♦ برای مطالعۀ هر یک از مطالب این پرونده، بر روی تیتر آنها کلیک کنید.
• اگر با سرعتِ بینهایت زندگی کنیم، نخواهیم مُرد
گفتوگو با هارتمونت رُزا، جامعهشناسی که به شتابِ روزافزون اجتماعی میاندیشد
از قرن هجدهم شاهدِ شتاب روزافزونی در جنبههای گوناگون اجتماعی هستیم. در آن دوران مردم با خوشبینی فکر میکردند اگر سریعتر زندگی کنند، در واقع بیشتر و بهتر زندگی خواهند کرد. اما امروزه شتاب ضرورتی اجتماعی است. اگر جامعۀ شما، در بخشهای گوناگون خود شتاب نداشته باشد، سقوط خواهید کرد. مثلِ یونان.
• مانیفستی برای اندیشۀ آهسته
با اینهمه شتاب چه چیزهایی از دست خواهیم داد؟
گیگیلی شخصیتی عروسکی در مجموعۀ تلویزیونی کلاه قرمزی است. حضور گیگیلی معمولاً کوتاه، اما بسیار کوبنده و تأملبرانگیز است. از چهره و حرکاتش نشانههای نوعی خستگی مفرط و ابدی هویداست و هر پیشنهادی برای کار و جنبوجوش را رد میکند. گیگیلی و شخصیتهای مشابهی مثل «بارتلبی محرر» بازنمای نوعی مقاومت آیینی در برابر فرهنگ امروز جهان هستند که سرعت، جنبوجوش و نتیجه را میپرستد و تعلل، بازی و آهستگی را نکوهش میکند. آیا میشود مانیسفتی برای آنها نوشت؟
• لذت و رنج سرعت
ماشینها روز به روز سریعتر میشوند، آیا انسانها هم دارند پا به پایشان جلو میآیند؟
گادفری رجیو، مستندساز مشهور آمریکایی، در سال ۱۹۸۲، اولین قسمت از سهگانۀ مشهور خود را به نام کویانیسکاتسی ساخت. کویانیسکاتسی، یا «زندگی خارج از توازن» راوی دوران سرسامآوری بود که در آن سرعت زندگی از حد تحمل انسانها فراتر رفته است. طرفه آنکه آنزمان هنوز نه شبکۀ اجتماعی در میان بود و نه گوشی هوشمند. اما تحقیقات متعدد نشان میدهد که سرعت رویۀ دیگری هم دارد. سرعت برای ما جذاب است و چه بسا قابلیتهای بیولوژیک ما را نیز تغییر داده باشد.
• تاریخِ شتابگرایی: از پرستش تکنولوژی تا قارقارکردن در کنفرانس دانشگاهی
چطور یک جریان فلسفی حاشیهای آیندهای را پیشبینی کرد که ما در آن زندگی میکنیم؟
اغلب نویسندگان معتقدند جامعۀ مدرن چنان پرتغییر و شتابان است که انسانها را پریشان میکند. اما گروهی نیز معتقدند اگرچه مدرنیته ضربآهنگ زندگی را تندتر کرده است، اما هنوز باید بهدنبال تغییرات بسیار بیشتر و بسیار سریعتری باشیم. این گروه حاشیهای و جنجالبرانگیز را «شتابگرا» مینامند. اندی بکت، در تحقیقی مفصل، تاریخچۀ این جنبش عجیب را پی گرفته و با مهمترین چهرههایش به گفتوگو نشسته است.
• فناوری چیزی را عوض نمیکند، مگر آنکه خودمان بخواهیم
آیا حق داریم که انقلاب دیجیتال را برای شتابدادن به ضربآهنگ زندگیمان مقصر بدانیم؟ خیر
زندگی ما دشوار شده است و سرتاپایش را اینترنت فرا گرفته است. از این رو جای تعجب ندارد که خیلیها از آن دلخور و خشمگین باشند. میگویند اینترنت ما را آدمهای بدتری کرده است، خودشیفته و بیاخلاق و نفرتانگیز. میگویند سامان کارها را از دستمان خارج کرده است و آرامش و آسودگی برایمان جا نگذاشته است. اما شاید بهتر باشد به جای نقدِ فناوری، فرهنگِ فناوری را به نقد بکشیم؛ یعنی همانچیزی که واقعاً گرفتارش هستیم.
• کمی آهستهتر، کمی آرامتر؛ پیشنهادهایی خواندنی درستایش سکوت و سکون
سکوت و سکون گنجینههای فراموششدۀ دنیایی هستند که همه چیزش حکم به سرعت بیشتر میدهد
دور و برمان را کارهایی پر کرده که موعد تحویلشان نزدیک است و باید هرچه سریعتر تمامشان کنیم و البته انواع و اقسام مزاحمتها و سروصداهایی که حواسمان را از انجام آن کارها پرت میکند. خواندنیهای این نوبت مطالبی هستند که ما را به جدا شدن از این شتابزدگی بیفکر و همهجانبه فرا میخواند و در عین حال راههایی برای بهرهگیری هرچه بیشتر از کُندی و آهستگی پیش پایمان میگذارد.