نوشتار

باربی با تنوعات فرهنگی سازگار می‌شود

چرا سازندگان باربی پس از سال‌ها پذیرفتند که عروسکشان را در اندام و رنگ‌های متنوعی عرضه کنند؟

باربی با تنوعات فرهنگی سازگار می‌شود

اسباب‌بازی‌ها اشیائی هستند که به زندگی کودکانمان دعوت می‌کنیم تا آن‌ها را سرگرم کنند و شکل دهند. از طریق آن‌ها به کوچک‌ترین انسان‌ها می‌آموزیم که وقتی بزرگ‌تر شدند، چه انتظاراتی از آن‌ها و چه امیدهایی برایشان داریم. اسباب‌بازی اسطوره‌ای است در قالب یک شیء که بزرگ‌ترین آرزوها و آرمان‌های جامعه‌ را منعکس می‌کند.

مگان گاربر

مگان گاربر

متخصص حوزۀ سیاست و فرهنگ و برندۀ جایزۀ Mirror Award

Atlantic

Barbie’s Hips Don’t Lie

مگان گاربر، آتلانتیک — باربی در اصل، زندگی خود را به‌عنوان یک اسباب‌بازی جنسی آغاز کرد. او از روی یک عروسک و شخصیت کمیک‌استریپ آلمانی به نام لی‌لی ساخته شد که مربوط به اواسط قرن بیست، سال‌های ۱۹۵۵ تا ۱۹۶۴ بود. لی‌لیِ شیک‌وپیک و سرحال، اگر بخواهیم با حسن تعبیر سخن بگوییم، شبیه به روسپی‌ها بود و به عبارات سرخوشانه‌ای علاقه داشت؛ همچون «من می‌توانم بدون مردانِ پیر و کچل زندگی کنم؛ اما جیبم نمی‌تونه» و «طلوع خورشید به‌قدری زیبا است که من برای دیدنش همیشه تا دیروقت در کلوپ‌های شبانه می‌مانم». عروسک او به‌شیوهٔ سنّتیِ زنانی که مردان طراحی‌شان می‌کنند، به‌طور اغراق‌آمیزی خوش‌تراش بود. این عروسک را به‌عنوان هدیه‌ای طنزآمیز، به میهمانانِ حاضر در مهمانی مردانۀ داماد در روز قبل از جشن عروسی و محافلی شبیه به آن می‌دادند. اما آن قطعات پلاستیکی که القاکنندهٔ مسائل جنسی بودند، منجر به اتفاق بامزه‌ای شدند: کودکان و به‌ویژه دختران، شروع کردند به بازی‌کردن با آن‌ها. آن‌ها دوست داشتند لباس‌های لی‌لی را عوض کنند و موهایش را آرایش کنند. آن‌ها دوست داشتند تصور کنند که یک روز شبیه به او خواهند شد.

این تمایلات و غرایز کودکانه، یعنی رفتار با عروسک به‌مثابۀ ابزار الهام و خلاقیت و نه صرفاً سرگرمی، موجب شده‌اند اخبار امروز چنین فوق‌العاده باشد. باربی، عروسکی که یکی از بنیان‌گذاران شرکت اسباب‌بازی‌سازی متل، روث هندلر، آن را از روی لی‌لی طراحی کرد و در سال ۱۹۵۹ به بازارهای جهان معرفی کرد، اکنون در انواع و اقسام شکل‌ها و رنگ‌ها به بازار آمده است. با مدل‌های متنوعِ مو، انواع رنگ چشم و «استخوان‌بندی صورت» این عروسک‌ها هنوز هم تقریباً اغراق‌آمیزند. بالأخره هر چه باشد، آن‌ها باربی هستند. اما ازاین‌پس می‌توان آن‌ها را در اندازه‌های: petite (ریزنقش)، tall (خوش بروبالا) یا curvy (تپل‌مپل) خریداری کرد. تایم می‌نویسد: مدیران بازاریابی مَتل به‌طور گسترده‌ای دربارهٔ این اصطلاحات انگلیسی و همچنین ترجمه‌هایشان به زبان‌های دیگر، بحث و گفت‌وگو کرده‌اند. نکتهٔ مهم دیگر آنکه ازاین‌به‌بعد همچنین می‌توان باربی را در هفت رنگ مختلفِ پوست خرید.

این به آن معنا است که باربی، این چهرهٔ منحصربه‌فرد که همواره مدعی نمایندگی فرهنگیِ گسترده‌ای بوده است، بالأخره متنوع‌تر می‌شود. او با شیوهٔ بسیار خاص خود می‌کوشد به‌نحوی بهتر، معرف کسانی باشد که با او بازی می‌کنند و همچنین بر آیندهٔ آن‌ها و آنچه در آینده خواهند شد، اثر بگذارد.

باربی با‌وجود جثهٔ کوچکش، خبرهای مهمی برایمان دارد؛ همچنین خبرهای خوب! اما بهترین اخبار در این باره شاید دلایل خاصی باشند که متل برای این تغییرات ذکر کرده است. ایجاد تغییر در بدن باربی، یعنی ایجاد تنوع در مدل‌ها و استفاده از شکل‌ها و رنگ‌هایی که شباهت بیشتری به «زن متوسط امریکایی» دارند، روی‌هم‌رفته چالش لجستیکی بزرگی برای این شرکت بود. این تغییرات مستلزم آن بود که متل لباس‌های کاملاً جدیدی طراحی کند که برای اندام عروسک‌های تازه مناسب باشد. حتی لازم بود کفش‌های جدیدی تولید شوند که به پاهای بزرگ‌تر بخورند.

الیانا داکترمن در تایم می‌گوید متل این تغییرات را ضرورتاً برای یک پیشروی اخلاقی ایجاد نکرد، بلکه این کار را به‌عنوان بخشی از حسابگری‌های تجاری سودگرایانه انجام داد، که انتظار می‌رود هر شرکت موفقی به‌خاطر سود خود و سهام‌دارانش به آن متوسل شود. تغییراتی که در بدن باربی ایجاد شده است، احتمالا نتیجهٔ «علاقۀ» شرکت به بهبود عملکرد نیست؛ بلکه تا حد زیادی برخاسته از «نیاز» این شرکت به عملکرد بهتر بوده است. این همان قدیمی‌ترین موضوع امریکایی و امریکایی‌ترین موضوعات بود: تغییر فرهنگ از طریق سرمایه‌داری.

ماجرا از این قرار است: فروش عروسک‌های باربی متل اخیراً با رکود مواجه شده است. بر اساس گزارش داکترمن فروش باربی بین سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۴ بیست‌درصد کاهش یافت و این روند نزولی تا سال گذشته ادامه داشت. این روند نزولی، تاحدی به این علت بود که دیزنی اخیراً امور خریدوفروش عروسک ملکه برفی خود را به شرکت هاسبرو سپرد و این کالا را در دوران محبوبیتش از دست شرکت مَتل بیرون آورد؛ گرچه این اُفت ناگهانی در مقیاس کلان به تغییرات فرهنگی نیز ربط پیدا می‌کند. به‌واسطهٔ تغییرات گستردهٔ جمعیت‌شناختی و همچنین خوش‌اقبالی‌های مختلف سلبریتی‌ها، هالیوود و سایرِ رسانه‌ها تعریف خود را از «ایدئالِ» شکل و ظاهر زنانه گسترش داده‌اند. ممکن است هنوز مدل‌های لاغر و تَرکه‌ای روی فرش‌های قرمز خودنمایی کنند؛ اما از طرف دیگر زنان تپلی چون ایمی شومر را می‌بینیم. زنان سفیدپوست ممکن است در تبلیغات و تلویزیون و فیلم‌ها بدرخشند؛ اما رنگین‌پوستانی چون لوپیتا نیونگو نیز وجود دارند و روزبه‌روز هم بر تعدادشان افزوده می‌شود. تحت تأثیر آن‌ها و فرهنگی که اغلب پیشرفت و پرستیژ را یکی می‌داند، ایدئال‌های سنتیِ زیبایی به ایدئال‌هایی خسته‌کننده تبدیل شده‌اند.

درنتیجه باربی به‌عنوان نمادی فرهنگی و محصولی تجاری باید تغییر می‌کرد. ممکن است روث هندلر در سال‌های ۱۹۵۰ این عروسک را به‌عنوان جایگزینی ترقی‌خواهانه برای عروسک کودک طراحی کرده‌ باشد و بدین‌وسیله افق نگاه دختران به نقش خودشان را گسترش داده باشد؛ اما طراحی او، از دیگر سو استانداردی غیرممکن بود که چندین نسل دوام آورد. باربی از همان آغاز، تجسم اغراق‌آمیزی از زنانگی بود. او فاصله‌ای آزاردهنده میان انتظارات فرهنگی و واقعیت فیزیکی به نمایش می‌گذاشت: آن کمر باریک! آن کفش‌های پاشنه‌بلند!

با آغاز جنبش زنان و پذیرش سریع و گستردهٔ فمینیسم در فرهنگ، باربی به نماد تنشی میان قدرت و فرمانبری تبدیل شد. باربی در نظر بسیاری از مفسران و همچنین در نظر بسیاری از والدین به چیزی نه‌تنها کاملاً منسوخ و ازمدافتاده، بلکه بالقوه آسیب‌زا تبدیل شد. مطمئناً هیچ شرکتی نمی‌خواهد خرید اسباب‌بازی‌هایش موجب نگرانی اخلاقی مشتریانش شود. تایم می‌نویسد پشت میز اِوِلین مازوکو که نام باربی را روی این عروسک‌های شرکت متل گذاشت، تابلویی هست که خریداران، انتقادات خود از باربی را روی آن نوشته‌اند. این انتقادات شامل عباراتی است چون «بی‌تنوع»، «مادی‌گرایانه» و «دسترس‌ناپذیر».

بنابراین، باربی‌های جدید که در اندام و رنگ‌های متنوعی عرضه شده‌اند، بخشی از تلاش متل برای بهبود اوضاع از لحاظ تاریخی و همچنین جلب رضایت سهام‌داران است. اینکه شرکت بتواند با یک تیر دو نشان بزند، هم روشنگر و هم دلگرم‌کننده است. مقایسهٔ عروسکی پلاستیکی با بحث‌های فرهنگیِ گسترده‌تری که امروزه درگرفته است، ممکن است وقیحانه و گستاخانه باشد. باربی یک فرهنگ نیست. باربی یک سیستم نیست. باربی مجموعه‌ای از تصمیم‌هایی نیست که هر یک به‌تنهایی خُرد و کوچک‌اند و در کنار هم قدرتمند می‌شوند و تعیین می‌کنند که چه کسی باید روی صحنه بیاید و نمایشش دیده و شنیده شود.

اما باربی، از زاویه‌ای خاص، همهٔ آن چیزهایی «است» که در بالا به آن‌ها اشاره شد. به‌هرحال اسباب‌بازی‌ها، یعنی اشیائی که ما به زندگی کودکانمان دعوت می‌کنیم تا آن‌ها را سرگرم کنند و همچنین به آن‌ها شکل دهند، منعکس‌کنندهٔ بزرگ‌ترین آرزوها و آرمان‌های یک جامعه‌اند. ما از طریق آن‌ها به کوچک‌ترین انسان‌ها می‌آموزیم که وقتی بزرگ‌تر شدند، چه انتظاراتی از آن‌ها و چه امیدهایی برایشان داریم: شجاعت (جی. آی. جو)1، کنجکاوی (دورایِ کاوشگر)2، خلاقیت (لگوها)، همدلی (السا) و زیبایی (باربی). آن‌ها اسطوره‌هایی در قالب اشیا هستند. آن‌ها آموزنده‌اند. آن‌ها نمایندهٔ موضوعات خاصی هستند. به همین علت کارخانه‌های اسباب‌بازی اخیراً، رویهٔ همیشگی خود را تغییر داده‌اند و می‌خواهند پیام‌های «درست» بفرستند؛ هم به کودکان و هم به بزرگ‌سالانی که برایشان اسباب‌بازی می‌خرند.

به این معنا، تغییراتی که شرکت متل در ظاهر باربی‌ها پدید آورده است، نشانگر این ایدهٔ اساسی و امیدبخش است که تنوع نه‌فقط به‌خاطر خود تنوع 3 ارزشمند است، بلکه تنوع به‌نحوی عملی و دگرگون‌کننده سودآور است. متل برآورد کرده است که اگر خریداران بتوانند خودشان را در عروسک‌هایشان ببینند، احتمال خریدشان بیشتر خواهد شد. این شرکت که رویهٔ سازندهٔ عروسک‌های دختر امریکایی4 را در پیش گرفته است، مدت‌ها پیش تشخیص داد تنوع، سود خوبی به همراه خواهد داشت. این تغییر، راهی جدید را به هالیوود و بقیهٔ ما نشان می‌دهد. این راه اجازه می‌دهد به‌جای نزاع و رقابت، اوضاع بر وفق مراد همه باشد. شرکت متل دارد همان کاری را می‌کند که سرمایه‌داری در بهترین حالت خود خواهد کرد: تبدیل نفع‌طلبی خودخواهانه به پیشرفت فرهنگی.


فصلنامۀ ترجمان چیست، چه محتوایی دارد، و چرا بهتر است اشتراک سالانۀ آن را بخرید؟
فصلنامۀ ترجمان شامل ترجمۀ تازه‌ترین حرف‌های دنیای علم و فلسفه، تاریخ و سیاست، اقتصاد و جامعه و ادبیات و هنر است که از بیش از ۱۰۰ منبع معتبر و به‌روز انتخاب می‌شوند. مجلات و وب‌سایت‌هایی نظیر نیویورک تایمز، گاردین، آتلانتیک و نیویورکر در زمرۀ این منابع‌اند. مطالب فصلنامه در ۴ بخش نوشتار، گفت‌وگو، بررسی کتاب، و پروندۀ ویژه قرار می‌گیرند. در پرونده‌های فصلنامۀ ترجمان تاکنون به موضوعاتی نظیر «اهمال‌کاری»، «تنهایی»، «مینیمالیسم»، «فقر و نابرابری»، «فرزندآوری» و نظایر آن پرداخته‌ایم. مطالب ابتدا در فصلنامه منتشر می‌شوند و سپس بخشی از آن‌ها به‌مرور در شبکه‌های اجتماعی و سایت قرار می‌گیرند، بنابراین یکی از مزیت‌های خرید فصلنامه دسترسی سریع‌تر به مطالب است.

فصلنامۀ ترجمان در کتاب‌فروشی‌ها، دکه‌های روزنامه‌فروشی و فروشگاه اینترنتی ترجمان به‌صورت تک شماره به‌ فروش می‌رسد اما شما می‌توانید با خرید اشتراک سالانۀ فصلنامۀ ترجمان (شامل ۴ شماره)، علاوه بر بهره‌مندی از تخفیف نقدی، از مزایای دیگری مانند ارسال رایگان، دریافت کتاب الکترونیک به‌عنوان هدیه و دریافت کدهای تخفیف در طول سال برخوردار شوید. فصلنامه برای مشترکان زودتر از توزیع عمومی ارسال می‌شود و در صورتی‌که فصلنامه آسیب ببیند بدون هیچ شرط یا هزینۀ اضافی آن را تعویض خواهیم کرد. ضمناً هر وقت بخواهید می‌توانید اشتراکتان را لغو کنید و مابقی مبلغ پرداختی را دریافت کنید.

این مطلب را مگان گاربر نوشته است و در تاریخ ۲۸ ژانویه ۲۰۱۶ با عنوان «BARBIE’S HIPS DON’T LIE» در وب‌سایت آتلانتیک منتشر شده است. وب‌سایت ترجمان در تاریخ ۱۵ ارديبهشت ۱۳۹۵ این مطلب را با عنوان «باربی با تنوعات فرهنگی سازگار می‌شود» و ترجمۀ مینا قاجارگر منتشر کرده است.

مگان گاربر (Megan Garber) نویسندۀ ثابت آتلانتیک است. تخصص او حوزۀ سیاست و فرهنگ است. او در سال ۲۰۱۰ به‌خاطر نوشته‌هایش دربارۀ رسانه‌ها برندۀ جایزۀ Mirror Award شد. کتاب On Misdirection: Magic. Mayhem. American Politics (2023) نوشتۀ اوست.

پاورقی

  • 1
    G. I. Joe
  • 2
    Dora the Explorer
  • 3
    یا آنطور که آنا هولمز اخیراً گفته است به‌مثابۀ نوعی وظیفهٔ اجباری.
  • 4
    American Girl dolls

مرتبط

راست‌های افراطی کيستند؟ چه می‌گويند؟ و چه اهميتی دارند؟

راست‌های افراطی کيستند؟ چه می‌گويند؟ و چه اهميتی دارند؟

راست‌افراطی: جست‌وجویی تباه در جهانی ویران‌شده

چطور اینستاگرام به معبد فرقه‌ها تبدیل شد؟

چطور اینستاگرام به معبد فرقه‌ها تبدیل شد؟

فرقه‌ها از تنهایی بیرونمان می‌آورند و تنهاترمان می‌کنند

آنتونی اتکینسون: میراثی برای ساختن دنیایی برابرتر

آنتونی اتکینسون: میراثی برای ساختن دنیایی برابرتر

تاریخ مطالعات فقر و نابرابری در قرن گذشته با تلاش‌های این اقتصاددان بریتانیایی درهم‌آمیخته است

چگونه مصرف کالاها می‌تواند از آدم‌ها دیو یا فرشته بسازد؟

چگونه مصرف کالاها می‌تواند از آدم‌ها دیو یا فرشته بسازد؟

کالاهایی که در فروشگاه چیده می‌شود ممکن است محصول کار کودکان یا بیگاری کارگران باشد

خبرنامه را از دست ندهید

نظرات

برای درج نظر ابتدا وارد شوید و یا ثبت نام کنید

لیزا هرتسُک

ترجمه مصطفی زالی

گردآوری و تدوین لارنس ام. هینمن

ترجمه میثم غلامی و همکاران

امیلی تامس

ترجمه ایمان خدافرد

سافی باکال

ترجمه مینا مزرعه فراهانی

لیا اوپی

ترجمه علیرضا شفیعی نسب

دیوید گرِیبر

ترجمه علیرضا شفیعی نسب

جو موران

ترجمه علیرضا شفیعی نسب

لی برِیوِر

ترجمه مهدی کیانی

آلبرتو منگوئل

ترجمه عرفان قادری

گروهی از نویسندگان

ترجمه به سرپرستی حامد قدیری و هومن محمدقربانیان

d

خرید اشتراک چهار شمارۀ مجلۀ ترجمان

تخفیف+ارسال رایگان+چهار کتاب الکترونیک رایگان (کلیک کنید)

آیا می خواهید از جدیدترین مطالب ترجمان آگاه شوید؟

بله فعلا خیر 0