اسرائیل می‌خواهد حکومتی نژادپرست باشد

گفت‌وگو با ایلان پاپه، دموکراسی نو — پوشش خبریمان را از بحران غزه از سر می‌گیریم. به حیفا در اسرائیل رفتیم تا با «ایلان پاپه» استاد تاریخ و مدیر مرکز اروپایی مطالعات فلسطین دانشگاه «اگزتر» انگلستان به گفتگو بنشینیم. پاپه نویسنده چندین کتاب است که جدیدترین آن «ایده اسرائیل، تاریخ قدرت و آگاهی» نام دارد.

آمی گودمن: دکتر پاپه به برنامه‌ی «اکنون دموکراسی» خوش آمدید. در حال حاضر بیش از هزار فلسطینی کشته شده‌اند حال آنکه گمان می‌کنم در اسرائیل ۴۵ سرباز و سه غیرنظامی کشته شده‌اند. می‌توانید درباره‌ی جدیدترین مذاکرات دربارۀ آتش بس و اینکه چه چیزهایی به نظرتان لازم است تا آتش بس اتفاق بیفتد صحبت کنید؟

ایلان پاپه: خیلی خوشبختم که در برنامه شما شرکت می‌کنم. هیچ نشانه‌ای از آتش بس به خودی خود در منطقه وجود ندارد. اکنون دو طرح رقیب وجود دارد: یکی طرح اسرائیلی-مصری که دقیقا می‌خواهد حماس را در محاصره نگه دارد و آنچه که حماس برای آن مبارزه می‌کند را نادیده بگیرد. از سوی دیگر تلاش‌های جدی‌ای از طرف جان کری وزیر امور خارجه ایالات متحده برای حل موج خشونت‌ها در حال پیگیری است که با کمک قطر و ترکیه صورت می‌گیرد. اما هیچیک از این دو طرح بر آنچه که د‌ر غزه در حال وقوع است تاثیری نداشته است جز آنکه آرامشی چند ساعته در طول بیست روز گذشته به ارمغان آورده است.

گودمن: اعتراضاتی در تل آویو وجود داشت. چه تعداد از مردم در این تظاهرات شرکت کردند؟ مردم حیفا نیز برای اعتراض به خیابان‌ها آمدند ،آیا شما هم در تظاهرات حیفا شرکت کردید؟

پاپه: بله بله. من هم بودم. تعداد معترضان در حیفا ۷۰۰ نفر و در تل آویو ۳ هزار نفر بود. باید بگویم بیشتر معترضان شهروندان فلسطینی اسرائیل بودند. به علاوه تعدادی از یهودیان اسرائیل که شجاعت کافی برای بیرون آمدن و تظاهرات کردن داشتند. تعداد این افراد حتی کمتر از چیزی است که نشان داده می‌شود. آن‌ها با واکنش وحشیانه جناح راست و برخورد خشن پلیس مواجه شدند.

گودمن: به نظر شما مهمترین چیزی که مردم در مورد این نزاع باید بدانند چیست؟

ایلان پاپه: من فکر می‌کنم مهمترین نکته زمینه تاریخی است. وقتی شما به پوشش اصلی رسانه‌ای دربارۀ وضعیت غزه گوش می‌دهی این تصور را پیدا می‌کنی که جنگ با پرتاب غیرعقلانی موشک‌های حماس به اسرائیل آغاز شده است. در این میان دو نوع زمینه تاریخی بنیادین که باید بدان توجه کرد مغفول مانده است. یکی از آن‌ها بازمی‌گردد به ژوئن امسال هنگامی که اسرائیل تصمیم گرفت حماس را به لحاظ سیاسی در کرانه باختری تخریب کند و تلاش دولت وحدت ملی فلسطین که در صدد بود تا با به راه انداختن یک کمپین بین‌المللی بر اساس حقوق مدنی و حقوق بشر از اسرائیل دادخواهی کند را بی‌اثر کند.

زمینۀ تاریخی عمیق‌تر این است که از سال ۲۰۰۵ غزه یا مردم غزه به عنوان مجرم زندانی شدند و تنها جرم آنان این بود که آن‌ها فلسطینیانی در موقعیت ژئوپولتیک هستند که اسرائیل نمی‌داند با آن‌ها چگونه تعامل کند.

فلسطینیان یک نفر را که سوگند خورده با اسکان اجباری و یا محاصره مبارزه کند به صورت دموکراتیک انتخاب کردند، اما اسرائیل با تمام قدرت نسبت به این مسئله واکنش نشان داد. این سیاق تاریخی مسئله است که علت اصلی بحران اخیر نیز هست. باید برای مردم توضیح داد که تلاش برای خروج از وضعیتی قبل‌تر درباره‌اش حرف می‌زدند تلاشی بیهوده است. این بحران قابل حل است. می‌توان این وضعیت را با از میان برداشتن محاصره و یا اجازه دادن به اهالی غزه برای ارتباط با خواهران و برادرانشان در کرانه باختری و یا با اجازه دادن به آن‌ها برای ارتباط با دنیا حل کرد. مردم غزه تحت شرایطی زندگی می‌کنند که به نظر می‌رسد هیچکسِ دیگری در جهان امروز این شرایط را تجربه نمی‌کند.

گودمن: آقای پاپه بعد از یک هفته از آغاز جنگ، «جان دانیسان» خبرنگار بی‌بی‌سی گزارش داد اسرائیل پذیرفته است که قتل سه نوجوان اسرائیلی در کرانه باختری در ماه ژوئن کار حماس نبوده. دانیسان در توییتر خود نوشته «میکی روزنفلد» سخنگوی پلیس اسرائیل به او گفته که مظنون اصلی در این زمینه فردی نزدیک به حماس بوده است و نه نیرویی تحت نظر رهبری حماس. به نظر شما این موضوع چه اهمیتی دارد؟

پاپه: این موضوع خیلی اهمیت دارد. آگاهی اسرائیلی‌ها از ربایش و قتل سه نفر از ساکنان‌شان لحظه‌ای با اهمیت برای آنان بود. خیلی روشن بود که اسرائیل برای عملیات نظامی در کرانه باختری و نوار غزه به دنبال بهانه بود. بهانه‌ای برای برگرداندن شرایط این مناطق به شرایط قبل از شکست فرایند صلح. شرایطی که در آن حق اسکان دائمی در کرانه باختری و نوار غزه برای شهروندان اسراییل وجود داشت و اسراییل می‌توانست بدون تغییر در رفتار و سیاست‌هایش همچنان به شهرک‌سازی‌اش در این منطقه ادامه دهد. فشار روانی و ناامیدی و خشم موجود در کرانه باختری بویژه از می ۲۰۱۴ تاکنون از کشته شدن ۵ جوان فلسطینی به دست ارتش اسرائیل ناشی می‌شود. این فشار‌های روانی موجب بروز جنبش‌های منطقه‌ای شد. این جنبش‌های منطقه‌ای ربطی به استراتژی حماس نداشت.حماس می‌خواست به ابومازن برای تشکیل دولت وحدت ملی و عضویت در سازمان ملل و سازمان‌های بین‌المللی آزادی عمل بدهد تا اسرائیل پاسخگوی ۶۴ سال شهرک‌سازی و اشغال باشد. این مهمترین ارتباط بین بهانه‌جویی و سیاست و استراتژی خونریزی در غزه است.

گودمن: شما سال‌ها در اسرائیل به عنوان استاد دانشگاه فعالیت می‌کردید. اسرائیل را ترک کردید و الان در دانشگاه اگزتر انگلیس تدریس می‌کنید. اکنون شما به حیفا بازگشته‌اید. آیا تغییری در این کشور دیدید؟

پاپه: بله متاسفانه تغییراتی رو به بدتر شدن. من فکر می‌کنم اسرائیل در یک بزنگاه است و باید تصمیم بگیرد که می‌خواهد یک حکومت دموکراتیک باشد یا یک حکومت نژادپرست و آپارتاید. من فکر می‌کنم اسرائیل در سال ۲۰۱۴ ترجیح می‌دهد یک حکومت نژادپرست باشد و نه دموکراتیک و امید دارد امریکا این اجازه را به او بدهد و امنیتش را در رویارویی با فلسطینی‌ها در هر جای دنیا تامین کند.

گودمن: به نظر شما امریکا باید چه کار کند؟

پاپه: خب، امریکا باید اصول اساسی دموکراسی را دربارۀ اسرائیل به کار بگیرد و اطمینان حاصل نماید که این اصول اجرا می‌شوند. آمریکا باید از حمایت بی قید و شرط از رژیم اسراییل دست بردارد. رژیمی که حقوق بشر و حقوق مدنی هر شخص غیر یهودی ساکن بین رود اردن و دریای مدیترانه را نقض می‌کند. اگر آمریکا بخواهد از چنین رژیم‌هایی حمایت کند ـ همانطور که در گذشته نیز کرده است ـ مشکلی نیست. اما اگر می‌خواهد پیام متفاوتی به خاورمیانه ارسال کند باید طرح بحث متفاوتی از حقوق بشر ارایه کند.

گودمن: ما دو ثانیه وقت داریم.

پاپه: بله. «حقوق بشر» و «حقوق مدنی» در فلسطین.

پی‌نوشت‌ها:
• این گفت‌وگویی است با ایلان پاپه، و در تاریخ ۲۸ جولای ۲۰۱۴ با عنوان «Professor Ilan Pappé: Israel Has Chosen to be a “Racist Apartheid State” with U.S. Support» در وب‌سایت دموکراسی نو منتشر شده است و وب‌سایت ترجمان آن را در تاریخ ۲۷ مرداد ۱۳۹۳ با عنوان «اسرائیل می‌خواهد حکومتی نژادپرست باشد » و ترجمۀ سیدمحسن شجاعی منتشر کرده است.
•• ایلان پاپه (Ilan Pappe) مورخ و فعال اجتماعی اسراییلی است. او استاد دانشکدۀ علوم اجتماعی و مطالعات بین‌الملل و رییس مرکز اروپایی مطالعات فلسطین در دانشگاه اکستر بریتانیاست. پاکسازی قومی فلسطین (The Ethnic Cleansing of Palestine) مشهورترین کتاب اوست.