شبحی در سرتاسر فضای فکری ایران در گردش است: شبحِ میشل فوکو. متفکری که در چندین رشته از علوم انسانی، چنان ولولهای به پا کرده است که تا امروز ادامه دارد. ترجمان نیز به مناسبتهای مختلف مطالبی دربارۀ این فیلسوف عجیبوغریب منتشر کرده است. گزیدهای از آنها در این پرونده گرد هم آمدهاست.
2 دقیقه
هنوز پس از سی سال از مرگ میشل فوکو، موج ترجمۀ کتابها و نوشتههای او به زبان فارسی ادامه دارد. سوال اصلی اینجاست که فوکو، چه چیزی به ما میآموزد که در تحلیل جهان امروزمان هنوز به کار میآید؟ این سوالی است که تاد مِی، فیلسوف سیاسی امریکایی، در اولین مقالۀ شمارۀ سوم مجلۀ مطالعات فوکو از خود پرسیده است. چرا هنوز هم فوکو؟
ترکیب تناقضها: زندگینامهٔ میشل فوکو
بررسی کتاب «زندگینامهٔ میشل فوکو» اثر دیدیه اریبون
دمدمی بودن شاید بارزترین ویژگی میشل فوکو بود. مدتی یک کمونیست استالینمآب بود و کمی بعد حزب کمونیست را به دلیل بیاعتناعی به روشنفکران فرانسوی سرزنش کرد. ژرژ دومزیل، استاد او و متخصص اسطورههای هند و اروپایی دربارهٔ فوکو گفته: او نقاب بر چهره داشت و همیشه هم این نقابها را عوض میکرد.
سفرنامه میشل فوکو به ایران
انقلابی با دستان خالی
دیدیه اریبون، نویسندهٔ فرانسوی، در کتاب بیوگرافی میشل فوکو فصلی را به سفرهای او به ایران اختصاص داده است. ترجمهای از این فصل از کتاب برای اولین بار به فارسی منتشر میشود.
بهای دسترسی به حقیقت چیست؟
گزارشی از کتاب «هرمنوتیک سوژه درسگفتارهای میشل فوکو در کلژدوفرانس»
«دانشاندوزی» نمیتواند سوژه را نجات دهد، مگر آنکه سوژه از قبل برای دسترسی به حقیقت آمادگی پیدا کرده باشد و در اثر مراقبت از خود، کامل و قدرتمند و مستقل گردیده باشد.
آزادی از نگاه فوکو
گفتگوی ریچارد مارشال با یوهانا اوکسالا
«یوهانا اوکسالا» فوکوپژوه برجسته، اعتقاد دارد که وقت آن رسیده فکر کردن در چارچوب اصطلاحاتی مانند قارهای در برابر تحلیلی را کنار بگذاریم و دربارهٔ «فوکو» و آزادی، سیاست و خشونت، ایدههای مناقشهبرانگیز «شانتال موف»، خشونت دولتی، چرایی ایستادگی در برابر عقلانیت نولیبرال و معنویت سیاسی بیندیشیم.
هیولای حکومتمندی
نظر بروس رابینز دربارۀ کتاب «راه جدید جهان: دربارۀ جامعه نئولیبرال»
حکومتمندی اصطلاحی است که میشل فوکو ابداع کرده است. او میخواست توضیح دهد چگونه منطقِ تازۀ نئولیبرالیسم، تلاش میکند تا مناسباتِ بازار آزاد را وارد کوچکترین حوزههایی زندگی خصوصی کند. داردات و لاوال تلاش کردهاند تحلیل فوکو را جلوتر برده و جامعۀ نئولیبرال را توصیف کنند.
یک متخصص هوش مصنوعی میگوید فرق انسانها با هوش مصنوعی در نحوۀ آموختن آنهاست
سوپر استار عالم روشنفکری بیش از همیشه با چپها به مشکل خورده است
گفتوگویی دربارۀ دشواری همتاسازی هوش انسانی در رایانهها
چارلز تیلور شعر و موسیقی را عناصر نجاتبخش دوران افسونزدایی میداند