۹ ارديبهشت ۱۳۹۶ ساعت ۰۹:۰۰
خشونت هم می‌کُشد و هم زندگی می‌بخشد
آیا خشونت شر است؟ به هر شکل و روی هر کس که اجرا شده باشد؟ احتمالاً جواب ما به این سوالات مثبت است. اما سیمونا فورتی، فیلسوفی که در صدد است تا نظریۀ ابتذالِ شر هانا آرنت را به منتهای خود برساند، معتقد است نباید به سادگی به آن سوالات جواب مثبت داد. زیرا موضع «قربانی» مستعد پروراندنِ شکل وخیمی از خشونت ...
۶ ارديبهشت ۱۳۹۶ ساعت ۰۸:۳۳
فرهنگ در ماهیت خود تمامیت‌خواه است
نظریه‌پردازان مکتب فرانکفورت فکر می‌کردند قرار است انقلابی سوسیالیستی در آلمان رخ بدهد، اما در عوض در دام فاشیسمِ حزب نازی افتادند. آن‌ها می‌خواستند بفهمند چطور این اتفاق ممکن شده است؟ و همین کوشش‌ها آن‌ها را به اهمیت منحصربه‌فرد «فرهنگ» رساند. فرهنگ بود که قدرتِ نقادی و مقاومت مردم را از آن‌ها می‌گرفت ...
۴ ارديبهشت ۱۳۹۶ ساعت ۰۸:۳۴
تخریب محیط‌زیست مصداق جرم علیه بشریت است
اگر مثل ترامپ و دارودستۀ میلیاردرهای هم‌پیمان با او، تغییرات آب‌و‌هواییِ جهان برایتان موضوع تمسخر نباشد، آنگاه دو راه پیش رویتان است: یکی اینکه مانند «سبزها» به‌دنبال یافتنِ راه‌حل‌هایی برای بحران محیط‌زیست در درون نظام سرمایه‌داری باشید و دیگری آنکه به مقاومتی رادیکال معتقد باشید که اساساً همین نظام ...
۲۷ فروردين ۱۳۹۶ ساعت ۰۹:۱۲
انسان چیست؟ اندکی انسانیت، به اضافۀ هزار چیز دیگر
جای انسان در جهان کجاست؟ چه چیزی خط تمایز ما انسان‌ها با دیگر حیوانات است؟ این‌ها از جمله سوالاتِ بنیادینی است که جنبش نظریِ پساانسان‌گرایی از ما پرسد. این جنبش بزرگ میان‌رشته‌ای می‌گوید هر نقدی بر نژادپرستی، زن‌ستیزی یا دیگر تقسیم‌بندی‌های تبعیض‌آمیز در دنیای انسانی، ریشه در دوگانه‌سازی اصلیِ «انسان ...
۲۰ فروردين ۱۳۹۶ ساعت ۰۹:۱۳
الیور استون: جنگ به روایت والت‌دیزنی
الیور استون ۱۵ ماه در جنگ ویتنام جنگید. ۲۰ سال بعد، تصمیم گرفت فیلمی دربارۀ آن جنگ بسازد، چون انگار هیچکس در آمریکا نمی‌دانست آنجا چه گذشته. اما «جوخه» تنها فیلم او دربارۀ جنگ نبود. استون می‌گوید هالیوود غیر‌واقعی‌ترین تفسیرِ ممکن از جنگ را به واقعی‌ترین شکل ممکن ارائه می‌دهد: روایتِ آمریکایی‌های قهرمان ...
۱۰ اسفند ۱۳۹۵ ساعت ۰۸:۵۰
آمارتیا سن: کسب آرای بیشتر مشروعیت نمی‌آورد
جمله‌ای مشهور به چرچیل منتسب است که می‌گوید «جوانی که سوسیالیست نباشد دل ندارد، و پیری که سوسیالیست باشد مخ ندارد». شاید به یک تعبیر، آرزوهای آمارتیا سنِ ۸۳ساله برای دنیایی خوب و برابر که در آن کسی از سوء تعذیۀ مفرط در رنج نباشد، در دنیای ترامپ و برکسیت، حکمِ همان «سوسیالیسم در پیری» را داشته باشد. ...
۳ اسفند ۱۳۹۵ ساعت ۰۸:۴۲
آیا تبلیغات همه‌چیز را نابود می‌کند؟
تا پیش از رواجِ تبلیغات در روزنامه، این رسانه به‌دلیلِ گران‌بودنش فقط میان قشرهای ممتاز جامعه رواج داشت. اما پولِ حاصل از تبلیغات باعث شد روزنامه‌ها بتوانند ارزان‌تر و همگانی‌تر شوند. این ماجرا در رسانه‌های رایگان مثلِ تلویزیون یا اغلبِ سایت‌های اینترنتی به اوج خود رسیده است، به‌طوری‌که حتی برنامه‌های ...
۱۷ بهمن ۱۳۹۵ ساعت ۰۸:۰۰
آخرین فیلم اسکورسیزی دینی‌ترین فیلم اوست
فیلم جدید اسکورسیزی، که اکران آن به‌تازگی آغاز شده است، اقتباسی است از رمانِ شوساکو اندو به نام سکوت. داستانِ مبلغانی مسیحی که به ژاپنِ قرن هفدهم سفر کرده‌اند. کارگردانِ «گاو خشمگین»، که از هفده سال پیش در صدد ساختنِ «سکوت» بوده است، در این مصاحبه دربارۀ دلمشغولیِ طولانی‌مدت خود به مسائل مذهبی حرف می‌زند،...
۱۶ بهمن ۱۳۹۵ ساعت ۰۸:۵۲
نوام چامسکی، فیلسوفِ تلخ‌کامِ مشهور، اکنون در آستانۀ نود سالگی است. اما هنوز می‌نویسد و سخن می‌گوید. او در آخرین مصاحبۀ خود از چپ‌گرایی در جای‌جای دنیا حرف می‌زند، یادی از فیدل کاسترو می‌کند و همزمان به دغدغۀ همیشگی‌اش باز می‌گردد: نقدِ سیاست‌های ایالات متحده. و در آخر، با بیم و امید، می‌گوید این جوانانِ ...
۳ بهمن ۱۳۹۵ ساعت ۰۸:۴۷
چرا وقتی کمتر کار می‌کنیم کارِ بیشتری می‌کنیم
فرض‌‌کنید کُلی کار روی سرتان ریخته و کسی به شما پیشنهاد کند برای انجامشان چُرت کوتاهی بزنید یا کمی پیاده‌روی کنید. ولی آخر کدام آدمِ عاقلی با آن‌همه کار استراحت می‌کند؟ پاسخ این است: اکثرِ آدم‌های عاقل. برخلاف انتظار ما، افراد موفق معمولاً کسانی هستند که، با فعالیتی محدود و استراحتی مفید و مولّد، دست ...
۲۰ آذر ۱۳۹۵ ساعت ۱۳:۱۸
علم آنجاست که انقلاب‌ها رخ می‌دهد
آیا ممکن است فردی که در دورانِ جوانی‌اش مواد توهم‌زا مصرف می‌کرده، به‌شدت درس‌نخوان و اهل گشت‌وگذار بوده و فعالیت‌های سیاسیِ متعددی هم داشته کتابی در حوزهٔ فیزیک بنویسد که به ۴۱ زبان ترجمه شود؟ بله، کارلو روولی همان فرد است که در این گفت‌و‌گو از تجربه‌هایش در جوانی، پروژۀ علمی و زندگی روزمره‌اش می‌گوید....
۱۵ آذر ۱۳۹۵ ساعت ۱۳:۰۲
آیا اعتراضات خیابانی هنوز تأثیرگذار است؟
در سال ۲۰۰۳، حدود پانزده‌میلیون نفر در سراسر جهان علیه حملۀ نظامی آمریکا به عراق تظاهرات کردند. اما جورج بوش، بی‌اعتنا به این اعتراضات، به عراق حمله کرد. این رویداد نشانه‌ای بود از اینکه حضور خیابانی مردم دارد معنای خود را عوض می‌کند. اعتراضاتِ امروز در فرانسه، بریتانیا یا آمریکا بیش از آنکه حاکمان ...
۹ آذر ۱۳۹۵ ساعت ۱۳:۰۲
نیکول اشاف، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه بوستون، کتابی نوشته است با عنوان پیامبران جدید سرمایه. او در این کتابْ اسطوره‌سازی‌های مدرن سرمایه‌داری را بررسی می‌کند. او می‌گوید سرمایه‌داری به داستان‌هایی نیاز داشته است تا «ما را صبح‌ها از تخت بیرون بکشد»، قصه‌هایی دربارۀ کاپیتالیسم خلاق و تفکر مثبت که پیامبران ...
۳ آذر ۱۳۹۵ ساعت ۱۱:۰۹
وقتی قانونْ دیگر معادل عدالت نیست
وقتی گروه‌های مسلط دسته‌ای از مردم را «پست» می‌شمارند، تلاش می‌کنند که ثابت کنند این مردم نمی‌توانند معقول و منطقی فکر کنند. بدین‌طریق فرادستان با گرفتن قوۀ فکر از فرودستان، موقعیتِ سرکوب را نهادینه می‌کنند. گایاتری اسپیواک، متفکر پرآوازۀ هندی، می‌گوید این شیوه‌ای از خشونتِ فکری است که باید با آن مبارزه ...
۹ آبان ۱۳۹۵ ساعت ۰۸:۲۷
انتشارِ وسیع تصاویری از قربانیان خشونت چه فایده‌ای دارد؟ آیلان، کودک سوری را به یاد بیاورید که جسد بی‌جان او در ساحل دریا هزاران بار در رسانه‌ها بازنشر شد... یا عمران پنج‌ساله را که، آکنده از خاک و خون، روی صندلی نشسته بود. آیا این نحوه از بازنماییِ خشونت به کاهش خشونت می‌انجامد؟ برد اوانز می‌گوید قضیه ...
۲۶ مهر ۱۳۹۵ ساعت ۰۸:۵۵
کاکاسیاه نمی‌تواند فیلسوف باشد
جورج یانسی، فیلسوف سیاه‌پوست امریکایی، اواخر سال گذشته مقاله‌ای در نیویورک‌تایمز نوشت به نام «امریکای سفید عزیز». انتشار این مقاله، نقطۀ عطفی در زندگی او بود. صدها پیام، ایمیل و حتی نامۀ پُستیِ مملو از نفرت برایش فرستادند. نامه‌هایی که می‌گفتند باید مثلِ داعش سرت را ببرند، یا باید مثل حیوان تو را به ...
۱۳ مهر ۱۳۹۵ ساعت ۱۳:۳۲
اگر کودکم دوست خیالی داشت باید چه کنم؟
مطالعات نشان می‌دهند بیش از شصت‌درصد کودکان در بازۀ سه تا هشت‌سالگی در مقطعی از زمان هم‌نشین خیالی خواهند داشت. این هم‌نشین‌ها می‌توانند موجودات نامرئی باشند یا شخصیت‌های تجسم یافته در اشیائی مانند حیوانات عروسکی یا آدمک‌ها. پژوهشگران بر این باورند که دوست‌های خیالی می‌توانند به ما در رابطه با کودکان ...
۴ مهر ۱۳۹۵ ساعت ۰۸:۲۴
زیگمونت باومن: بحران پناهندگان بحران انسانیت است
تا پیش از نیمۀ دوم قرن بیستم، عمده‌ترین مهاجرت‌های جهانی، از اروپا به سایر نقاط دنیا بود. نزدیک به ۶۰ میلیون اروپایی، به آمریکا و آسیا و آفریقا مهاجرت کردند. اما در دهه‌های اخیر، جهت این سیل عکس شده است. حالا مردمان کشورهای جنگ‌زده، به امیدِ حداقلی از امنیت و حقوق انسانی، پشت دروازه‌های اروپا بست نشسته‌اند....
۱۰ شهريور ۱۳۹۵ ساعت ۰۸:۳۶
اولیویه روآ: جهادی‌ها به حیات علاقه‌ای ندارند، به آرمان‌شهر نیز
اولیویه روآ، متخصص برجستۀ اسلام سیاسی، برخلاف بسیاری از تحلیل‌گران، ظهور داعش و دیگر گروه‌های افراطیِ شبیه آن را مسئله‌ای دینی نمی‌داند. او معتقد است آنچه شاهد آنیم، «نه رادیکال‌شدنِ اسلام، بلکه اسلامی‌شدنِ رادیکالیسم است». روآ در این مصاحبه خط تحلیلِ نسلی‌اش از جهادی‌ها را ادامه می‌دهد و با ارائۀ جزئیاتی ...
۹ شهريور ۱۳۹۵ ساعت ۱۴:۲۰
چه کسی می‌گوید جهان وجود دارد؟
واقع‌گرایی نوین، واقع‌گرایی بدون جهان است چون می‌گوید ما به جهان، آنگونه که واقعاً هست، دسترسی مستقیم نداریم. این جنبش نوپا را مارکوس گابریل به‌همراه ماوریتسیو فِرّاریس بنا نهاده‌اند. مارکوس گابریل، استاد فلسفۀ دانشگاه بُن، در جدیدترین اثر خویش درباب «چرا جهان وجود ندارد»، ایده‌های رادیکال خویش را درخصوص ...
