صاحبان رسانه‌های اجتماعی بزرگ‌ترین تهدید برای محیط‌های خبری آنلاین هستند

دَن میلمو، گاردین— گروهی از متخصصان که روی اطلاعات غلط مطالعه می‌کنند و کارشان را از هیئت بین‌دولتی تغییرات اقلیمیِ سازمان ملل متحد الگوبرداری کرده‌اند معتقدند که صاحبان رسانه‌های اجتماعی، سیاست‌مداران و دولت‌ها بزرگ‌ترین تهدید برای اعتمادپذیری محیط‌های خبری آنلاین هستند.

هیئت بین‌المللی محیط اطلاعات (آی‌پی‌آی‌ای) می‌گوید که، براساس نظرسنجی، بیشترین نگرانی مربوط به صاحبان پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی است، و دولت‌ها و سیاست‌مداران داخلی و خارجی در رتبۀ دوم قرار دارند.

فیلیپ هاوُرد، هم‌بنیان‌گذارِ آی‌پی‌آی‌ای و استاد مطالعات اینترنت در دانشگاه آکسفورد، می‌گوید گزارش‌ها نشان می‌دهند که محیط اطلاعات در «مقطع حساسی» قرار دارد.

او می‌گوید «یکی از نگرانی‌های مهمی که نظرسنجی نشان داد نفوذی است که صاحبان پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی دارند. کنترل آن‌ها بر توزیع محتوا و همچنین سیاست‌های بازبینی به‌شکل چشم‌گیری روی کیفیت و وثاقت اطاعات تأثیرگذار است. قدرت بی‌حدوحصر این نهادها خطر بزرگی را متوجه محیط جهانی اطلاعات می‌کند».

یافته‌های این هیئت مبتنی بر پاسخ‌ ۴۱۲ محقق دانشگاهی در رشته‌هایی چون علوم‌اجتماعی، علوم‌انسانی و علوم رایانه‌ای است که عموماً از ایالات‌متحده و اروپای غربی‌اند، هرچند برخی از آن‌ها از چین، هند، نیجریه و برزیل هم هستند. هاوُرد می‌گوید اصطلاح «محیط اطلاعات»¹ به سازمان‌ها، محتوا و افرادی اشاره دارد که زیربنای «خوراک خبریِ روزانۀ» میلیون‌ها انسان را تشکیل می‌دهند.

این گزارش نامی از صاحبان پلتفرم‌های فناوری نمی‌برد، اما هاوُرد، که خودش یکی از نویسندگان این گزارش است، گفت مالکیت ایلان ماسک بر ایکس -پلتفرمی که قبلاً با عنوان توییتر شناخته می‌شد- موجب نگرانی‌هایی، ازجمله گزارش‌هایی دربارۀ تبلیغ بیش‌ازحد توئیت‌‌های خود ماسک، شده است. از طرفی، فرانسیس هوگِن، افشاگری که رازهای شرکت متای مارک زاکربرگ را برملا می‌کند، مدعی شده است که مالک فیسبوک و اینستاگرام اولویت کمتری به بازبینی محتوای غیرانگلیسی‌زبان می‌دهد. هاوُرد اضافه می‌کند که تیک‌تاک نیز، که متعلق به شرکت بایت‌دانس مستقر در پکن است، به یکی از نگرانی‌ها تبدیل شده است، به‌خاطر اینکه قانون‌گذاران دو طرف اقیانوس اطلس [اروپای غربی و آمریکا] ابراز نگرانی کرده‌اند که ممکن است این شرکت در معرض فشارهای دولتی چین باشد.

درحالی‌که متا گفته محتوای فیسبوک و اینستاگرام را به بیش از ۷۰ زبان بازبینی می‌کند، شو زی چو، مدیرعامل تیک‌تاک، سال گذشته گفت مالک این پلتفرم «نمایندۀ چین یا هیچ کشور دیگری نیست». دربارۀ شبکۀ ایکس فعلاً اطلاعی نداریم و داریم از آن‌ها سؤال می‌کنیم.

حدود دو سوم از پاسخ‌دهندگانِ نظرسنجی انتظار داشتند که محیط اطلاعات در آینده وضعیت بدتری پیدا کند و باید گفت این نسبت در نظرسنجی قبلی‌ای که انجام شده بیش از یک دوم بوده. سال گذشته آی‌پی‌آی‌ای به‌عنوان سازمانی غیردولتی راه‌اندازی شد و دلیل تأسیسش این بود که احساس می‌شد الگوریتم‌های مغرضانه، دست‌کاری‌ها و اطلاعات غلط اینک «تهدیدی جهانی و واقعی» هستند.

این گزارش هشدار می‌دهد که بسیاری از سیاست‌مداران از مفاهیمی چون تئوری توطئه و اطلاعات غلط «استفادۀ ابزاری» می‌کنند تا به اهداف سیاسی‌شان برسند. این امر درنهایت به ازبین‌رفتن اعتماد به منابع موثقِ اطلاعات و نهادهای دمکراتیک می‌انجامد.

حدود دو سوم از متخصصانی که در این نظرسنجی شرکت کرده‌اند احساس می‌کردند ویدئوها، صداها، تصاویر و متن‌هایی که هوش مصنوعی تولید می‌کند تأثیری منفی‌ روی محیط اطلاعات می‌گذارند و با همین نسبت هم «قطع‌به‌یقین باور داشتند» که چنین ابزارهایی مسئلۀ اطلاعات غلط را بغرنج‌تر خواهد کرد.

مطابق با این گزارش «ابزارهای تولیدکنندۀ هوش مصنوعی فرصت تازه‌ای را برای تولید پروپاگاندا در مقیاس بزرگ فراهم کرده‌اند».

بیشترین نگرانی دربارۀ هوش مصنوعی مربوط به ویدئو بود و، بعدازآن، صوت. این نظرسنجی نشان می‌داد که متخصصان کشورهای درحال‌توسعه، درمقایسه با متخصصان کشورهای توسعه‌یافته، نگرانی بیشتری نسبت به تأثیرات مخرب هوش مصنوعیِ مولد دارند. اکثریت قاطعِ پاسخ‌دهندگان همچنین به جنبه‌های مثبت هوش مصنوعی واقف بودند و «تا حدی امیدوار» بودند که هوش مصنوعی بتواند امکان تشخیص محتوای گمراه‌کننده را فراهم آورد و به روزنامه‌نگاران کمک کند تا بانک‌های اطلاعاتی بزرگ را غربال کنند.

یافته‌های این هیئت مبتنی بر پاسخ ۴۱۲ پژوهشگر دانشگاهی بود که در رشته‌هایی چون علوم‌اجتماعی، علوم‌انسانی و علوم رایانه‌ای تخصص داشتند.

در پاسخ به این سؤال که چطور می‌توان مشکلاتی را که در این گزارش مطرح شده حل کرد، آن‌ها پیشنهاد کردند که اولاً باید بر تعداد رسانه‌های آزاد و مستقل افزود؛ ثانیاً باید کارزارهای سواد دیجیتال را افزایش داد؛ و ثالثاً بر واقعیت‌سنجیْ بیشتر تأکید شود و محتواهای گمراه‌کننده برچسب‌گذاری شوند.