فیلسوف احساسات: در سر نوسبام چه می‌گذرد؟

_{♦ برای مطالعۀ هر یک از مطالب پرونده، بر روی تیتر آن‌ها کلیک کنید.}

• جز انتقام، چه کاری از دست قربانی برمی‌آید؟
_{خشم قربانی می‌تواند به افراط کشیده شود و طینت فرد را تغییر دهد}

قربانی‌ها، اگر شکست نخورند و تسلیم نشوند، حتماً انتقام خود را می‌گیرند. این عطش تا زمان تلافی‌کردن فروکش نمی‌کند. حتی ممکن است به مجازات ستمگر راضی نشوند و همۀ افرادِ مشترک در گروه یا جنسیت آن فرد را هم شریک در گناه بدانند. مردی به شما ستم کرده؟ پس «مردها» ستمگرند. سیاهان سرکوب شده‌اند؟ «سفیدها» باید تقاص پس بدهند. اما مارتا نوسبام می‌گوید شاید راه بهتری از انتقام پیش پای قربانی‌ها باشد، راهی که از خودِ قربانی ستمگر دیگری نسازد.

• با خشم می‌توان بر پا خاست، اما نمی‌توان ایستاد
_{اگر قرار است برای ساختن آینده‌ای بهتر دست به اعتراض بزنیم، باید فکر انتقام را از سرمان بیرون کنیم}

مارتین لوترکینگ، رهبر مبارزۀ سیاهپوستان در آمریکا، همچنان منبع الهام بزرگی برای مقاومت علیه ظلم و تبعیض است. رؤیای او، اگرچه هنوز محقق نشده، در جان معترضان زنده است. مارتا نوسبام در کتاب «سلطنت ترس» که ناظر به آمریکای دوران ترامپ نوشته شده است، از خشم پالودۀ مارتین لوتر کینگ نوشته است. خشمی که نه برای از میان بردن که برای ساختن به میدان می‌آید، نیرویی که به‌جای آنکه در سوگ گذشته بنشیند، چشم به آینده دوخته است.

• دولت بدون عشق شکست می‌خورد
_{بررسیِ کتاب «احساسات سیاسی؛ چرایی اهمیت عشق برای عدالت» نوشتۀ مارتا سی. نوسبام}

فیلسوف آمریکایی، مارتا نوسبام، معتقد است دولت بدون عشق شکست می‌خورد. به این دلیل که بدون عشق، رنج دیگران تأثیری بر ما ندارد. طبق خوانش نوسبام، فلسفۀ سیاسی از زمان رالز بیش‌ازحد بر پشتیبانیِ خشکِ عقلانی از اصول لیبرال تمرکز کرده است. از نظر او فیلسوفان سیاسی لیبرال «تربیت سیاسیِ احساسات» را نادیده گرفته‌اند و از توانایی دولت برای پرورش احساسات عمومی غفلت کرده‌اند. او معتقد است که امروزه پذیرشِ صوریِ اصول لیبرال‌دمکراسی دیگر کافی نیست.

• پرونده کتاب: خشم و بخشش؛ کینه، بلندنظری، عدالت
_{بررسی کتاب «خشم و بخشش؛ کینه، بلندنظری، عدالت» نوشتۀ مارتا نوسبام}

وقتی فیلسوفی کتابی می‌نویسد که عنوان شش‌کلمه‌ایِ آن از پنج لغت انتزاعی تشکیل شده است، طبیعی است که آدمْ کتابی قطور و دشوار با تحلیل‌های خشک منطقی را به ذهن بیاورد. بااین‌حال وقتی نویسندهْ مارتا نوسبام باشد می‌توانید آسوده‌خاطر باشید. آخرین اثر او ، «خشم و بخشش؛ کینه، بلندنظری، عدالت»، اهمیت خشم و بخشش در عوالم سیاسی و شخصی و همچنین قلمروِ میان این دو عالم را بررسی کرده است، قلمرویی که ما در آن با یکدیگر به‌مثابۀ همکار، آشنا و همشهری ارتباط برقرار می‌کنیم.

• معمای اخلاقی خشم: بد ولی به‌جا
_{آیا وقتی به کسی می‌گوییم خشمگین نباش، او را دعوت به اخلاق کرده‌ایم؟}

وقتی کسی در حق ما کار بدی می‌کند، مثلاً حرفی ناروا می‌زند یا کاری می‌کند که از آن می‌رنجیم، خشم در تار و پود تنمان شعله می‌کشد. ای بسا شب و روز به فکر انتقام باشیم و کینه‌اش تا سال‌های سال در سینه‌مان بماند، حتی اگر معذرت‌خواهی کند. اما علمای اخلاق، مدام هشدارمان می‌دهند که باید خشممان را فرو بخوریم و انتقام و کینه‌توزی را کنار بگذاریم. چرا؟ چطور خشمگین نشویم و حس خودمان را از درست و نادرست از دست ندهیم؟

• چرا به جنگ پیری می‌رویم؟
_{کتابِ نوسبام و لِومور ایام پیری را به زندگی انسان باز می‌گرداند}

تا زمانی که کودکیم، آنچنان که باید، معنای پیرشدن را نمی‌فهمیم. پس از اینکه کمی پا به سن می‌گذاریم، رفته‌رفته، پیرشدن برایمان به کابوس تبدیل می‌شود. شاید این بدشگونی نه امری طبیعی، بلکه ساختۀ دست خودمان باشد. وقتی انواع رفاه اجتماعی را در جامعه منحصر می‌کنیم به دوران کودکی و جوانی، و عشق را به یک دهۀ اول زندگیِ مشترک تقلیل می‌دهیم، دلیلی ندارد که از پیری نترسیم. نوسبام و لومور می‌گویند برای برهم‌زدن این وضعیت نیازمند یک انقلابیم.