چاک کلاسترمن نویسنده آمریکایی و دانشآموختۀ دانشگاه نورث داکوتاست. او مقالات و کتابهای متعددی دربارۀ فرهنگ آمریکا نوشته است. از او تاکنون هفت کتاب شامل پنج کتاب غیرداستانی و دو رمان منتشر شده است که همۀ آنها جزء آثار پرفروش بودهاند. جستارها و مقالات او در «نیویورک تایمز»، «واشنگتن پست» و «گاردین» منتشر میشود. در این ویژهنامه دو بخش از کتاب «اما اگر بر خطا باشیم چه؟» از مشهورترین کتابهای کلاسترمن بههمراه سه جستار دیگر از او را میخوانید.
3 دقیقه
• من یک واقعگرای سادهلوحم و به نظرم خورشید دور زمین میچرخد
پیش از نیوتن دربارۀ جاذبه اشتباه میکردیم، امروز دربارۀ چه چیز اشتباه میکنیم؟
همیشه بر سر موضوعات مختلف بین مردم اختلاف نظر هست. اما در هر دوره، باورهایی چنان محکم و همگانی وجود دارند که هیچکس به آسانی جرئت نمیکند آنها را زیر سؤال ببرد. مثلِ اینکه جاذبه وجود دارد، یا زمین دور خورشید میگردد. حالا خودتان را بگذارید جای کسی که هزار سال پیش زندگی میکرد و با همان قاطعیت معتقد بود خورشید دور زمین میچرخد. فرق شما با او چیست؟
• فراموشی رستگاری جدید است
واقعیت با آنچه میدانیم تعریف میشود و واضح است که نمیتوانیم چیزی را بدانیم که به یاد نمیآوریم
آدرنالین باعث میشود چیزها را به یاد آوریم. زمانی این کارکرد نشاندهندۀ تکامل بود و در برابر خطرهای طبیعی از انسان محافظت میکرد. اما امروزه آدرنالین اغلب باعث میشود انسان مدرن وقایعی را به یاد بیاورد که بیشتر دوست دارد فراموششان کند. این موضوع ما را به پروپرانولول میرساند؛ دارویی شگفتانگیز و هولناک که میتواند خاطرات تلخ را پاک کند و آشکارا معنای واقعیت را زیر سؤال میبرد.
• من از امروز صبح، هیپی شدهام
اگر باورهای اخلاقی مردم برایتان حکم سرگرمی داشته باشد، آیا میشود گفت آدم بدی هستید؟
«یه روز از خواب پا میشی، میبینی» دلت میخواهد مارکسیست باشی. سبیل میگذاری و اورکت سبز آمریکایی تنت میکنی. فرداروزی میبینی درویشمسلکی هم خوب است، اتفاقاً سبیل مناسب را هم داری. پیراهن گشاد بییقه میپوشی و عود دستت میگیری. بعدش نوبت به هیپیبودن و پستمدرنبودن هم میرسد. آیا ما با نوعِ جدیدی از «خودنمایی» مواجهیم؟ با مگامالهایی اخلاقی که نظامِ اعتقادی دلبخواهمان را از آنجا میخریم؟
• آیندۀ تلویزیون
دغدغههای امروز کارگردانان تلویزیونی برای «واقعی بودن» ساختههایشان، برای آیندگان مضحک به نظر میرسد
هنوز که هنوز است صدها میلیون انسان، روزانه چندین ساعت تلویزیون میبینند. اما آیا این محبوبیت و استیلا همیشگی خواهد بود؟ به نظر میرسد که نه. تلویزیون همین الان هم رقبای بسیار قدرتمندی دارد. اما اگر روزگاری تلویزیون منسوخ شود، آنوقت چگونه برنامههایی نظر نسلهای آینده را جلب خواهد کرد؟
• ما و زامبیها: چرا دنیای مدرن شبیه به دنیای زامبیهاست
علاقه به زامبیها در این سالها مداوماً رو به افزایش بوده است. اما چه چیز جذابی در زامبیها وجود دارد؟
تحلیلگران معتقدند هیولاهای محبوب دنیای تخیلی، تجسمِ ترسهای مردم زمانهاند. فرانکشتاین تجسم ترس از علمِ افسارگسیخته بود، گودزیلا حاصلِ ترس از آزمایشهای هستهای و خونآشامها و زامبیها، حاصلِ ترس فراگیر این دوره از بیماری. اما زامبیها، این جنازههای متحرک که در مرز دنیای مردگان و زندگان پرسه میزنند، استعارهای از زندگی روزمرۀ ما در دنیای مدرن نیز هستند.
پساز چند دهه پیشرفت، جهان در مبارزه با فقر با ناکامی مواجه شده است
جوایز معتبر در حوزۀ اقتصاد بین چند مؤسسه متمرکز شدهاند، چرا؟
با پذیرش و درک بهتر شانس، میتوانیم در جریان زندگی همزیستی بهتری داشته باشیم