بندبازی روی لحظه‌های زمان

_{♦ برای مطالعۀ هر یک از مطالب پرونده، بر روی تیتر آن‌ها کلیک کنید.}

• آیا زمان برای همۀ مردم جهان به یک شکل می‌گذرد؟
_{تنها در صورتی خودمان را می‌شناسیم که بفهمیم دیگران چگونه دربارۀ امور مختلف فکر می‌کنند}

تابه‌حال دربارۀ زمان فکر کرده‌اید؟ اینکه زمان از کجا شروع می‌شود و به کجا ختم می‌شود، انتهایش چه ربطی به ابتدایش دارد، و ما در این میان چه نسبتی با آن داریم؟ اگر این سؤال‌ها را بپرسید، بی‌شک آثار کانت و هایدگر را جلویتان می‌گذارند. اما جولین باگینی، که سی سال از عمر خود را در فلسفه سپری کرده، می‌گوید می‌توان به نوشته‌های فیلسوفان چینی، هندی، آفریقایی و اسلامی هم سرک کشید و جواب‌هایی به همان اندازه جدی و جذاب یافت.

• سفر در زمان ممکن است؟ با مغز انسان، شاید
_{آینده‌نگری ویژگیِ اصلی انسان‌بودن ماست}

پس از یک روز پرهیاهو، بالأخره روی کاناپه می‌خوابی تا مغزت خنک شود. اما این ذهنِ لعنتی تازه راه می‌افتد. یک‌بار می‌پرد به دعوای دیروز؛ نگران خانۀ آینده می‌شود؛ باز می‌رود به جلسۀ ماه پیش؛ و آخرسر هم چیدنِ برنامۀ فردا. دانشمندان می‌گویند همان‌وقتی که می‌خواهید هیچ کاری نکنید، فعالیت ذهنتان به حداکثر ممکن می‌رسد. این فعالیت نوعی سفر در زمان است و به ما قدرتِ رفتن به آینده را می‌دهد. استیون جانسون می‌گوید باید تاریخ تکنولوژی را با «انسان آینده‌پرداز» فهمید، انسانی که به‌شکل سنتی کشاورزی می‌کرد و حالا دارد برای پیشگویی آینده الگوریتم طراحی می‌کند.

• تاریخ مغفول ساعت‌ها و تقویم‌ها
_{نظام جهانی زمان‌سنجی خودبخود ظاهر نشد، بلکه تحمیل شد}

زمان همیشه حاصل تخیل انسان و منبعی برای قدرت سیاسی بوده است. زمان‌سنجی در قرن نوزدهم میلادی، در اکثر مناطق امری درهم‌ریخته و گیج‌کننده بود. اما با گذر از این دوره، برخی کشورها روش‌های زمان‌سنجی خودشان را بر باقی دنیا تحمیل کردند. پیشینه اصلاحات زمانی، ما را قادر می‌کند تا در لحظه‌ای که مسحور تغییر تکنولوژیک می‌شویم، عمیق‌تر دربارۀ آن فکر کنیم.

• چرا وقتی جانمان در خطر است گذر زمان برایمان کند می‌شود؟
_{درک زمان در ذهن موجودات زنده جنبه‌ای مهم اما کمتر‌شناخته شده از جهان طبیعی است}

فرض کنید در خیابان با یک کونگ‌فو کار حرفه‌ای دعوایمان شود. تا ما تصمیم بگیریم که مشت بزنیم یا لگد، طرف با چند ضربۀ برق‌آسا نابودمان کرده است. حالا فرض کنید می‌خواهید مگسی که ساعت‌هاست در گوشتان وزوز می‌کند را با دست بکشید. این تلاش هم دستِ کم از دعوا با آن کونگ‌فو کار ندارد. به محضِ آنکه دستتان را بلند می‌کنید، مگس غیب می‌شود. سوال اینجاست: چرا کوفگ‌فو کار و مگس اینقدر سریع‌اند؟ یک پژوهشگر می‌گوید احتمالاً چون آن‌ها در «بُعد زمانی» دیگری زندگی می‌کنند.

• چرا مدیریت زمان زندگی‌مان را نابود می‌کند؟
_{تمام تلاش‌هایمان برای پربازده‌بودن اثری عکس دارد و فقط باعث می‌شود سرمان شلوغ‌تر شود}

این روزها اکثر ما از فشار و شدت کارها خسته و فرسوده‌ایم و آرزو می‌کنیم بالاخره روزی برسد که دیگر هیچ کار زمین‌مانده‌ای وجود نداشته باشد، همه‌چیز سر جایش باشد و بتوانیم لذت زندگی را بچشیم. راز جذابیتِ تکنیک‌ها و تمرین‌های «مدیریت زمان» هم در همین است. آن‌ها به ما وعدۀ رسیدن به همۀ کارهایمان را می‌دهند، اما یک چیز را به ما نمی‌گویند: اینکه «کار» در نظام سرمایه‌داری امروز، ماهیتاً بی‌پایان است.

► پرونده‌های مرتبط:
• پرونده: جامعۀ پُرشتاب