گزیدههای اقتصاد در سالی که گذشت
اوضاع اقتصادی انگار از هر زمان دیگری بیرحمتر شده است. کوچکترین اشتباه نهفقط معاملهگران و سرمایهگذاران، که ممکن است هر کسی را به طبقۀ اقتصادی پایینتری پرتاب کند. در این شرایط موفقها به خودشان میبالند و خود را راهنما و مرشد دیگران میدانند و بازندهها را بهخاطر هوش کم یا پشتکار پایینشان سرزنش میکنند. اما گویا بهجز هوش اقتصادی، نابرابریهای دیگر اجتماعی نیز غالباً به کمک موفقشدن میآید. تشدید شکافهای اقتصادیْ نابرابری را به موضوع روز تحقیقات دانشگاهی و بررسیهای روزنامهنگاری تبدیل کرده است. در این گزیده، چند مطلب دربارۀ نابرابری و نقش شانس در موفقیت خواهید خواند.
3 دقیقه
♦ برای مطالعۀ هر یک از مطالب، بر روی تیتر آنها کلیک کنید.
نابرابری انتخاب است، نه سرنوشت
• هیچکس به خاطر شایستگیهایش میلیاردر نمیشود
کتاب جدید توماس پیکتی تصویری از نابرابری ارائه میکند که برای خیلیها باورنکردنی است
توماس پیکتی چیزی برای تبدیلشدن به یک اقتصاددانِ موفق جریان اصلی کم نداشت. تحصیلاتی درخشان و استادی در دانشکدۀ اقتصاد امآیتی در جوانی. اما پس از دو سال تدریس در آن دانشگاه، به این نتیجه رسید که در برج عاج نشسته است و آنچه به دانشجویانش میگوید، ربط چندانی به واقعیت ندارد. پس تدریس را رها کرد و به پاریس برگشت تا اینبار «واقعیت» را مطالعه کند، و آنچه در این جستجو پیدا کرد دریایی از نابرابری بود.
عرضه و تقاضا، سرجای خودش
• اقتصاددانی که در ۲۹سالگی استاد هاروارد شد و حالا میخواهد نگاهمان به اقتصاد را متحول کند
آیا نوبل اقتصاد سال به زودی به راج چتی میرسد؟
کلاس اقتصاد مقدماتی دانشگاه هاروارد، مشهور به «اقتصاد-۱۰»، یکی از مهمترین واحدهای درسی دنیاست. استادان این درس عمدتاً از اقتصاددانهای باسابقه و مشاوران روسایجمهور ایالات متحده بودهاند، ازجمله پرفسور گریگوری منکیو که کتاب مقدمهای بر علم اقتصادش همچنان مهمترین منبع درسیِ آموزش مقدماتی اقتصاد در سراسر جهان است. اما بهتازگی سروکلۀ استاد جوانی پیدا شده که ایدۀ متفاوتی برای آشناکردن دانشجویان با اقتصاد دارد. راج چتی، که دکتری اقتصادش را در ۲۳سالگی از هاروارد گرفت و در ۲۹سالگی استادِ آنجا شد، به تازگی، از طرح درسی رونمایی کرده که میتواند نگاهمان به علم اقتصاد را بهکلی زیرورو کند.
شانس یا استعداد؟
• اگر خیلی باهوشی، پس چرا پولدار نیستی؟ شاید همهاش شانس باشد
پژوهشگران مدلی طراحی کردهاند که نقش شانس را در موفقیت نشان میدهد
کمابیش در اغلب جوامع، توزیع ثروت از الگوی شناخته شدهای پیروی میکند که به آن « قانون ۲۰-۸۰» میگویند: یعنی ۲۰ درصد افراد صاحب ۸۰ درصد ثروت هستند. بهنظر ناعادلانه یا عجیب نخواهد بود اگر ۲۰درصد ثروتمند همانهایی باشند که بیشترین استعداد را هم دارند. اما چنین نیست. گروهی از پژوهشگران مدلی کامپیوتری طراحی کردهاند که نشان میدهد افراد بسیار موفق آنهایی نیستند که بسیار باهوشاند، بلکه آنهایی هستند که بسیار خوششانس بودهاند. با درنظر گرفتن این موضوع میتوانیم در سرمایهگذاریهای مختلف عایدی دوچندانی داشته باشیم.
توهم کنترل
• ازدستدادن دویست میلیون دلار چه چیزی به من آموخت؟
بحران مالی ۲۰۰۸ به من آموخت که توهمِ کنترل چیست و چگونه میتوان از آن رهایی یافت
فیزیک شاید ربطی به بازار سرمایه نداشته باشد. اما باب هندرسون از اولین دکتریخواندههای فیزیک بود که، بهخاطر مدلسازیهای ریاضیاتی، جذب والاستریت شد. سال ۲۰۰۸، ناگهان با سقوط بازار، معاملۀ فاجعهباری کرد که حتی بر قیمت جهانی نفت هم اثر گذاشت. در بدترین حالت، پیشبینی میکرد فقط سی میلیون دلار ضرر کند، اما این رقم تنها یکششم آن ضرر واقعیِ آینده بود. در همین زمان، هندرسون متوجه توهمی شد که افراد کارآزموده هم گرفتارش میشوند: هرچه قبلاً موفقتر و ماهرتر باشی، پس در آینده هم احتمال موفقیتت بیشتر است. او توضیح میدهد که چگونه دچار «توهم کنترل» شد و چگونه توانست، با رهایی از آن، همۀ ضررهای انباشته را جبران کند.
اعتیاد معمولاً از چند عامل زیربنایی و نهفته ریشه میگیرد
نقدهای استیگلیتز به نئولیبرالیسم در کتاب جدیدش، خوب اما بیفایده است
حافظۀ جمعی فقط بخشهایی از گذشته را بازنمایی میکند
جوزف استیگلیتز در مصاحبه با استیون لویت از نگاه خاص خود به اقتصاد میگوید