کارآموزان وکالت چگونه باید تخصص پیدا کنند؟

جاش ریچمن، گاردین — دفترهای حقوقی، در زمینه‌های تخصصی یا «حوزه‌های فعالیت» گوناگون، خدمات ارائه می‌دهند. اما بیشترِ وکلا، بعد از کسب مهارت، تنها در یک حوزۀ تخصصی یا حتی زیرشاخۀ یک تخصص کار می‌کنند.

اینکه وکلا تا چه حد می‌توانند بر فرایند متخصص‌شدن خود کنترل داشته باشند متغیر بوده و ممکن است بسته‌به نوع و بزرگی دفتر حقوقی‌ای باشد که به‌عنوان کارآموز به آن می‌پیوندند. همچنین ممکن است به حوزه‌های فعالیتی مرتبط باشد که در طول کارآموزی آن را تجربه می‌کنند.

بسیاری از وکلا که به‌دنبال کسب مهارت هستند درمی‌یابند که اقتصاد نقش مهمی در پاسخ به این مسئله دارد که کدام حوزۀ حقوقی جای خالی دارد. برای مثال، در دوران رکود اقتصادی مراجعۀ کمتری به وکلای حوزۀ ادغام و تملک شرکت‌ها^۱ وجود خواهد داشت، ولی تقاضا برای خدمات وکلای متخصص در ورشکستگی بیشتر می‌شود.

بنابراین بعید است دست شما هنگام انتخاب درخصوص حوزۀ فعالیت چندان باز باشد، بلکه بیشتر به‌سمت انتخاب میان گزینه‌های موجود سوق داده می‌شوید. بااین‌همه، می‌توانید با پژوهش گسترده، کسب تجارب کاری در جاهای ممکن و ارسال تقاضانامه‌های هدفمند براساس ترجیح‌های شخصی‌تان حداکثرِ کنترل ممکن را داشته باشید.

۱) پژوهش
پیش از بررسی صف طولانی حوزه‌های تخصصی حرفۀ وکالت، باید از خود بپرسید علاقۀ واقعی شما در کدام‌یک از حوزه‌های حقوق مالی (فعالیت در حوزۀ شرکت‌ها و مؤسسات)، حقوق خصوصی/خانواده (فعالیت در امور فردی) یا حقوق کیفری (فعالیت در حوزۀ دفاع از متهمین یا طرح شکایت علیه آن‌ها) قرار می‌گیرد؟

حوزه‌های فعالیتی که یک دفتر حقوقی پیش روی شما می‌گذارد به‌وسیلۀ نوع مراجعان آن تعیین می‌شود. بنابراین در قدم بعد باید به نوع و بزرگی دفتر حقوقیِ منتخبتان نظر داشته باشید. زنجیرۀ طولانی این تشکیلات از دفاتر کوچک وکلا در مرکز شهر، که به ارائۀ خدمات به اجتماعات محلی می پردازند، گرفته تا غول‌های بین‌المللی، که موکلانشان شرکت‌های چندملیتی هستند، را دربرمی‌گیرد. شما خود را در کجای این طیف می ‌بینید؟

به بخش‌های مهم یک دفتر حقوقی نگاه کنید. این‌ها حوزه‌های فعالیتی هستند که احتمالاً بعد از کسب مهارت برای شما جای خالی دارند. عاقلانه نیست که دل به دفتر کوچک و محدودی ببندید که تنها چند حقوق‌دان در آن مشغول‌اند.

جست‌وجو در وب‌سایت دفاتر حقوقیْ بینشی از این مسئله به دست می‌دهد: ببینید هر بخش از چند حقوق‌دان تشکیل شده است، کدام بخش بیشترین گزارش را تهیه می‌کند و کدام‌یک از پرونده‌های اخیر به‌نحو مبسوطی نقد‌وبررسی شده‌اند. شما همچنین می‌توانید از طریق تلفن یا ایمیل با تیم جذب نیرو تماس بگیرید و درمورد میزان اشتغال در حوزه‌های فعالیت سؤال بپرسید.

۲) تجارب کاری
تنها راه اطمینان از مناسب‌بودن یکی از حوزه‌های فعالیتْ این است که تجارب دست‌اولی در آن حوزه کسب کنید. شارلوت باون، دستیار حقوقی در دفتر حقوقی واتسون فرلی اند ویلیامز می‌گوید: «تجربۀ کاری، به‌عنوان راهی برای یافتن نوع شغلی که مناسب شماست، بی نظیر است. لازم نیست این تجربه حتماً در حوزه‌ای باشد که بیشترین علاقه را به آن دارید. حتی اگر به این نتیجه برسید که حوزه‌هایی که در طول کاریابی تجربه کرده‌اید مناسبتان نیستند، دیدگاه و درک شما بسیار آگاهانه‌تر خواهد شد. همین‌طور این تجارب درمورد درخواست‌های قرارداد کارآموزی به شما کمک می‌کند.»

دوره‌های کوتاه کارآموزی در دفاتر حقوقی احتمالاً ارزشمندترین تجربۀ شغلی هستند، چنان‌که عمدتاً چندین حوزۀ فعالیت را در طول دوره‌ای چندهفته‌ای دربردارند و بخش مهمی از فرایند استخدام بسیاری از دفاتر هستند، چون این دوره‌ها نوعاً به مصاحبه برای قرارداد کارآموزی می‌انجامند.

باهمۀاین‌ها، انواع متنوع دیگری از تجربۀ کار و تعامل حقوقی هست که همگی مفید هستند. ابتکار عمل داشته باشید و با دفتر وکیلی محلی تماس بگیرید و بپرسید آیا می‌توانید چند هفته به آن‌ها کمک کنید یا حتی برای یکی‌دو روز تنها همراه یکی از وکلا باشید، چون حرف‌زدن درمورد شغل‌هایشان و تماشای کار آن‌ها می‌تواند بسیار آموزنده باشد. اما پیش از تماس‌گرفتن مطمئن شوید که بررسی‌های لازم را کرده‌اید. آن‌هایی هم که به حوزه‌هایی مانند حقوق خانواده، جرم، مهاجرت و حقوق بشر علاقه‌مندند می‌توانند در واحد حقوقی «دفتر مشاوره به شهروندان» در محل خود داوطلب شوند.

همچنین فرصت‌های زیادی برای ارتباط مستقیم هست که نیازی به برنامه‌ریزی شما ندارد، مثلاً روزهای آزاد در دانشگاه‌ها که مردم عادی می‌توانند از دانشکده‌های حقوق و سایر دانشکده‌ها بازدید کنند، یا ارائه‌ها و نمایشگا‌ه‌های حقوقی دانشگاه که به متقاضیان کمک می‌کند اطلاعات بیشتری دربارۀ ویژگی‌های جایگاه وکلای متخصص کسب کنند.

۳) کارآموزی
با پژوهش گسترده و کمی تجربۀ کاری، می‌توانید آمادۀ فرستادن تقاضانامۀ خود به دفاتر حقوقی‌ای شوید که در حوزه‌های موردعلاقۀ شما کار می‌کنند. آغاز فرایند متخصص‌شدن وقتی است که کارآموزی را شروع می‌کنید. قراردادهای کارآموزی معمولاً براساس کرسی‌هایی در بخش‌های مختلف، شامل حقوق ترافعی و غیرترافعی، دسته‌بندی می‌شود. پس اینجا خوش‌بختانه فرصتی است که می‌توانید دریابید واقعیت حوزۀ کاریِ برگزیده‌‌تان با انتظاراتتان مطابقت دارد یا خیر.

بااین‌اوصاف، مدل کارآموزی غیرچرخشی، که دفتر حقوقی بین‌المللی جونز دِی به آن شناخته می‌شود، نظام معمول کرسی‌محور را کنار می‌گذارد و، درعوض، کارآموزان را آزاد می‌گذارد تا با بخش موردانتخابشان کار کنند و ماه‌ها از وقت خود را در حوزه‌ای که می‌دانند مناسبشان نیست هدر ندهند.

الکس هاتوانی، وکیلی کارآموز در جونز دی، می‌گوید این موضوعْ کارکردن بر روی موضوعات موردعلاقه‌اش را آسان‌تر کرده است. او اضافه می‌کند: «در پایان قرارداد کارآموزی‌ام، بسیار بیشتر از شش‌ ماه کار در حوزۀ دلخواهم انجام داده‌ام و امیدوارم دقیقاً قبل از اتمام دورۀ آموزشی بتوانم در بخش موردانتخابم مشغول شوم.»

مرحلۀ نهاییِ فرایندِ تخصصی‌شدن ممکن است رقابتی باشد. جیمز داون، وکیلی در هیل دیکنسون، می‌گوید: «در دفتر حقوقی من، پیش از کسب مهارت، فهرستی از مشاغل موجود را می‌فرستیم و کارآموزان برای مشاغلی که در نظر دارند از طریق رزومه و نامه‌ای توضیحی اقدام می‌کنند. اگر چند نفر برای یک جایگاه متقاضی باشند، از آن‌ها مصاحبه می‌گیریم.»

به یاد داشته باشید که شاید واقعیتِ کارکردن در یک حوزۀ فعالیت با تصور شما بسیار متفاوت باشد، بنابراین گزینه‌های دیگر را قربانی یک حوزه نکنید. شارلوت برت، وکیلی در فوت انستی (شرکت با مسئولیت محدود)، توصیه می‌کند ذهنتان را باز نگه دارید: «من درنهایت به چیزهایی علاقه‌مند شدم که هیچ‌وقت فکرش را نمی‌کردم و مشخصاً در زمان دانشجویی انتظار این را نداشتم که در حوزۀ شرکت‌ها فعالیت کنم.»

چنین احساساتی را سوفی برتون، وکیلی در دفتر میلز اند ریوز، هم بیان کرده است: «خود را به دیدگاهی غیرمنعطف درمورد مسیر شغلی‌تان محدود نکنید. برخی افراد در حالی کارآموزی را شروع می‌کنند که فکر می‌کنند باید در محدودۀ کرسی مشخصی بمانند یا در حوزۀ مشخصی کسب مهارت کنند، اما آنچه حقیقتاً از آن لذت می‌برید ممکن است چیزی غیرمنتظره باشد. من در طول دورۀ کارآموزی‌ام حتی ‌سمت کرسی مالی هم نمی‌رفتم، اما وقتی آن را تجربه کردم فهمیدم همانی است که دنبالش بوده‌ام. این‌قدر زود برای هر پیچ‌وتاب مسیرتان نگران نشوید.»

پی‌نوشت‌ها:
• این مطلب را جاش ریچمن نوشته است و در تاریخ ۱۱ می ۲۰۱۶ با عنوان «How do I decide what type of lawyer I want to be» در وب‌سایت گاردین منتشر شده است. وب‌سایت ترجمان در تاریخ ۲۹ فروردین ۱۳۹۶ این مطلب را با عنوان «کارآموزان وکالت چگونه باید تخصص پیدا کنند؟» و با ترجمۀ مهدی ذوالقدری منتشر کرده است.
•• جاش ریچمن (Josh Richman) ویراستار وب‌سایت لاکَریرز است.
[۱] M & A (corporate mergers and acquisitions)