به ‌آن‌ها «خانه‌گویش» می‌گویند، محصولِ زندگی طولانی‌مدتِ آدم‌ها کنار هم است. خیلی از آن‌ها درواقع واژه‌های بی‌معنایی ...

شری ترکل؛ پس از یک سال اتصال مداوم به اینترنت

ما بردگان کارآمدی هستیم؛ از روش‌های قدیمیْ دشواری‌هایشان را به یاد می‌آوریم و فراموش می‌کنیم چه ‌چیز از دست رفته است. راه‌حل‌هایی مثل پیام‌دادن به‌جای تلفن‌زدن، که قبلا صرفاً «بهتر از هیچی» بودند، حالا به گزینۀ اولمان بدل شده‌اند. آن‌قدر تکنولوژی پیشرفت داشته که حالا همۀ ما در صفحۀ نمایشگرمان جا خوش ...