این روزها، همه دوست دارند فلسفه را عامهپسند و سادهفهم کنند. یکسری بهدنبال بازی فکریاند، و عدهای هم میخواهند زخمهای روحیشان را با آن تسکین بدهند. اما هیچچیز فیلسوفان کلاسیک را به این اندازه عصبانی نمیکند. آنها میگویند فلسفه به شما احساس زیرکی و نشاط نمیدهد، بلکه کاری میکند فکر کنید احمقتر شدهاید: با فلسفهورزیدن کشف میکنید که حتی امور بسیار ابتدایی را نیز نمیدانید. اگر مواجههتان با مسائل فلسفی طوری نباشد که خواب را از چشمتان بدزدد، پس آنها را فقط به سخره گرفتهاید و بس.
آنچه در این نوبت گوش میکنید نسخهٔ صوتی نوشتاری است از اگنس کالارد که پیش از این با عنوانِ «آیا ‘دنیای سوفی’ فلسفه را به ابتذال میکشاند؟» منتشر شده است. نوشتار این نسخۀ صوتی را اینجا بخوانید.
فلسفه سرابی است که بیشتر آن نه در دبیرستان تحقق مییابد و نه پس از کالج. حیات فلسفه در درون محیط دانشگاهی یا، به بیان دقیقتر، درون فضایی است که خود این فضا در دل محیط دانشگاهی قرار دارد. مثلاً، در دانشگاه شیکاگو، فلسفه یکی از معدود گروههایی است که سیاست سختگیرانهای دارد در بخشیدنِ اعتبار به موضوعاتی که در دورههای بیرون از گروه ما طرح میشوند. ما عنوان فلسفه را به موضوعی نمیدهیم مگر آنکه خود ما آن را تدریس کرده باشیم. فلسفه از مرزهایش مراقبت میکند. بهتازگی، سر و صداهایی دربارۀ یک فرار بزرگ از این مرزها به گوش میرسد که تحت عنوان «فلسفۀ همگانی یا عمومی» عمل میکند. فلسفۀ همگانی مشتمل است بر فلسفۀ عامهپسندی که در کتابهایی همچون کمدی منطق، دنیای سوفی یا ماتریکس و فلسفه میتوان یافت، اما باز محدود به این قسم نیست. فلسفۀ عامهپسند -که همتایانی از فیزیک عامهپسند، تاریخ عامهپسند و روانشناسیعامه پسند دارد- شخصیتها و مفاهیم فلسفی را بهشیوهای دسترسپذیر (برای همگان) ارائه میکند؛ گونۀ «عامهپسند» به بیان عامتر به آگاهیبخشی افراد غیرحرفهای دربارۀ پیشرفتهای یک رشتۀ علمی میپردازد.
فایل صوتی نوشتار «آیا ‘دنیای سوفی’ فلسفه را به ابتذال میکشاند؟» را گوش کنید.
خشونت برای بیشتر آدمها غیرقابلفهم است. نظریهای جدید میگوید خشونت نه ذاتی است، نه عقلانی
آیا واقعاً به بازیهای ویدئویی «معتاد» میشویم؟
شاید در نهایت مهمترین چیزی که ما انسانها را از حیوانات متمایز میکند توانایی احساس انزجار باشد
اقتصاد زبان قدرت است و همۀ ما را تحت تأثیر قرار میدهد، پس بهتر است دربارۀ آن بدانیم