گزارش

ابن‌سینا، دنیای سوفی، و نیچه‌ای که می‌گفت: «من دینامیتم»

گزیده مطالب فلسفه، در سال گذشتۀ ترجمان

ابن‌سینا، دنیای سوفی، و نیچه‌ای که می‌گفت: «من دینامیتم» غیرعینی‌ها. نقاش: واسیلی کندینسکی (۱۸۶۶-۱۹۴۴).

آیا «دنیای سوفی» فلسفه را به ابتذال می‌کشد؟ اگنس کالارد می‌گوید فیلسوفانِ کلاسیک به‌شدت دشمن ساده‌سازی فلسفه‌اند و به‌هیچ‌وجه نمی‌خواهند فلسفه تبدیل شود به نوعی تفریح یا درمان. پیتر آدامسون روایتی خواندنی از نظام فکری ابن‌سینا نوشته؛ او می‌گوید ابن‌سینا می‌پرسید: چرا چیزها وجود دارند، درحالی‌که می‌توانستند نباشند. پرسش‌های فلسفی ربطی عمیق به سیاست دارند. از نظر جان گری، ایده‌های الهیاتی مسیحیت در تاروپود سکولاریسم جدید ریشه دوانده است. و الکس راس در «بازگشت ابدی نیچه» تفسیرهای سیاسی گوناگون از نیچه را ارزیابی می‌کند.


♦ برای مطالعۀ هر یک از مطالب، بر روی تیتر آن‌ها کلیک کنید.


بعد از ارسطو و جالینوس
ابن‌سینا می‌پرسید «چرا چیزها وجود دارند درحالی‌که می‌توانستند نباشند؟»
برای قرن‌ها ابن سینا فقط یک فیلسوف بزرگ نبود، بلکه اساساً معادل خودِ فلسفه به شمار می‌رفت

پیتر آدامسون معتقد است تأثیر شگرفی که ابن سینا بر تمدن غرب گذاشته است، بزرگترین تأثیرگذاری یک فیلسوف بر تمدنی بیگانه در طول تاریخ است. و برخلاف تصور رایج در میان فیلسوفان غربی، این تأثیرگذاری صرفاً به واسطۀ ترجمه و تقریر آرای ارسطو نیست. چرا که ابن سینا به شکلی خلاقانه هر جا که لازم دانسته از فلسفۀ ارسطویی عبور کرده و مسیر خود را گشوده است. در واقع، سوالات تازه‌ و راه‌حل‌‌ها و روش‌های ابداعی اوست که او را شایستۀ لقب «شیخ الرئیس» کرده است.


کانت و هگل و هایدگر، همگی در نیم‌ساعت
آیا «دنیای سوفی» فلسفه را به ابتذال می‌کشاند؟
فیلسوفان دانشگاهی خودشان را به هر زحمتی می‌اندازند تا پای فلسفه به خیابان باز نشود

این روزها، همه دوست دارند فلسفه را عامه‌پسند و ساده‌فهم کنند. یکسری به‌دنبال بازی فکری‌اند، و عده‌ای هم می‌خواهند زخم‌های روحی‌شان را با آن تسکین بدهند. اما هیچ‌چیز فیلسوفان کلاسیک را به این اندازه عصبانی نمی‌کند. آن‌ها می‌گویند فلسفه به شما احساس زیرکی و نشاط نمی‌دهد، بلکه کاری می‌کند فکر کنید احمق‌تر شده‌اید: با فلسفه‌ورزیدن کشف می‌کنید که حتی امور بسیار ابتدایی را نیز نمی‌دانید. اگر مواجهه‌تان با مسائل فلسفی طوری نباشد که خواب را از چشمتان بدزدد، پس آن‌ها را فقط به سخره گرفته‌اید و بس.


پیام‌آور خرابی‌ها
• بازگشت ابدی نیچه
چرا اندیشمندان سیاسی، از هر مسلکی که باشند، همچنان از نیچه الهام می‌گیرند؟

«من انسان نیستم، من دینامیتم!». اگر کتابی از نیچه دست گرفته باشید، حتی اگر فیلسوف نباشید یا اصلاً نیچه را هم نشناسید، درستی این جمله را دربارۀ نویسنده‌اش حس می‌کنید. کلمات او مثل گلوله صفیر می‌کشند و مثل باروت آتش به پا می‌کنند. بیش از یک قرن از مرگ او گذشته است، اما همچنان بحث دربارۀ اندیشه‌هایش در تمام ساحت‌های سیاست ادامه دارد. شاید هیچ فیلسوفی به اندازۀ او تفسیرهای متناقض به خود ندیده است، اما واقعاً نیچه در سیاست دنبال چه بود؟


جهانِ لیبرالِ غربی آفریده‌ای مسیحی است
سکولاریسم در نهایت چیزی جز حاشیه‌نویسی بر کتاب مقدس نیست
«سلطنت» کتاب جدید تام هولاند از خوانندگانش می‌پرسد: اگر مسیحیت افول کند از لیبرالیسم چه می‌ماند؟

سکولارها داستان عامه‌پسندی برای تعریف‌کردن دارند: از نظر آن‌ها با رواج ادیان ابراهیمی همۀ خوبی‌های جهانِ پاگانی از میان رفت و دنیای تیره‌ای از تحمیل عقاید، تعصب و خشونت دینی به وجود آمد. اما کتاب جدید تام هولاند، مورخ برجستۀ دوران باستان، چیز دیگری می‌گوید. هولاند نشان می‌دهد که اصلی‌ترین ارزش‌های انسان‌گرایی سکولار، مانند برابری انسان‌ها و ارزشِ ذاتی بشر، در یونان و روم باستان، اساساً ناشناخته بودند و آنچه سکولارها بدان مباهات می‌کنند، ساخته و پرداختۀ دین و علی‌الخصوص مسیحیت است.

مرتبط

هوش مصنوعی هیچ‌وقت از مخترعانش باهوش‌تر نخواهد شد

هوش مصنوعی هیچ‌وقت از مخترعانش باهوش‌تر نخواهد شد

نظریۀ «انفجار هوش» بر مبنای درک نادرستی از هوش به وجود آمده است

چه کسی باید بر هوش مصنوعی فرمان براند؟

چه کسی باید بر هوش مصنوعی فرمان براند؟

چهار بحث دربارۀ تأثیر هوش مصنوعی بر آیندۀ کار، اقتصاد و سیاست

آیا مخترع چت جی‌پی‌تی می‌داند دارد چه‌کار می‌کند؟

آیا مخترع چت جی‌پی‌تی می‌داند دارد چه‌کار می‌کند؟

تلاش بلندپروازانه، نبوغ‌آمیز و هولناکِ مدیرعامل اُپن‌ای‌آی برای تولید گونۀ جدیدی از هوش

خبرنامه را از دست ندهید

نظرات

برای درج نظر ابتدا وارد شوید و یا ثبت نام کنید

گروهی از نویسندگان

ترجمه میثم غلامی و همکاران

گروهی از نویسندگان

ترجمه احمد عسگری و همکاران

امیلی تامس

ترجمه ایمان خدافرد

سافی باکال

ترجمه مینا مزرعه فراهانی

پاملا دراکرمن

ترجمه مریم خوشحال‌پور

جف کرایسلر, دن آریلی

ترجمه بابک حافظی

دنیل تی. ویلینگهام

ترجمه سید امیرحسین میرابوطالبی

لیا اوپی

ترجمه علیرضا شفیعی نسب

دیوید گرِیبر

ترجمه علیرضا شفیعی نسب

جو موران

ترجمه علیرضا شفیعی نسب

لی برِیوِر

ترجمه مهدی کیانی

آلبرتو منگوئل

ترجمه عرفان قادری

d

خرید اشتراک چهار شمارۀ مجلۀ ترجمان

تخفیف+ارسال رایگان+چهار کتاب الکترونیک رایگان (کلیک کنید)

آیا می خواهید از جدیدترین مطالب ترجمان آگاه شوید؟

بله فعلا خیر 0