پادکست

نسخۀ صوتی: چیزهای زیادی هست که فلسفه می‌تواند از فیلم بیاموزد

درست است که فیلم استدلال فلسفی نمی‌آورد، اما می‌تواند کاری کند که مسائل فلسفی را «حس» کنیم

نسخۀ صوتی: چیزهای زیادی هست که فلسفه می‌تواند از فیلم بیاموزد تصویرساز: لئو بیرد.

برخی از فیلسوفان می‌گویند فلسفه میدانِ برهان‌آوری عقلی است، نه بازی با احساسات و هیجانات، و به همین دلیل نباید فیلم‌ها را وارد بحث‌های فلسفی کرد. اما واقعیت آن است که سردرگمی‌ها، شعف‌ها و غم‌ها بخشی جدانشدنی و پراهمیت از حیات انسانی‌اند، مسائلی که جایشان در بحث‌های فلسفی معمولاً خالی است. اینجاست که اتفاقاً یک فیلم می‌تواند به ما نشان دهد، به‌عنوان یک موجود بشری، قرارگرفتن در موقعیتی فلسفی چه حال و هوایی دارد.

کاستیکا براداتان

کاستیکا براداتان

نویسندۀ کتاب جان‌دادن در راه ایده‌ها

aeon

آنچه در این نوبت گوش می‌کنید نسخهٔ صوتی نوشتاری است از کاستیکا براداتان که پیش از این با عنوانِ «چیزهای زیادی هست که فلسفه می‌تواند از فیلم بیاموزد» منتشر شده است. نوشتار این نسخۀ صوتی را اینجا بخوانید.

شاید برایمان سؤال شود که یک فیلم‌ساز سر میزِ بحث فلسفی چه می‌کند؟ بنا به یک خط فکری که تا الآن در حاشیه است ولی روزبه‌روز اثرگذارتر می‌شود، کارگردانی مثل کوروساوا دقیقاً همان کاری را می‌کند که هر فیلم‌ساز خوب باید بکند: تحریک بینندگان به اینکه از آنچه روی پرده می‌بینند فراتر بروند، درگیر پرسش‌های بزرگ دربارۀ وضعیت بشر شوند و سینما را وسیله‌ای برای پیگیری اهداف فلسفی کنند. چهره‌های متعددی، از ژیل دلوز و استنلی کول تا استیون مالهال و رابرت سینربرینک، استدلال می‌آورند که «فیلم می‌تواند فلسفه باشد». یعنی اینکه خدمت سینما به فلسفه می‌تواند فقط در یک نقش فرعی (مثلاً با تأمین نسخه‌های «نمایشی» از مسائل فلسفی برای کلاس درس) محدود نشود، بلکه در ذات خود، با روش‌های خود، و به شیوه‌ای باشد که نتوان آن را به روش‌های فلسفه‌ورزی سنتی تقلیل داد. روشن است که همۀ فیلم‌ها به‌طرز چشم‌گیر فلسفی نیستند، اما برخی فیلم‌ها هستند و همین ما را بس. به تعبیر مالهال در دربارۀ فیلم (۲۰۰۱): «چنین فیلم‌هایی مادۀ خام فلسفه یا مایۀ تزیینش نیستند، بلکه مشق فلسفه‌اند، فلسفه در عمل، فیلم به‌مثابۀ تفلسف».

فایل صوتی نوشتار «چیزهای زیادی هست که فلسفه می‌تواند از فیلم بیاموزد» را گوش کنید.

نظرات

برای درج نظر ابتدا وارد شوید و یا ثبت نام کنید

مرتبط

نسخۀ صوتی: دن آریلی: چطور برای حفظ انسانیت از انسان‌بودن فرار می‌کنیم؟

نسخۀ صوتی: دن آریلی: چطور برای حفظ انسانیت از انسان‌بودن فرار می‌کنیم؟

همدلی محورِ انسانیت ماست، اما خیلی اوقات با رنج‌هایش کنار نمی‌آییم

نسخۀ صوتی:‌ هیچ‌کجای تاریخ ارزش کار را با زمان نمی‌سنجیده‌اند

نسخۀ صوتی:‌ هیچ‌کجای تاریخ ارزش کار را با زمان نمی‌سنجیده‌اند

کار سخت بهتر از وانمودکردن به این است که داریم کار می‌کنیم

نسخۀ صوتی: چرا ديگر کسی نمی‌تواند رمان‌های ويرجينيا وولف را نقد کند؟

نسخۀ صوتی: چرا ديگر کسی نمی‌تواند رمان‌های ويرجينيا وولف را نقد کند؟

نتیجۀ تمجیدِ بی‌حدوحصرِ ویرجینیا وولف انبوهی از رمان‌های بد بوده است

نسخۀ صوتی: آيا جست‌وجو در کتاب‌های باستانی چيزی بيش از تفنن است؟

نسخۀ صوتی: آيا جست‌وجو در کتاب‌های باستانی چيزی بيش از تفنن است؟

عاشقان علم از نگاه مردمان عصر رنسانس چنین بودند: زودرنج، دمدمی‌مزاج، مجنون و افسرده

خبرنامه را از دست ندهید

d

خرید اشتراک چهار شمارۀ مجلۀ ترجمان

تخفیف+ارسال رایگان+چهار کتاب الکترونیک رایگان (کلیک کنید)