
انسانبودن یعنی بیماربودن: سرگذشت فکری چهار فیلسوف دورانساز
کاسیرر در نامهای به همسرش در ۱۹۲۷ نوشت: «من میتوانم بی هیچ مشکلی، آنچه را که لازم میدانم، بیان کنم». این کاری نبود که دیگر فلاسفۀ بزرگ قرن بیستم بتوانند انجام دهند. دیگران گویا به تاریکی سفر کرده بودند و شبح نیستی را به چشم دیده بودند: بنیامین خودکشی کرد، تندخویی ویتگنشتاین کار دستش داد، و هایدگر ...
نسخۀ صوتی: برای خلاقبودن، بیخیالِ نوآوری شوید
تصورِ اینکه ابتکار به خرج بدهی، و زندگیِ منحصربهفرد خودت را داشته باشی، واقعاً وسوسهانگیز است. آدمها به خلاقیت غبطه میخورند. چه عالی میشود که آن فرد خلاق تو باشی و آدمها، بهجای استیو جابز و مارک زاکربرگ، جملات انگیزشی تو را دستبهدست کنند. اما اگر در یک مسیری فقط استثناها پیروز شوند، نکند آن ...
«خلاقیت» را باید از دست «مشاوران خلاقیت» نجات داد
خلاقیت محصول دوران جنگ سرد بود. نمادی بود از آزادی و فردگراییِ آمریکایی در مقابلِ ایدئولوژیهای دیگری که همه را به همرنگی با جماعت تشویق میکردند. روانشناسان و متخصصانِ منابع انسانی تلاش فراوانی کردند تا بتوانند این مفهوم را از مفاهیمِ مبهمی مثل «نبوغ» جدا کرده و آن را از موهبتی الهی به دستاوردی سکولار ...
برای خلاقبودن، بیخیالِ نوآوری شوید
تصورِ اینکه ابتکار به خرج بدهی، و زندگیِ منحصربهفرد خودت را داشته باشی، واقعاً وسوسهانگیز است. آدمها به خلاقیت غبطه میخورند. چه عالی میشود که آن فرد خلاق تو باشی و آدمها، بهجای استیو جابز و مارک زاکربرگ، جملات انگیزشی تو را دستبهدست کنند. اما اگر در یک مسیری فقط استثناها پیروز شوند، نکند آن ...
رسیدن به خوشبختی بهسبک استاد بدبینی
پس از آنکه پدر آرتور شوپنهاور خودکشی کرد، مادرش تصمیم به مهاجرت گرفت. چندی بعد که آرتور تصمیم گرفت هامبورگ را ترک کند، مادرش موافقت کرد، اما شرطی گذاشت: اینکه فکرِ آمدن به خانۀ او را از سرش بیرون کند و بیپرده به او گفت: «خیلی آزاردهندهای». او نچسب و بدقلق بود، چون زندگی را سیاه و رنجآلود میدید. ...
ارسطو طرفدار بردهداری و نابرابری بود، آیا باید او را کنار بگذاریم؟
آیا میتوانیم با دیگران اختلافنظر داشته باشیم، بدون آنکه با آنها خصومت بورزیم؟ معمولاً وقتی موضوع اختلاف چندان حیاتی نباشد، ایستادن در موضعِ «بیطرفی» آسان است، اما اگر بحث از بردهداری، تبعیض جنیستی یا نژادپرستی در میان باشد چطور؟ آنجا هم میتوانیم صرفاً بحث علمی کنیم و نظر مخالف را محترم بدانیم؟...
نسخهٔ صوتی: چرا دکتری خواندن غالباً هدر دادن وقت است؟
گرفتن مدرک دکتری در رشتهای دانشگاهی کار توانفرسایی است که تا مدتی پیش ظاهراً به زحمتش میارزید. منزلت اجتماعی بالا، درآمد خوب و شغلی مطمئن در دانشگاه وسوسهکننده بود. اما این روزها سختیهای این دورۀ تحصیلی طولانی باقی مانده است، اما خبری از مزایایش نیست. هر ساله لشکری از دکترهای بیکار از دانشگاه فارغالتحصیل ...
در ستایش رانندگی؛ فیلسوفِ موتورسوار از خودروهای معمولی دفاع میکند
چه کسی از اتومبیلهای خودران بدش میآید؟ کافی است مقصد را مشخص کنی، با خیال راحت در صندلی فرو بروی، و به صفحۀ گوشی خیره شوی. نه بوقی، نه ترافیکی، نه عصبانیتی. اما فیلسوفی هست که از این وضعیت متنفر است. متیو کرافورد، نویسندهای که به تعمیر موتورسیکلتها مشهور است، میگوید یکزمانی کسب مهارت و ریسکپذیری ...
چرا احساس میکنیم همه دارند خودنمایی میکنند؟
هیچ کسی تحمل خودنمایی دیگران را ندارد. وقتی کسی از کارهای خوبش تعریف میکند یا بقیه را با لحن خاصی نصیحت میکند، همه نسبتاً به او بدبین میشوند. بهتازگی، بازار خودنمایی جان تازهای گرفته. گفتوگوهای ما در شبکههای اجتماعی لبریز شده است از دفاعها و اتهامهایی که بهکمکشان میخواهیم به دیگران بفهمانیم ...
سفر در زمان ممکن است؟ با مغز انسان، شاید
پس از یک روز پرهیاهو، بالأخره روی کاناپه میخوابی تا مغزت خنک شود. اما این ذهنِ لعنتی تازه راه میافتد. یکبار میپرد به دعوای دیروز؛ نگران خانۀ آینده میشود؛ باز میرود به جلسۀ ماه پیش؛ و آخرسر هم چیدنِ برنامۀ فردا. دانشمندان میگویند همانوقتی که میخواهید هیچ کاری نکنید، فعالیت ذهنتان به حداکثر ممکن ...
ایالات متحده چطور به سیاست دو حزبی رسید؟
جناحبندی سیاسی برای کشورها مفید است یا مضر؟ برخی میگویند تفاوت فرهنگی و قومیتی مردم بهقدر کافی مدیریت کشور را دشوار میکند، و نباید با دستهبندیهای بیشتر وحدت ملی را از بین برد. اما یکسری هم محکم پای سیاست حزبی میایستند. به نظر آنها، اگر احزاب نباشند مردم نمیتوانند در انتخابات بهروشنی تصمیم ...
چرا دکتری خواندن غالباً هدر دادن وقت است؟
گرفتن مدرک دکتری در رشتهای دانشگاهی کار توانفرسایی است که تا مدتی پیش ظاهراً به زحمتش میارزید. منزلت اجتماعی بالا، درآمد خوب و شغلی مطمئن در دانشگاه وسوسهکننده بود. اما این روزها سختیهای این دورۀ تحصیلی طولانی باقی مانده است، اما خبری از مزایایش نیست. هر ساله لشکری از دکترهای بیکار از دانشگاه فارغالتحصیل ...
آیا درست است چیزی که خودمان دوست نداریم را به دیگران ببخشیم؟
حتماً شده است که کسی برایتان هدیهای بیاورد، ولی با سلیقهتان جور نباشد. نخواهید آن را استفاده کنید یا حتی دوست نداشته باشید توی خانهتان بماند. اولین راهحلی که به ذهنمان میرسد این است که آن را به کس دیگری بدهیم. کسی که ممکن است به آن نیاز داشته باشد یا به اندازۀ ما از آن بدش نیاید. اما چیز ناخوشایندی ...
آدورنو میپرسید: چگونه میتوان در برابر سلطۀ پنهان مقاومت کرد؟
تئودور آدورنو با هر مقیاسی که حساب کنید، نابغهای عجیب و غریب بود. ذهنی بیبدیل که به همان اندازه که در فلسفه استاد بود، بر روانشناسی و جامعهشناسی و موسیقی نیز تسلط داشت. او که از چهرههای شاخص مکتب فرانکفورت است، در تمام سالهای فعالیتش علیه چیزهایی مبارزه میکرد که انسانها را در جامعۀ سرمایهداری ...
هانا آرنت میپرسید: سیاست برترین ارمغان انسانی است یا وضعیتی کور و اسفبار؟
کسی که ابتدای قرن بیستم به دنیا بیاید و ویرانیهای بهتآور هر دو جنگ جهانی را بهخوبی تماشا کند، احتمالاً دیگر امیدی به بهبود اوضاع نخواهد داشت. اما هانا آرنت چنین کسی نبود. دقیقاً در میانۀ همین دو جنگ، وقتی که مرگ و آوارگی در تعقیب انسان بود، او به پرسشی رادیکال فکر میکرد: چگونه میتوان سیاستی را ...
نسخۀ صوتی: آیا «دنیای سوفی» فلسفه را به ابتذال میکشاند؟
این روزها، همه دوست دارند فلسفه را عامهپسند و سادهفهم کنند. یکسری بهدنبال بازی فکریاند، و عدهای هم میخواهند زخمهای روحیشان را با آن تسکین بدهند. اما هیچچیز فیلسوفان کلاسیک را به این اندازه عصبانی نمیکند. آنها میگویند فلسفه به شما احساس زیرکی و نشاط نمیدهد، بلکه کاری میکند فکر کنید احمقتر ...
لطفاً منطقی نباش، مسئله خیلی جدی است
سختترین دوراهیهایی که در زندگی با آنها روبهرو میشویم، تصمیمهایی هستند که علاوه بر سود و ضررهای مادی، عواطف و احساسات ما را نیز در خود درگیر میکنند. مثلاً آیا کاری را قبول کنیم که درآمد بیشتری دارد، اما ما را از شهری که دوستش داریم جدا میکند؟ در این مواقع است که احساس میکنیم محاسباتمان درست ...
آیا «دنیای سوفی» فلسفه را به ابتذال میکشاند؟
این روزها، همه دوست دارند فلسفه را عامهپسند و سادهفهم کنند. یکسری بهدنبال بازی فکریاند، و عدهای هم میخواهند زخمهای روحیشان را با آن تسکین بدهند. اما هیچچیز فیلسوفان کلاسیک را به این اندازه عصبانی نمیکند. آنها میگویند فلسفه به شما احساس زیرکی و نشاط نمیدهد، بلکه کاری میکند فکر کنید احمقتر ...
تکنولوژی چگونه تصور انسان از خودش را تغییر داد؟
سالهاست که پیتر گالیسون همزمان مشغول فلسفه و فیلم و فیزیک است و به تکنولوژی نیز فکر میکند. گالیسون میگوید تا وقتی چیزی را در فیلم نبینم، نمیتوانم دربارهاش فلسفهورزی کنم. پس وقتی دربارۀ تاریخ تکنولوژی حرف میزند، نباید توقع داشته باشیم کلمات عجیبوغریب فلسفی از او بشنویم. او بهدنبال اتفاقات جزئی ...
نسخۀ صوتی: انسان چیست؟ انبوهی از دیوانگی، با اندکی عقل
خیال کنید صبح از خواب بیدار شدهاید و ناگهان همهچیز به بهترین شکلِ ممکن خود تبدیل شده؛ در عصر طلایی به سر میبرید و حالا دیگر وقت خوشگذرانی است. اما چند روز که میگذرد، کسی بیمقدمه فریاد میکشد: «خب، حالا که چی؟». اینجاست که همه با پیدانکردن یک جواب قانعکننده جا میخورند، لذت آن چند روزِ شیرین به ...