دانشجوی متجاوز: حمایت دانشگاه‌های اسرائیلی از جنایات غزه

علی ابونیماح، پاکبی — یکی از استدلال‌های اساسی مخالفان بایکوت آکادمیک این است که دانشگاه‌های اسرائیلی و نظام آکادمیک این کشور نقشی در جنگ‌طلبی اسرائیل ندارند. برای بررسی صحت و سقم این ادعا بد نیست نگاهی کنیم به اعلامیه‌ها و واکنش‌های تابستان گذشتۀ چند دانشگاه مشهور اسرائیلی به جنگ غزه. متخصص امور اسرائیل، دنا شونرا، که فعالیت تحقیقی گزارش حاضر را انجام داده است، می‌گوید: مزایای خاصی که به دانشجویان حامی جنگ و در واقع جنگ‌طلبی تعلق می‌گیرد، از یک دانشگاه به دانشگاه دیگر متفاوت هستند، اما در تمامی دانشگاه‌ها این مزایا بیشتر صورت مالی دارند، شاید بتوان گفت که این دانشگاه‌ها با حمایت‌های مالی خود، هزینه‌های جانبی عملیات «مرز محافظ» را تامین می‌کردند و به‌این‌ترتیب می‌شود گفت در هر خسارتی که در مسیر این عملیات رخ داده با دولت اسرائیل همدست هستند. همدستی دانشگاه‌های اسرائیلی در فرایند اشغال فلسطین، منحصر به حمایت مالی و تحصیلی از دانشجویان سرباز یا انتشار بیانیه‌هایی درحمایت از جنگ نیست و حوزه‌های بسیار وسیع‌تر و مستقیم‌تری را، از تحقیقات نظامی گرفته تا آموزش نظامیان، دربرمی‌گیرد؛ با این حال، تمرکز گزارش حاضر، بیشتر بر وجه مالی و حمایت بیانی این دانشگاه‌ها از جنگ و کشتار غزه است.

بعد از پایان جنگ ۵۱ روزه و در ۱۳ آگوست ۲۰۱۴، رئیس دانشگاه تل‌آویو در ایمیلی خطاب به دانشجویان نوشت: «دانشگاه تل‌آویو به تمامی دانشجویانش افتخار می‌کند و از تمامی کسانی که به‌عنوان نیروی ذخیره خدمت کردند، تشکر می‌کند». محتویات ایمیل حاکی از آن است که دانشگاه تل‌آویو برای دانشجویانی که در حملۀ نظامی اسرائیل به غزه مشارکت داشته‌اند، امتیازات خاصی در نظر می‌گیرد؛ امتیازاتی نظیر شرکت دوباره در امتحانات و پرداخت شهریه و کمک‌هزینۀ تحصیلی یک‌ساله به دانشجویان سرباز.

نام عملیات حمله به غزه که دست‌کم ۱۹۷۵ فلسطینی و دست‌کم ۴۵۹ کودک را کشت و خرابی‌های بی‌سابقه‌ای پدید آورد در زبان انگلیسی عملیات «مرز محافظ^۱» بود، اما نام عملیات در زبان عبری متفاوت بود: «Tzuk Eitan» که ترجمه انگلیسی آن می‌شود «صخرۀ پرصلابت».

اگرچه دانشجویان سرباز اسرائیلی با پرداخت کمک‌هزینه برای بازگشت به دانشگاه تشویق می‌شوند، اما کودکان و دانشجویان غزه راهی برای بازگشت سریع به زندگی روزمره ندارند. به لطف بمباران‌های اسرائیل ده‌ها ساختمان دانشگاهی که توسط سازمان ملل اداره می‌شدند، از بین رفته‌اند. ویرانی منحصر به مدارس و دانشگاه‌ها نیست. سال گذشته ۲۱۸هزار پناهنده فلسطینی درست دوهفته قبل از شروع سال تحصیلی آواره شدند.

براساس گزارش سازمان ملل، دست‌کم ۳۷۳هزار کودک فلسطینی محتاج کمک‌های روان‌پزشکی هستند. بر اساس این گزارش، کودکان علائم استرس مزمن را از خود بروز می‌دهند: شب ادراری، وابستگی شدید به والدین و کابوس‌های شبانه. تقریباً همۀ دانشگاه‌های اسرائیل با تقدیرکردن از دانشجویانی که در حمله به غزه شرکت‌کرده‌اند، درخصوص وضع فعلی مسئول‌اند. منافعی که دانشگاه‌ها به دانشجویان متجاوز اختصاص می‌دهند تنها منافع عملی نیست. آن‌ها از دانشجویانی که در قتل‌عام نقش داشته‌اند، تجلیل و تکریم می‌کنند.

یکی از دانشگاه‌هایی که نقش خاصی در پیشبرد منافع نظامی اسرائیل دارد، دانشگاه عبری است. این دانشگاه در نامه‌ای به‌صراحت اعلام کرده است: «دانشگاه عبری به جنگ ملحق می‌شود تا از دانشجویان جنگاور خود حمایت کند، هدف دانشگاه آن است که از بار مالی‌ای بکاهد که بر دوش کسانی است که به جنگ غزه پیوسته‌اند». دانشگاه عبری از هیئت امنا و دوستان دانشگاه درخواست کرده است که برای اعطای بورسیه‌های تحصیلی به شرکت‌کنندگان در عملیات «مرز محافظ» به دانشگاه کمکِ مالی کنند. کمک‌های دانشگاه منحصر به تسهیلاتِ مالی نیست. دانشگاه برای دانشجویان جنگاور امتیازات دیگری نیز قائل می‌شود: کلاس‌های فوق برنامه پیش از امتحان، تخفیف در شرایط امتحان، عضویت آزاد در باشگاه‌ها، دسترسی ویژه به کتابخانه و ۵۰ درصد تخفیف در استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی.

این حمایت‌ها منحصر به یک یا دو دانشگاه نیست، دانشگاه حیفا در ۱۱ آگوست ۲۰۱۴ در نامه‌ای خطاب به سربازان نوشته است: «دانشگاه حیفا بازگشت شما را گرامی می‌دارد و از فعالیت و نقش شما در چارچوب وظایفتان در عملیات «مرز محافظ» تقدیر به‌عمل می‌آورد». در ادامۀ نامه، امتیازاتی که دانشجویان از قبل بر سر آن با اتحادیۀ دانشجویان توافق کرده‌اند، با آب و تاب، تشریح شده‌اند. دانشگاه حیفا به این امتیازات اکتفا نمی‌کند و افتخار و غرور خود را به‌نحو عمومی اعلام می‌کند. دانشگاه طی مراسمی همدلی خود را با سربازان و ساکنان اسرائیل در جنوب و مرکز کشور، که اخیراً موشک‌باران شده‌اند، نشان می‌دهد. دانشگاه عمیق‌ترین تسلیت‌های خود را نثار خانواده شهروندان کشته‌شده در روزهای جنگ می‌کند؛ با این‌حال هیچ اشاره‌ای ولو کوچک به ویرانی و کشتار عظیمی که در غزه صورت گرفته است، نمی‌شود. کمک‌هزینه‌های تحصیلی برای دانشجویان سرباز در دانشگاه حیفا نیز برقرار است. براساس ویدیویی که در سایت دانشگاه قرار داده شده است، ۱۵۰ تن از اساتید و دانشجویان دانشگاه در جنگ غزه شرکت داشته‌اند. پیام اصلی دانشگاه در این ویدیو این است: به ما کمک کنید تا اسرائیل را قدرتمند کنیم.

سال گذشته، دانشگاه «بن گوریون» هم در پیامی خطاب به سربازان گفته بود که آن‌ها را تحسین می‌کند و آن‌ها با اجرای عملیات «مرز محافظ» وظیفه خود را به انجام رسانده‌اند. رئیس دانشگاه در پیامی خطاب به دانشجویان سرباز گفته بود: «ما از دوران سختی که شما پشت سرگذاشته‌اید آگاهیم. ما از این واقعیت که شما باید قبل از ورود، دوباره فعالیت آکادمیک خود را بازیابید آگاهیم». در ادامۀ نامه گفته می‌شود که دانشجویانی که در جنگ غزه شرکت داشته‌اند می‌توانند از مزایای عمومی و آکادمیکی که ریاست دانشگاه با مشورت هیئت علمی دانشکده‌ها و اتحادیه دانشجویان درخصوص آن‌ها تصمیم‌گیری می‌کنند، بهره‌مند شوند. به سربازان گفته می‌شود که افراد خاصی از میان اساتید انتخاب شده‌اند تا در دسترسی به امتیازها به آن‌ها کمک کنند. همچنین به دانشجویان توصیه می‌شود که با دفتر نیروهای نظامی ذخیره، که در ورودی خوابگاه دانشجویان قرار دارد! تماس برقرار کنند.

اتحادیه دانشجویان دانشگاه بن گوریون نیز پیامی مشابه صادر کرده است: «ما به شما افتخار می‌کنیم و از پیشگامی شما در نیروهای ذخیره و مشارکت شما برای تأمین امنیت کشور که با از خودگذشتگی و فداکاری صورت گرفته است، حمایت می‌کنیم. اتحادیه دانشجویان به دانشجویان سرباز اطمینان می‌بخشد که مشارکتشان در نابودی غزه به‌نفع آن‌هاست. امیدواریم که اذهان شما را به آرامش برسانیم و تأکید می‌کنیم که حالا و در این روزهای خصومت، درحالی‌که ما امور آکادمیک را اداره می‌کنیم، شما باید بر اعمال مقدس خود تمرکز کنید».

این حمایت گسترده و پیام‌های جنگ‌طلبانه به اعضای هیئت علمی، رؤسا و اتحادیه‌های دانشجویی دانشگاه‌های دولتی محدود نمی‌شود، دانشگاه‌های خصوصی نیز در این فرایند سهیم هستند؛ دانشگاه هرزیلا یکی از دانشگاه‌های خصوصی و معتبری است که به دانشجویانِ سرباز بستۀ حمایتی می‌دهد؛ بسته‌ای با گزینه‌های رنگارنگ: از شانس شرکت مجدد در امتحانات گرفته تا تمدید مهلت مقالات، کمک‌هزینه، جوایز تحصیلی و بهره‌مند شدن از خدمات تیم‌های حمایتی مستقر در هر دانشکده.

شواهد مستدلی وجود دارد که ثابت می‌کند، دانشگاه‌های اسرائیلی از جنگ، ظلم بر فلسطینی‌ها و نابودی غزه حمایت مستقیم می‌کنند و این امرْ تردیدی برجای نمی‌گذارد که باید برای مقابله با دانشگاه‌های اسرائیلی اقدامی کرد: پیوستن به جنبش بایکوت مؤسسات آکادمیک اسرائیلی.

پی‌نوشت‌:
• این مطلب را علی ابونیماح نوشته است و در تاریخ ۱۸ آگوست ۲۰۱۴، با عنوان «Warrior students: How Israeli universities are supporting war crimes in Gaza» در وب‌سایت پاکبی منتشر شده است. وب‌سایت ترجمان در تاریخ ۲ اسفند ۱۳۹۴ آن را با عنوان «دانشجوی متجاوز: حمایت دانشگاه‌های اسرائیلی از جنایات غزه» و ترجمۀ فرهاد بهمن‌پوری منتشر کرده است.
•• علی ابونیماح (Ali Abunimah) روزنامه‌نگار آمریکایی-فلسطینی است و با دِ شیکاگو تریبون و لس‌آنجلس تایمز همکاری می کند.

[۱] Operation Protective Edge