هر روز فرقه‌ای انتخاب می‌کنیم

سوفی گیلبرت، آتلانتیک — خیلی وقت پیش، ماه ژانویه، وقتی داشتم بی‌هدف در اینستاگرام پرسه می‌زدم پیامی دریافت کردم که تکانم داد. دوستی نوشته بود «شنیدی تِیکینگ کارا بِی‌بیز^۱ از ترامپ حمایت مالی کرده؟». فقط در صورتی معنای این جمله را درک می‌کنید که تا همین چند سال پیش نوزادی در خانه داشتید. تِیکینگ کارا بِی‌بیز نام برندی است که کارا دوماپلین صاحب امتیاز آن است. او ابتدا پرستار نوزادان بود و بعد متخصص خواب کودک شد. این زن، در سال ۲۰۲۰، همه‌چیز من بود.‌

چند هفته پس از زایمان که دوقلوها را از بیمارستان به خانه آوردم، به تنها چیزی که فکر می‌کردم خواب بود، اینکه اصلاً نخوابیده بودم، اینکه دلم برای خوابیدن لک زده بود و اینکه بدون خواب، به‌لحاظ جسمی و روانی، توان انجام‌دادن ابتدایی‌ترین کارها را هم نداشتم. اینجا بود که کارا از راه رسید، زنی شیرین، بسیار آرام و ساکن آریزونا که کلاس‌های مجازی‌اش دربارۀ خواباندن نوزاد (۷۹ دلار) پُر بود از شعار‌ها («تو برای بچه‌ات بهترین مادر دنیایی»)، واژه‌هایی که معانی جدید پیدا کرده بودند (مثلاً واژۀ SIT‌BACK ^۲)، عبارات مُد روز («ساعت طلسم‌شده»^۳) و حس ارتباط با والدینی که مثل ما روزهای سختی را می‌گذراندند. و البته کلاس‌ها جواب داد. یک بار از همسرم پرسیدم اگر می‌دانست کلاس‌های کارا چقدر تأثیر‌گذار است، حاضر بود چقدر هزینه کند؟ بلافاصله جواب داد «دَه هزار دلار» (راستش را بگویم، مجبور می‌شدیم وام بگیریم). کارا، که برند نوع‌دوستانه‌اش را بر مبنای دگر‌خواهی، کمک به همۀ افراد و محبت بنا کرده بود، به زندگی‌مان امید و سروسامان داده بود، به ‌همین دلیل حمایت مالی او از کاندیدایی که با سیاست‌هایش بچه‌ها را از والدینشان جدا می‌کرد خیانتی نابخشودنی بود (دوماپلین تصدیق کرد که از ترامپ حمایت مالی کرده است، البته این را هم اضافه کرد که با همۀ سیاست‌های دولت ترامپ موافق نیست). گوشی‌ام پر شده بود از پیام‌های تازه‌مادرانی که ویران شده بودند، نه‌فقط به‌خاطر این رفتار متناقض، بلکه به‌خاطر ازدست‌‌دادن چهرۀ مورد‌ اعتمادشان، چهره‌ای که جایگاهی افسانه‌ای پیدا کرده بود و تااندازه‌ای به قهرمان بدل شده بود.

ساده بگویم، همۀ ما به فرقۀ کارا پیوسته بودیم. ابداً متوجه نشدم چطور این اتفاق افتاد تا اینکه کتاب فرقه‌گرا، اثر جدید، پرمغز و روشنگرانۀ آماندا مونتل، را خواندم. این کتاب به فرقه‌هایی می‌پردازد که مردم هر روز به آن‌ها می‌پیوندند و الگو‌های زبان‌شناختی‌ای را بررسی می‌کند که فرقه‌ها و برند‌های فرقه‌‌مانند برای جذب‌ مردم به خدمت می‌گیرند. همۀ فرقه‌ها یا سازمان‌های فرقه‌گرا ضرورتاً خطرناک نیستند: انجمن الکلی‌های گمنام و پویش‌های جمع‌آوری اعانه نیز زبان را به خدمت می‌گیرند تا در شرکت‌کنندگانشان شور‌و‌شوق ایجاد کنند و به اعضای خود حس امیدواری دهند، اما به اعتقاد مونتل، مطالبات زندگی مدرنْ بسیاری از افراد را مجبور کرده است در جست‌و‌جوی نوعی هدایت و معنا، که پیش از این در مذهب می‌یافتند، به برند‌ها و «مرشدان معنوی» روی بیاورند. تعداد آدم‌هایی که در قربانگاه پلوتون^۴ عبادت می‌کنند بیش از آدم‌هایی است که به کلیسا می‌روند. هر فعالیت‌ دیگری که به همین طریق با سرسپردگی و تعهد مالی همراه باشد امکان سوءاستفاده را فراهم می‌آورد. کتاب فرقه‌گرا، به‌دقت، روش‌هایی را بررسی می‌کند که با دستکاری کلمات می‌توان حس [تعلق به] اجتماعات را در آدم‌ها ایجاد کرد، ارزش‌های جمعی را تحمیل کرد، به بحث‌ خاتمه داد و حتی، به نام ایدئولوژی، مردم را وادار کرد رفتار‌های مخرب انجام دهند. قطعاً طرفداری از کراس‌فیت در قیاس با پیوستن به گروه معنوی ثری‌‌اِیچ‌اُ^۵ «چالش‌ها و عواقب» متفاوتی به همراه دارد، اما کتاب معتقد است روش‌هایی که هر دو گروه استفاده می‌کنند می‌توانند «به یکدیگر شبیه باشند، زیرکانه و فرقه‌گرایانه». مونتل می‌نویسد برای مثال «گویش عامیانه» و شعار‌های دوست‌داشتنیِ کراس‌فیت را در نظر بگیرید (حرکت‌های فانکشنال، درد عضلانی تأخیری^۶، همه‌چی رِواله^۷) و آن‌ها را کنار کلمات ثری‌‌اِیچ‌اُ بگذارید (آگاهی‌های برج حوتی، مغز خزنده‌ای^۸، روح خردمند).

مونتل زبان‌شناس است و پیش از این هم کتاب دیگری با نام هرزه‌زبان: راهنمای فمینیستی باز‌پس‌گیریِ زبان انگلیسی^۹ را چاپ کرده است. او نویسنده‌ای پرنشاط و راهنمایی همدل است و با گوشه‌و‌کنار خرده‌فرهنگ‌های آمریکا آشناست. مونتل می‌نویسد پدرش در فرقۀ ساینون بزرگ شد (فرقه‌ای که در ابتدا برنامۀ ترک اعتیاد بود، اما بعد به اجتماع خطرناکی از متجاوزان و مجرمان تبدیل شد). او در دوران کودکی، با اصرار فراوان، از پدرش می‌خواست از این فرقه برایش داستان تعریف کند. از آن زمان بود که مونتل شیفتۀ «زبان ویژه» و عجیب اعضای این فرقه و دنیای آن‌ها شد، دنیایی که این زبان آشکار می‌کرد. او معتقد است زبان فرقه‌ای سه کارکرد دارد: به کاربران خود این حس را می‌دهد که در عین پیوند‌داشتن با دیگران، خاص و منحصر‌به‌فردند؛ آن‌ها را ترغیب می‌کند آنچنان به رهبر، گروه یا محصولی خاص وابسته شوند که زندگی بدون آن‌ها ناممکن به نظر برسد؛ و «آدم‌ها را متقاعد می‌کند به‌گونه‌ای رفتار کنند که کاملاً مغایر هویت، اصول اخلاقی و تعریفی است که پیش از این از خودشان داشته‌اند». دو تأثیر آخر عواملی هستند که با کمک آن‌ها می‌توانیم گروه‌ها و رهبرانِ بد‌خواه را از برند‌ها یا افرادی متمایز کنیم که ما را به پیوستن به فرقه‌ها تشویق می‌کنند(مانند سُل‌سایکل^۱۰).

مونتل با بازگویی داستان‌ فرقه‌هایِ ‌بنام و گروه‌های ظاهراً فرقه‌مانند، این حقیقت را بررسی می‌کند که زبان، از منظر تاریخی، چگونه توانسته است اضطرار بیافریند. او می‌گوید جیم جونز^۱۱ از کلمات رمزی و نو‌واژه‌ها استفاده می‌کرد تا ساکنین شهر جونز‌تاون را از دیگران متمایز کند و علاقۀ فراوانی داشت دشمنانش را با عناوین خصومت‌آفرین خطاب کند، روشی که، به اعتقاد مونتل، به شیوۀ سخنرانی دونالد ترامپ شبیه است. فرقۀ هِوِنز گِیت^۱۲(به‌معنای دروازۀ بهشت) اعضایش را وادار می‌کرد برای خودشان اسامی جدید انتخاب کنند تا احساس پیوند بین آن‌ها بیشتر شود و به‌لحاظ روانی از خانواده‌ و دنیای بیرون جدا شوند. یکی از اعضای پیشین کلیسای ساینتولوژی^۱۳ در مصاحبه با مونتل می‌گوید این سازمان به همۀ نقدهایی که به روش‌های کلیسای ساینتولوژی وارد می‌شد برچسب «جرم پنهان» می‌زد و اعضای مردد را «منابع مستعد دردسرآفرینی» می‌دانست و، این‌گونه، اختلاف عقیدۀ داخلی را تقبیح می‌کرد.

برند‌های فرقه‌گرا، نه آدم‌ها را مجبور می‌کنند کاری انجام دهند و نه از آن‌ها سوءاستفاده می‌کنند، اما با استفاده از همین نظام رمز‌گذاریِ زبان‌شناختی مشتریان را به دام می‌اندازند و احساس تعلق را در آن‌ها پدید می‌آورند. مونتل می‌نویسد «واژه‌ها و لحنِ» فرقۀ کلاس‌‌های‌ تناسب اندام، مانند پلوتون یا سُل‌سایکل، می‌تواند «هاله‌ای متعالی به ورزش دهد»، حال آنکه شرکت چند‌سطحی اِم‌وِی^۱۴ هر‌گونه نگرش منفی را «افکار متعفن» می‌داند. اینفلوئنسر‌های مصرف‌گرا از نقطه‌ضعف‌های نظام سلامت آمریکا به نفع خود بهره برده‌اند و واژگان پزشکی و یاوه‌های روان‌شناسی را با یکدیگر ترکیب کرده‌اند تا، با خوش‌خدمتی، معجونی از «تندرستی» درست کنند (به گفتۀ یکی از مقالات کوارتز در سال ۲۰۱۷، برخی مکمل‌های شبه‌علمی شرکت گوپ^۱۵ همان‌هایی است که الکس جونز^۱۶ در وبسایت اینفووارز می‌فروشد). بسیاری از فرقه‌ها و اجتماعات فرقه‌گرا، البته غیر از افرادی مثل مادرم و بوریس جانسون، از عباراتی استفاده می‌کنند که نامشان «کلیشه‌های خاتمه‌دهندۀ بحث» است، مرادم عباراتی است که بر مثبت‌اندیشی تأکید دارند، اما بابِ هر‌گونه گفت‌و‌گو را می‌بندند. کتاب فرقه‌گرا به تکیه‌کلام‌هایی اشاره می‌کند که نظریه‌پردازن تئوری توطئۀ کیو اِنان^۱۷ استفاده می‌کردند، مانند: «به برنامه اعتماد کنید»، «بیداری بزرگ‌تر از همۀ این‌هاست» و «خودتان تحقیق کنید». مونتل می‌نویسد کلیشه‌های خاتمه‌دهندۀ بحث «تابلو‌های ایست معنایی» هستند و نشانۀ آن‌اند که تمامی افراد حاضر در گفت‌و‌گو باید جست‌و‌جوی مستقل را متوقف کنند و خط مشیِ حزب را بپذیرند.

اینکه یاد بگیریم زبان فرقه‌ای را تشخیص دهیم بدین معنا نیست که آن را بی‌حساب‌و‌کتاب متهم کنیم. پیراهن آستین‌بلندی در کمدم دارم که از یک صفحۀ اینستاگرامی خریدم: روی آن نوشته‌اند «دنبال چیزی باش که حس خوبی می‌دهد»، شعاری که می‌تواند وِردِ برند‌های سی‌بی‌دی^۱۸، خط تولید لباس‌زیر‌های تمام‌نخ، یا فرقه‌های جنسیِ مثلاً فمنیستی باشد. اما در دنیای واقعی، این عبارت تکیه‌کلام آدرین میشلر است، مربی ۳۶سالۀ یوگا از آستِن تگزاس که کلاس‌های رایگانی برای درمان دردهایی مانند سیاتیک و حتی کنارآمدن با بلاتکلیفی برگزار می‌کرد. این کلاس‌ها به من و میلیون‌ها تن دیگر کمک کرد تا در سالی که از راه دور کار می‌کردیم طاقت بیاوریم. میشلر، همان‌طور که شعارش هم نشان می‌دهد، از شرکت‌کنندگان می‌خواهد به بدنشان فشار نیاورند. او مدافع میانه‌روی است و افراط را نمی‌پذیرد. من برای مجله‌ای کار می‌کنم که اصول اساسی آن («روحیۀ سخاوتمندی»، «حس تعلق‌خاطر») به‌نوعی حس تعلق را تقویت می‌کنند. مونتل می‌نویسد «همبستگی‌های گروهی … حکم داربستی را دارد که، بر اساس آن،‌ زندگی‌مان را بنا می‌کنیم»، اما معتقد است آدم‌ها عموماً متوجه این حقیقت نیستند که «زبان مادۀ ساخت این داربست است، ماده‌ای که دنیای واقعی ما را هم شکل می‌دهد».

در این معناست که ما هر روز فرقۀ خود را برمی‌گزینیم و زبان فرقه‌ای همان چیزی است که به کمکمان می‌آید، تشویقمان می‌کند یا وادارمان می‌کند کاری را انجام دهیم. ما از میان کاندیداهای سیاسی آن‌هایی را انتخاب می‌کنیم که فایل‌های صوتی سانسور‌نشده‌شان، بیش از بیانه‌های شسته‌و‌رفته‌شان، مورد توجه قرار می‌گیرد. («لاطائلات»^۱۹ و «سخت‌ نگیر رفیق» همان‌قدر برای برند جو بایدن حیاتی است که «زندانی‌اش کنید»^۲۰ برای ترامپ حیاتی بود). شغلمان، فعالیت‌هایی که در اوقات فراغت انجام می‌دهیم، خریدهایمان و برنامۀ تناسب‌انداممان سرشارند از ترفند‌های زبان‌شناختی. این ترفند‌ها با شگرد‌هایی که رهبران شرور فرقه‌ها برای کنترل پیروانشان به خدمت می‌گیرند فاصلۀ چندانی ندارند. فرقه‌ها و برند‌های فرقه‌‌مانند گاهی با هم هم‌پوشانی دارند. مونتل می‌نویسد اصول ۵۱۱کلمه‌ایِ رهبری در شرکت آمازون، که کارمندان موظف‌اند به خاطر داشته باشند، و روش این شرکت که کارمندان را ترغیب می‌کند «در جلسات به ایده‌های یکدیگر حمله کنند» وجوه مشترک بسیاری دارد با فرقۀ ساینون، همان فرقه‌ای که پدر مونتل از آن گریخت. کیث راینر، بنیان‌گذار رسوا‌شدۀ نکسیِم^۲۱، در ابتدا یک سازمان بازاریابی چند‌سطحی‌ را اداره می‌کرد. مونتل چند فصل از کتابش را اختصاص می‌دهد به اینکه زبان کالازده، فرقه‌ای و سرشار از اصلاحات معنوی این قبیل شرکت‌ها را تحلیل کند.

نتیجه‌گیری مونتل آن نیست که همه ضرورتاً باید از زبان فرقه‌ای بترسند، بلکه باید از آن آگاه باشند؛ افراد باید تشخیص دهند زبان این قدرت را دارد که آدم‌ها را به انجام‌دادن کاری وادار کند، باید عباراتی را زیر سؤال ببرند که نمی‌گذارند تحلیل کنیم و باید به مغالطه‌هایی شک‌ کنند که، عامدانه، هیجان شدیدی ایجاد می‌کنند یا سبب می‌شوند آدم‌ها به دیگرانی که به جمعشان تعلق ندارند انگ بزند. مونتل می‌نویسد «حقیقت آن است که امروزه بیشترِ جنبش‌های مدرن از چنان گستردگی‌ای برخوردارند که دستمان برای انتخاب باز است و می‌توانیم تصمیم بگیریم به چه باور داشته باشیم، با چه درآمیزیم و از چه ادبیاتی برای اظهار نظر استفاده کنیم. وقتی از زبان این گروه‌ها استفاده کنیم و به این حقیقت توجه داشته باشیم که تأثیر این گروه‌ها می‌تواند هم به ضرر ما باشد، هم به نفعمان، می‌توانیم در‌حالی‌که خودمان انتخاب می‌کنیم، با چشمان باز، مشارکت کنیم».

فصلنامۀ ترجمان چیست، چه محتوایی دارد، و چرا بهتر است اشتراک سالانۀ آن را بخرید؟
فصلنامۀ ترجمان شامل ترجمۀ تازه‌ترین حرف‌های دنیای علم و فلسفه، تاریخ و سیاست، اقتصاد و جامعه و ادبیات و هنر است که از بیش از ۱۰۰ منبع معتبر و به‌روز انتخاب می‌شوند. مجلات و وب‌سایت‌هایی نظیر نیویورک تایمز، گاردین، آتلانتیک و نیویورکر در زمرۀ این منابع‌اند. مطالب فصلنامه در ۴ بخش نوشتار، گفت‌وگو، بررسی کتاب، و پروندۀ ویژه قرار می‌گیرند. در پرونده‌های فصلنامۀ ترجمان تاکنون به موضوعاتی نظیر «اهمال‌کاری»، «تنهایی»، «مینیمالیسم»، «فقر و نابرابری»، «فرزندآوری» و نظایر آن پرداخته‌ایم. مطالب ابتدا در فصلنامه منتشر می‌شوند و سپس بخشی از آن‌ها به‌مرور در شبکه‌های اجتماعی و سایت قرار می‌گیرند، بنابراین یکی از مزیت‌های خرید فصلنامه دسترسی سریع‌تر به مطالب است.

فصلنامۀ ترجمان در کتاب‌فروشی‌ها، دکه‌های روزنامه‌فروشی و فروشگاه اینترنتی ترجمان به‌صورت تک شماره به‌ فروش می‌رسد اما شما می‌توانید با خرید اشتراک سالانۀ فصلنامۀ ترجمان (شامل ۴ شماره)، علاوه بر بهره‌مندی از تخفیف نقدی، از مزایای دیگری مانند ارسال رایگان، دریافت کتاب الکترونیک به‌عنوان هدیه و دریافت کدهای تخفیف در طول سال برخوردار شوید. فصلنامه برای مشترکان زودتر از توزیع عمومی ارسال می‌شود و در صورتی‌که فصلنامه آسیب ببیند بدون هیچ شرط یا هزینۀ اضافی آن را تعویض خواهیم کرد. ضمناً هر وقت بخواهید می‌توانید اشتراکتان را لغو کنید و مابقی مبلغ پرداختی را دریافت کنید.

اطلاعات کتاب‌شناختی:

Montell, Amanda. Cultish: The Language of Fanaticism. Harper Wave, 2021

پی‌نوشت‌ها:
• این مطلب را سوفی گیلبرت نوشته و در تاریخ ۱۰ ژوئن ۲۰۲۱ با عنوان «We Choose Our Cults Every Day» در وب‌سایت آتلانتیک منتشر شده است. و برای نخستین‌بار با عنوان «هر روز فرقه‌ای انتخاب می‌کنیم» در بیست‌ویکمین شمارۀ فصلنامۀ ترجمان علوم انسانی با ترجمۀ فاطمه زلیکانی منتشر شده است. وب سایت ترجمان آن را در تاریخ ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۱با همان عنوان منتشر کرده است.
•• سوفی گیلبرت (Sophie Gilbert) یکی از نویسندگان مجلۀ آتلانتیک است که دربارۀ فرهنگ می‌نویسد.

[۱] Taking Cara Babies
[۲] این واژه فعلی است به معنای سخت‌نگرفتن که برند کارا آن را در وجه اسمی به کار برده است. هر حرف این واژه نیز به ۷ مرحله‌ اشاره دارد که به توصیۀ این برند، مادر باید قبل از شیر‌دادن به نوزاد انجام دهد [مترجم].
[۳] منظور نویسنده ساعاتی است که نوزاد بی‌دلیل ناآرام است. این ساعات تقریباً هر روز در یک زمان مشخص تکرار می‌شود [مترجم].
[۴] Peleton نام شرکتی در حوزۀ تمرینات و تجهیزات ورزشی است که دوچرخۀ ثابت و تردمیل از محصولات اصلی آن‌اند. خدمات پلوتون به کاربران اجازه می‌دهد از راه دور در کلاس‌های تناسب اندام، که از استودیوی این شرکت پخش می‌شود، شرکت کنند [مترجم].
[۵] ۳HO مخفف healthy, happy, holy organization است و نام جنبشی است که از سال ۱۹۷۰ در آمریکا به راه افتـاد. ایـن جـنبـش آمـوزه‌هـای هنــدویسـم را بـه کـار می‌برد [مترجم].
[۶] DOMS مخفف delayed onset muscles soreness است و به گرفتگی عضلانی و دردی اشاره دارد که فرد یک یا دو روز بعد از تمرین ورزشی احساس می‌کند [مترجم].
[۷] EIE مخفف این اصطلاح عامیانه است: Everything is everything [مترجم].
[۸] Lizard brain که به آن reptilian brain نیز می‌گویند. طبق نظریۀ مغزهای‌ سه‌گانه، مغز انسان از سه قسمت، مغز خزنده، مغز عاطفی و مغز منطقی، تشکیل شده است. مغز خزنده مسئولیت بقای انسان و حفظ انرژی بدن را بر عهده دارد [مترجم].
[۹] Wordslut: A Feminist Guide to Taking Back the English Language
[۱۰]  Soulcycle نام یک شرکت آمادگی جسمانی است که در فضای بسته کلاس‌های دوچرخه‌سواری برگزار می‌کند [مترجم].
[۱۱]  جیم جونز کشیش کلیسا در شهر سانفرانسیسکو و رهبر جریانی موسوم به پیپلز تمپل (پرستشگاه مردم) بود که گرایش‌های چپ‌گرایانۀ رادیکال داشت. او، که با سیاست‌های آمریکا به‌شدت مخالف بود، فرمان کوچ دسته‌جمعی داد و به همراه هوادارانش به عمق جنگل‌های گویانا (کشوری کوچک در آمریکای جنوبی) رفت و در آنجا شهر رؤیاهایش را ساخت و نامش را جونزتاون گذاشت. ده ماه پس از ساخت شهر، گزارش‌ رسید کسی اجازه ندارد از شهر خارج شود و متمردان نیز شکنجه می‌شوند. در ادامۀ این گزارش‌ها، بستگان کسانی که به گویانا رفته بودند از مقامات سیاسی آمریکا خواستند وارد عمل شود. دولت آمریکا گروهی را به جونزتاون فرستاد. چند نفر پنهانی به خبرنگارها گفتند که نمی‌توانند از آنجا خارج شوند. جونز گروه ارسالی را به رگبار بست. سی دقیقه پس از این واقعه نیز هوادرانش را ترغیب کرد همگی سیانور بخورند تا با هم بمیرند و این‌گونه با مرگ ۹۱۸ نفر بزرگ‌ترین خودکشی دسته‌جمعی تاریخ به وقوع پیوست [مترجم].
[۱۲]  Heaven’s Gate نام جنبشی مذهبی در آمریکا که در سال ۱۹۷۴ به راه افتاد [مترجم].
[۱۳] Church of Scientology مراد از ساینتولوژی مجموعه تعالیم مذهبی است که اولین بار نویسندۀ داستان‌های علمی‌تخیلی، رون هابارد، آن را مطرح کرد. بسیاری از کشور‌ها آن را نوعی مذهب و برخی نیز آن را نوعی فرقه می‌دانند [مترجم].
[۱۴]  American Way نام شرکتی آمریکایی است که از تکنیک‌های بازاریابی شبکه‌ای برای فروش محصولات سلامتی، زیبایی و لوازم بهداشتی استفاده می‌کند [مترجم].
[۱۵]  Goop نام شرکت و برندی است که به سبک‌زندگی و به‌زیستی توجه دارد [مترجم].
[۱۶] نویسنده، مستندساز، تئوری‌پرداز توطئه، و مجری برنامهٔ الکس جونزشو است و وبسایت‌های Infowars.com و prisonplanet.com را اداره می‌کند. او دولت آمریکا را به دست‌داشتن در مسائلی چون حملات ۱۱ سپتامبر، ساختگی‌بودن فرود روی ماه، انفجار اوکلاهماسیتی و … متهم کرده‌ است [مترجم].
[۱۷] QAnon جنبشی آزاد و غیرمتشکل که هواداران متعصب دونالد ترامپ در فضای مجازی در پیشبرد آن نقش چشمگیری دارند. منظور از کیو اطلاعات محرمانه و منظور از «انان» ناشناس است. هیچ‌کس نمی‌داند آن‌ها چه کسانی‌اند یا چرا این‌ مطالب را به اشتراک می‌گذارند. مطالبی که منتشر می‌کنند به تئوری توطئه مربوط است. آن‌ها، در بسیاری از مطالبشان، از دولت پنهان که مانع تلاش‌های ترامپ می‌شود انتقاد می‌کنند [مترجم].
[۱۸] کانابیدیول یا سی‌بی‌دی در عصارۀ شاه‌دانه موجود است و بیشتر به‌صورت روغن و برای تسکین درد، کاهش اضطراب و عوارض پوستی به کار می‌رود [مترجم].
[۱۹]  اشاره به شعار انتخاباتی بایدن (No Malercies). این واژه از جمله واژگان بسیار قدیمی و کم‌کاربرد زبان انگلیسی است و از انتقاد‌های وارده به بایدن آن بود که با انتخاب این کلمه نمی‌تواند با نسل جوانی که، به احتمال زیاد، آن را تا به حال نشنیده‌اند ارتباط برقرار کند [مترجم].
[۲۰] اشاره به جمله‌ای که هواداران ترامپ در جریان انتخابات ۲۰۱۶ تکرار می‌کردند. ترامپ در مناظرۀ انتخاباتی گفته بود، در صورت پیروزی، هیلاری کلینتون را به دلیل استفاده از ایمیل و سرور شخصی و به‌اشتراک‌گذاشتن اطلاعات محرمانه زندانی خواهد کرد [مترجم] .
[۲۱] NXIVM از شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای که رهبران آن در سال ۲۰۱۸ به جرم قاچاق جنسی و اخاذی دستگیر شدند [مترجم].