آلن دوباتن نویسندۀ مشهور سوئیسی است که در انگلستان زندگی میکند. کتابهای او موضوعات بسیاری را دربرمیگیرد که همۀ آنها بر محور ارتباط فلسفه با زندگی روزمره است. «جستارهایی درباب عشق»، کتابی که موجب شهرت او شد، بیش از دومیلیون نسخه به فروش رفت. دوباتن در سال ۲۰۰۸ «مدرسۀ زندگی» را بنا نهاد که تلاشی برای ارائۀ شیوۀ جدیدی از آموزش بود. ویژهنامۀ این هفته را به این فیلسوف برجسته اختصاص دادهایم.
3 دقیقه
• در عصر اینستاگرام رمانتیکبودن نابودتان میکند
دنیای مدرن مداوماً به ما القا میکند که بقیه دارند خوش میگذرانند ولی سهم ما کسالت و ناکامی است
خیلیهایمان میدانیم زندگی آدمها به شادی و طراوتِ صفحههای اینستاگرامشان نیست. با اینحال، مگر میشود جلوی آرزوها را گرفت؟ مگر بهتر نیست که بهجای صبح تا شب کار کردن، دور دنیا سفر کنیم و خوش بگذارنیم؟ شاید مسئله همین است. اینکه لذتها را کجا باید پیدا کرد؟ در همراهی با چه کسانی؟ در تقلید از کدام نوع سبکزندگی؟ آلن دوباتن میگوید شاید این لذتهایی که دنبالشان میگردیم، در همین تجربههای معمولی پنهان شده باشند.
• بدبینی؛ راه رسیدن به جامعهای خوب
بدبینیِ عمیقْ عنصر اصلی بقای هر جامعۀ خوبی است
ذهنیت متداولْ جامعۀ خوب را جامعهای میداند که اکثریتِ مردمِ آن خوشبین باشند. اما آلن دوباتن، که شهرتش بیشتر به تلاش برای واردکردن فلسفه به زندگی روزمره برمیگردد، دقیقاً برعکس فکر میکند. او معتقد است بدبینیِ عمیقْ عنصر اصلی بقای هر جامعۀ خوبی است. دوباتن میگوید در دل بدبینی ایدهای نهفته است که اگر بهصورت بیرحمانهای آن را بپذیریم، ممکن است اتفاقات عجیبی بیفتد. پیامد طولانیمدت چنین ایدهای جامعهای خواهد بود که، بهنحو متناقض و شگفتآوری، مردمانی بانشاطتر، منطقی، نجیب و عاقل خواهد داشت.
• رمان عاشقانه راهی مطمئن برای نابودکردن عشق است
آنچه نیاز داریم، داستانهایی عاشقانه است که در عینحال، غیررمانتیک هم باشد
اگر در زندگیتان عاشق شده باشید، بیتردید این جملۀ خفتبار را بارها از پدر و مادر یا دوستانتان شنیدهاید که «عشق و عاشقگی مال تو کتابها و فیلمهاست». آلن دوباتن، معتقد است این جمله خالی از حقیقت نیست. در واقع، بسیاری از رمانها و فیلمهایی که به مسئلۀ روابط عاشقانه پرداختهاند، از بسیاری از مهمترین جوانب زندگی غفلت کردهاند: از کار، خستگی، بچهها، روزمرگی و…
• هر غذایی فلسفۀ خودش را دارد
غذا مثل موسیقی بیواسطه است و بدون نیاز به زبان ملالآور روزمره، چیزهای مهمی میگوید
درحالحاضر غذا نزد ما بسیار محترم و مهم شمرده میشود. آشپزهای معروف، رژیمهای غذایی، رستورانهای جدید و برنامههای آشپزی توجّه زیادی را به خود جلب کردهاند. به نظر میرسد همۀ ما به آنچه میخوریم، حسّاستر شدهایم. اما کمتر از خود پرسیدهایم غذا، بهجز توان فیزیکی، چه چیزهای دیگری به ما میرساند؟ آلن دوباتن معتقد است غذا در تأمین نیازهای روانی ما نیز مؤثر است و نوعی خاصیت شفابخشی دارد.
• از برج عاج فلاسفه تا کسبوکارهای سعادتبخش
کسبوکار، تفکری عملیشده در جهتِ سعادت انسان است
فلسفه و کسبوکار امروزه ربطِ چندانی با هم ندارند، اما کسبوکار میتواند خیلی چیزها از فلسفه بیاموزد؛ چرا که هدفِ کسبوکار هم مثلِ فلسفه، نهایتاً افزایش خوشبختیِ انسانهاست. درکِ اقتصاد از خوشبختی معمولاً بسته و محدود است و فلسفه میتواند این نقصان را تاحدودی برطرف کند.
• اخبار چگونه وارد زندگی عامه شد؟
این همه اخبار به چه دردمان میخورد؟
تولید و تبادل اخبار لازمۀ دموکراسی است، اما این سیل اطلاعات میتواند راه را برای دیکتاتوری هموار سازد. امروزه دیگر لازم نیست دیکتاتورها اطلاعات را سانسور کنند بلکه، با انتشار سیل اخبار غیرمرتبط به هم، نیاز آنان به ازبینبردن فهم سیاسی شهروندان تأمین میشود. آلن دوباتن از تأثیر حجم انبوه اخبار سخن میگوید.
برخی افکارشان به شکل تصویر است و بعضی به شکل واژهها. اما فرایندهای ذهنی مرموزتر از چیزی که تصور میکنیم هستند
یک متخصص هوش مصنوعی میگوید فرق انسانها با هوش مصنوعی در نحوۀ آموختن آنهاست
سوپر استار عالم روشنفکری بیش از همیشه با چپها به مشکل خورده است
گفتوگویی دربارۀ دشواری همتاسازی هوش انسانی در رایانهها