دستچینی متنوع از بهترین مطالب منتشرشده در سال ۱۳۹۵
آنچه در این نوبت میخوانید: آنچه بهعنوان علم میشناسیم، علم «عجیبهاست»، صنعت قند با خریدن دانشمندان، تقصیرها را گردن چربی انداخت، آیا با آمیژۀ انسان-خوک باید مثل یک «شخص» برخورد کرد؟، آیا تکنولوژی میتواند ما را نجات دهد؟، شکست علم چه فایدههایی دارد؟، آیا هرچه نظریۀ علمی سادهتر باشد بهتر است؟، بین محصولات ارگانیک و مصنوعی فرقی نیست و محبوبیتِ ناروای ژنتیک در علوم اجتماعی.
3 دقیقه
آنچه بهعنوان علم میشناسیم، اغلب، علم «عجیبهاست»
عمدۀ آنچه گمان میکنیم دربارۀ بشریت میدانیم نتیجۀ مطالعه روی غربیِ تحصیلکرده و ثروتمند است
چند سال پیش سه محقق در ونکوور به این نتیجه رسیدند که بخش عمدۀ آنچه گمان میکنیم دربارۀ کل بشریت میدانیم، بهواقع، نتیجۀ مطالعه روی مجموعه افرادی است که، از جریان اصلی تجربۀ بشری فاصله دارد: دانشجویان امریکایی دورۀ کارشناسی.
صنعت قند با خریدن دانشمندان، تقصیرها را گردن چربی انداخت
وقتی دانشمندان از صنعت پول بگیرند، نه از دولت، امکان دستکاری در تحقیقات بالا میرود
دانشجویی در دانشگاه هاروارد، با بررسی انبوهی از اسناد پزشکی دهۀ ۷۰، فهمید تبانیِ بزرگی میان مدیران صنعت قند و دانشمندانِ این دانشگاه وجود داشت. صنعت قند به آنها پول میداد تا اثبات کنند دلیلِ اصلی بیماریهای قلبی چربی است نه قند.
آیا با آمیژۀ انسان-خوک باید مثل یک «شخص» برخورد کرد؟
آمیژهها شاید بتوانند در درمان بیماریهای روانی مثل پارکینسون نیز به کار بسته شوند
با ترکیب سلولهای بنیادیِ انسان و جنین خوک، این جنین میتواند برخی اندامهای انسانی را پرورش دهد. اما این ترکیب ژنتیکی، در همۀ اجزای موجود جدید، اثر میگذارد و ممکن است شخصیتی شبهانسانی پیدا شود. در این صورت تکلیف اخلاقی ما چیست؟
آیا تکنولوژی میتواند ما را نجات دهد؟
هدف تولیدِ بسیاری از محصولاتِ تکنولوژیکْ سود است، نه برطرفکردن مشکلات
وابستگی ما به اشیای تکنولوژیکْ دیگر از وابستگیِ ابزاری گذشته و به وابستگی عاطفی رسیده است. خیلیهامان فکر میکنیم اگر روزی کرۀ زمین در معرض انقراض باشد، بالاخره، ترکیبِ تکنولوژی و ابرانسانها ما را نجات خواهد داد. اما تجربۀ تاریخی به ما نشان میدهد ماجرا به این سادگی نیست.
شکست علم چه فایدههایی دارد؟
در علم، شکست بهاندازۀ موفقیت موجب پیشرفت میشود
داستان مشهوری دربارۀ ادیسون وجود دارد که میگوید او ده هزار بار در ساختنِ لامپ شکست خورد تا بالاخره به پیروزی رسید. ولی شکستخوردن در علم، متفاوت از شکست در دیگر عرصههاست. علم به شکست نیاز دارد. اما آیا میشود برای شکست برنامهریزی کرد؟
آیا هرچه نظریۀ علمی سادهتر باشد بهتر است؟
اصل اوکام سادگی را ارزش علمی میداند؛ اما توجیه فلسفی این اصل بسیار دشوار است
با پیچیدهشدنِ نظریهها، دانشمندان دستبهدامان اصل صرفهجویی میشوند تا آنها را اصلاح کنند. این اصل میگوید نظریهای که اشیا، فرایندها یا عللِ کمتری را فرض میکند، بهتر از نظریهای است که تعداد بیشتری را فرض میکند. اما «بهتر» یعنی چه؟
بین محصولات ارگانیک و مواد مصنوعی فرقی نیست
محصولات «طبیعی» از هر آنچه در آزمایشگاه تولید میشود، مواد شیمیاییِ بیشتری دارند
امروزه مواد شیمیایی صنعتی را مضر میدانند. این فرض خواستهای عمومی برای تولید محصولات «بدون مواد شیمیایی» شد. مثلاً بازار محصولات بهداشتی «ارگانیک» تا سال ۲۰۲۰ به نوزدهمیلیارد دلار میرسد؛ اما، این دلیلی بر سلامت این محصولات نیست.
محبوبیتِ ناروای ژنتیک در علوم اجتماعی
آیا تنظیم ژن میتواند مسائلِ اجتماعی لاینحلی مثل فقر و جنایت را درمان کند؟
سال ۲۰۰۴، پژوهشی ادعا کرد الگوهای تربیتیِ والدین، در ژنتیک بچهها تأثیر میگذارد. این تحقیقات، خیلی زود بین دانشمندان علوم اجتماعی محبوب شد. آنها مدعی بودند شاید بتوان با تحقیقات ژنتیکی به یافتههای تازهای دربارۀ مسائل اجتماعی رسید. اما این ادعا به سادگی اثباتپذیر نبود.
گفتوگویی دربارۀ دشواری همتاسازی هوش انسانی در رایانهها
چارلز تیلور شعر و موسیقی را عناصر نجاتبخش دوران افسونزدایی میداند
او چیزی از خواهرم نمیدانست، خوبیاش همین بود
کتابی جدید، تاریخ ایدۀ خودآفرینی را در کنار تغییرات مذهبی بررسی میکند