گزیده‌های تعلیم و تربیت در سال ۱۳۹۷

_{♦ برای مطالعۀ هر یک از مطالب این پرونده، بر روی تیتر آن‌ها کلیک کنید.}

• گفت‌وگو با اقتصاددانی که معتقد است آموزش عمومی کلاً بی‌فایده است
_{هشدار: ما با این عقیده مخالفیم}

از وقتی یادمان می‌آید، در حال تحصیل بوده‌ایم. دوازده سال از دبستان تا دبیرستان و بعد هم دانشگاه. مداوماً به ما گفته‌اند که اگر درس نخوانی، به جایی نخواهی رسید. اما زندگی واقعی، به خیلی‌هایمان نشان داده است که تحصیلات ربط چندانی ندارد به جایگاهی که در جامعه خواهیم داشت. آیا همین یک نکته، کافی نیست که در فایدۀ آن همه درس‌خواندن شک کنیم؟ اقتصاد می‌گوید کافی است، اما فلسفه مخالف است.

• هیچ پژوهشی تا به امروز فایدۀ مشق شب را نشان نداده است
_{چرا با وجود آنکه می‌دانیم مشق شب بیهوده است نمی‌توانیم از آن دست بکشیم؟}

به طور معمول، ساعت کاری روزانۀ یک بزرگسال در دنیای امروز، هشت ساعت است. بقیه‌اش را آزادیم که هر کاری دلمان می‌خواهد انجام دهیم. اما بچه‌هایمان علاوه‌ بر اینکه هشت ساعت یا بیشتر به مدرسه می‌روند، تازه وقتی به خانه می‌رسند کارشان شروع می‌شود. یک بررسی نشان داد که میزان ساعتی که دانش‌آموزان در طول شبانه‌روز «فراغت» دارند، تقریباً با رزیدنت‌های پزشکی برابر است. همۀ این‌ها را بگذارید کنار اینکه هنوز معلوم نیست تکلیف منزل واقعاً به چه دردی می‌خورد.

• امتحانات دانشگاهی خسته‌مان کرده‌اند، راه نجاتی وجود ندارد؟
_{گری گاتینگ هفتۀ پیش در هفتادوشش سالگی درگذشت. او از تجربۀ سال‌ها تدریس در دانشگاه چه آموخته بود؟}

امتحان‌های خسته‌کننده، تکالیف تمام‌نشدنی، و حجم انبوه اطلاعات بیهوده‌ای که هر سال باید از کتاب‌های درسی یاد بگیریم. به‌سختی کتاب‌ها را حفظ می‌کنیم، و به‌راحتی اکثرشان از یادمان می‌رود. این اتفاقات سوهان روح ما دانشجوهاست و بدون آن‌ها قطعاً زندگی بهتری را تجربه خواهیم کرد. گری گاتینگ، استاد فلسفۀ دانشگاه نوتردام، پس از سال‌ها تدریس در دانشگاه محک بهتری برای موفقیت استادها و دانشجوها پیدا کرد. گاتینگ، جمعه‌ای که گذشت، در سن ۷۶سالگی از دنیا رفت.

• کودکی بهترین دوران برای یادگیری زبان خارجی نیست
_{وقتی مهارت‌های زبانی کودکان و بزرگ‌سالان را مقایسه می‌کنیم، دو چیز شبیه را مقایسه نکرده‌ایم}

بسیاری از ما همیشه در خلوت حسرت می‌خوریم که ای‌کاش در کودکی لااقل یک زبان دیگر یاد گرفته بودیم. در این صورت، نه این‌همه هزینۀ کلاس زبان روی دستمان می‌ماند و نه لازم بود عذاب حفظ لغت و دستورزبان‌های پیچیده را به جان بخریم. اما تحقیق جدیدی در دانشگاه ادینبورو، نشان می‌دهد ما در بزرگسالی توانایی‌های بیشتری برای آموختن یک زبان تازه داریم و از آن هم بیشتر: اساساً زبان مادری خودمان را هم قبل از بزرگ‌سالی به‌خوبی یاد نمی‌گیریم.

• ویژه‌نامه؛ دانشگاه به چه دردی می‌خورد؟

شاید امروز دلایل متعددی در کار باشد که بگویید دانشگاه به دردی نمی‌خورد: کلاس‌هایی که حوصله را سر می‌بَرَند، استادانی که روی خوش به دانشجو نشان نمی‌دهند، هم‌کلاسی‌هایی که بی‌انگیزه‌اند. تقلب‌های گسترده و خرید پایان‌نامه را هم به آن اضافه کنید. بااین‌حال، دانشگاه با هویت بسیاری از افراد گره خورده. ما خود را با رشتۀ دانشگاهی‌مان معرفی می‌کنیم و دانشگاه را جزء جدانشدنیِ آیندۀ فرزندمان می‌دانیم. دانشگاه چه چیزی در خود دارد که، با این‌همه نقص، نمی‌گذارد به‌راحتی کنارش بگذاریم؟

• دانشگاه‌ها در خدمت نایک و آدیداس
_{دانشگاه‌ها برای تأمین بخشی از بودجۀ خود دست به دامن برندها شده‌اند}

یکی از طنزهای دنیای آکادمیک این است که حامی مالی پروژۀ اولیۀ نوام چامسکی در دانشگاه، ارتش ایالات متحده بوده است. در آن دوران، سازمان‌های نظامی و دولتی از مهم‌ترین حامیان دانشگاه‌های بزرگ بودند، اما امروز این نهادها جای خودشان را به برندها و شرکت‌های چندملیتی داده‌اند. کتابی جدید داستان سرمایه‌گذاری‌های نایک، آدیداس، کوکاکولا و دیگر برندها را در دانشگاه‌های بزرگ آمریکا روایت کرده‌ است. فرایندی که طی آن دانشگاه به خادم یک تولیدکنندۀ کفش یا نوشابه تبدیل می‌شود.

• دانشگاه‌ها چگونه نابرابری را در جامعه تشدید می‌کنند؟
_{پنج کتاب دربارۀ نابرابری‌هایی که از دانشگاه شروع می‌شوند}

دانشگاه‌های دولتی از کسی پول نمی‌گیرند و، به همین دلیل، مخصوص طبقۀ خاصی در جامعه نیستند. اما میشل لامو، جامعه‌شناس دانشگاه هاروارد، می‌گوید ورود به این دانشگاه‌ها و ادامۀ تحصیل در آن‌ها طوری سازمان‌دهی شده که تنها گروه خاصی از جامعه می‌توانند آن را تجربه کنند. آزمون ورودی، نظام نمره‌دهی، زندگی در خوابگاه، شرکت در جلسات دانشگاهی، همه و همه، به تبعیض و نابرابری دامن می‌زنند. لامو، طی این گفت‌وگو، پنج کتاب کلیدی را دربارۀ‌ نابرابری آموزشی بررسی کرده است.