دستچینی متنوع از بهترین مطالب منتشرشده در سال ۱۳۹۵
آنچه در این ویژهنامه میخوانید: اقتصاد سیاسی آب معدنی٬ رابطۀ کار و خودمحوری٬ نوشتاری از اسلاوی ژیژک دربارۀ سرمایهداری فرهنگی٬ مروری بر کتاب «بهدامانداختنِ صیدها» نوشتۀ دو نوبلیست اقتصاد٬ نوشتاری دربارۀ حمایت سازمانها از حماقتِ جمعی کارکنانشان٬ تاریخچۀ مراکز خرید٬ گزارشی دربارۀ چیستی نابرابریِ شادی و دلیل اهمیت آن و در آخر نگاهی متفاوت به نظریۀ «دست نامرئی» آدام اسمیت.
4 دقیقه
دنیای دیوانۀ صنعتِ آب
چگونه مایعی که از هوا میبارد به صنعتی چند میلیاردی تبدیل شد؟
پیشتر خریدنِ آبْ منحصر میشد به مواقعی که از تشنگی جانبهلب میشدیم و شیر آبی هم پیدا نمیکردیم. اما امروزه خرید آب معدنی معمول است. البته این ماجرا در جهان به مرزهای جنونباری رسیده است: منوی آب در رستورانها، آبهای باستانی، آب سیاه و البته آبهایی که هنوز اختراع نشده است.
استثمار بهشیوۀ استیو جابز
شعارِ «کاری بکن که دوستش داری»، بینقصترین ابزار ایدئولوژیک سرمایهداری است
استیو جابز، مهمترین مُبلّغ شعار «کاری بکن که دوستش داری» است. این نصیحت روحیهبخش ما را ترغیب میکند که علایقمان را به کاری درآمدزا تبدیل کنیم. اما به عقیدۀ میاتوکومیتسو نویسندۀ کتاب کاری بکن که دوستش داری، این شعار ضدکارگریترین ایدئولوژی در عصر کنونی است.
تجربه مدرنترین کالای مصرفی است
ما امروز تجربیات زندگی را میخریم
اسلاوی ژیژک، میگوید از حدود یک دهۀ قبل، مرحلۀ جدیدی در کالاییشدن پدیدار شده است. چیزی که امروزه از فروشگاهها میخریم، محصولات موردنیازمان نیست؛ بلکه تجربیات زندگی است، مثلاً وقتی محصولاتِ ارگانیک میخریم، درواقع داریم تجربهای فرهنگی میخریم: تجربۀ «سبک زندگی سالم و زیستمحیطی». اگرنه چه کسی واقعاً باور دارد که سیبهای گران، نیمهگندیده و «ارگانیک» سالمترند؟
هشدار، بازار آزاد در کمین شماست
مروری بر کتاب بهدامانداختنِ صیدها
جورج آکرلوف و رابرت شیلر از برندگان جایزۀ نوبل اقتصاد هستند. آنها در کتابشان، مدعی میشوند که در نظام بازار آزاد مسئله این نیست که انسانهای شیطانصفتِ زیادی وجود دارند. اما فشار رقابت در بازار موجب میشود تا سرمایهداران با فریبکاری رفتار سایرین را هدایت کنند. آنها در عین ستایش نظامِ بازارآزاد نکاتی را به مردم گوشزد میکنند که اگر از آن غفلت کنند سرشان کلاه میرود.
احمق باش تا کامروا شوی
چگونه سازمانها حماقت جمعی را پاس میدارند
اکثر نظریههای مدیریتی میزانِ دانشِ انباشته را مهمترین داراییِ شرکتها میدانند. اما پژوهشی جدید نشان میدهد که مهمترین عاملِ پیشبُردِ کارها در بزرگترین شرکتهای جهان چیز دیگری است: حماقتِ جمعی. در این روند افرادِ باهوش به سرعت در مییابند که هوشمندانهترین کارْ احمق بودن است. آنهایی هم که مدام با پیشنهادهای نوآورانه به استفاده از هوششان اصرار بورزند کنار گذاشته میشوند.
مراکز خرید: پدیدهای با خاستگاه سوسیالیستی
خلق فضاهایی برای مصرف لزوماً در جهت پیشبُرد بازار آزاد نیست
مراکز خرید بزرگ در آمریکا و چین دستهدسته تعطیل میشوند، در هند ابزار توسعهاند و در نایروبی هدف عملیاتهای تروریستی. این محلها از نظر خیلیها، هوشمندانهترین فُرم معماری نئولیبرالیسم، ابزارهای محصورکردن و تفکیک قلمروِ عمومیاند. اما مراکز خریدْ نوعی ماقبلتاریخ سوسیالیستی هم دارند.
نابرابریِ شادی چیست و چرا اهمیت دارد؟
افزونبر نابرابری درآمدی، باید نگران نابرابریهای دیگری نیز باشیم
بنا بر گزارش ۲۰۱۶ شادیِ جهانی، نابرابری شادی رو به افزایش است. اما نابرابری شادی چیست و چرا اهمیت دارد؟ نابرابریِ شادی، همارز نابرابریِ درآمدی است و از سال ۲۰۱۲، گزارش شادی جهانیْ مؤید این ایده بوده است که «شادی»، نسبتبه شاخصهای دیگر، سنجۀ مناسبتری برای ارزیابی رفاه انسان است.
دست نامرئی وجود ندارد
اقتصاددانان نظری میگویند نمیتوان فرضیۀ دست نامرئی را اثبات کرد، اما اقتصاد کاربردی به این حرف اعتنایی نمیکند
«دست نامرئی» مشهورترین اصطلاحی است که از آدام اسمیت باقی مانده است. اما این تعبیر، فقط یکبار، و آنهم در بخشی کاملاً نامربوط از کتاب او آمده است. از آن به بعد نیز اقتصاددانان تلاش کردند تا این نظریه را اثبات کنند، اما نهایتاً به این نتیجه رسیدند که واقعاً نمیتوان این فرضیه را اثبات کرد.
حافظۀ جمعی فقط بخشهایی از گذشته را بازنمایی میکند
جوزف استیگلیتز در مصاحبه با استیون لویت از نگاه خاص خود به اقتصاد میگوید
پساز چند دهه پیشرفت، جهان در مبارزه با فقر با ناکامی مواجه شده است
جوایز معتبر در حوزۀ اقتصاد بین چند مؤسسه متمرکز شدهاند، چرا؟