داعش پیچیدهتر از همیشه بهنظر میرسد ولی همچنان در تعریف آن ناتوانیم
بعد از حملات تروریستی فرانسه، داعش بزرگتر و پیچیدهتر از همیشه بهنظر میرسد. این پدیده را چگونه باید تحلیل کرد؟ ترجمان به مناسبتهای مختلف مطالبی دربارۀ داعش منتشر کرده است و اکنون به این بهانه گزیدهای از آنها بههمراه نوشتاری جدید، «داعش زیرکترین کاسب ماجراست»، در این ویژهنامه گرد هم آمده است.
4 دقیقه
داعش زیرکترین کاسب ماجراست
چگونه باید درباره داعش بیندیشیم؟
ظهور ناگهانی داعش و شکست پیاپی در جلوگیری از گسترش آن، نشانهای است از سرگشتگیای عمومی در میان نخبگان سیاسی. همیشه شمار زیادی از مزدوران حملات انتحاری، اهل کشورهای پرجمعیت و فقیر بودهاند. اما چه چیزی میتواند تبیین کند که چگونه ممکن است هزاران نفر از ساکنان کشورهای نسبتاً شکوفا و باثبات، مجذوب خلافت شوند؟
رابطۀ ظهور داعش با تغییرات آبوهوایی خاورمیانه
آیا خشکسالی در سوریه در پیدایش داعش مؤثر بود؟
برخی معتقدند یکی از عوامل ظهور داعش خشکسالی گستردۀ سوریه است. عدهای دیگر اما میگویند که تغییرات آبوهوایی ممکن است در خیلی جاهای دیگر رخ دهد، ولی هرگز به جنگ منتهی نمیشود؛ بنابراین نسبت دادن جنگ به این تغییرات غلط است. خوان کول استاد دانشگاه میشیگان بررسی میکند.
داعش چگونه القاعده را زمینگیر کرد
القاعده که زمانی مخوفترین شبکۀ تروریستی جهان بود به عنوان یک ایده و سازمان در آستانۀ سقوط است
داعش فقط در میدانهای جنگ و در رقابتهای جذب اعضا القاعده را به حاشیه نبرده است بلکه کودتایی به راه انداخته است تا آن را از درون نابود سازد. گاردین طی مجموعه مصاحبههایی با رهبران ارشد القاعده ماجرای شکاف ایجاد شده در دل افراطگرایی را بازگو میکند.
داعش مدرنشدگی منحرف است
گفتوگو با اسلاوی ژیژک دربارۀ بنیادگرایی اسلامی، فقدان چپ سکولار در کشورهای اسلامی و موضوعاتی دیگر
آنچه که میخوانید، بخشی از گفتوگوی اسلاوومیر سیراکوفسکی و اسلاوی ژیژک دربارۀ این موضوعات است: بنیادگرایی اسلامی و ربط آن به فقدان چپ سکولار در کشورهای اسلامی، آیندۀ اروپا، آیندۀ سرمایه داری، توماس پیکتی، اتوپیای چپ و مسألۀ اوکراین.
رابطۀ دین و خشونت مذهبی
آیا جوهرهای از خشونتطلبی در دین وجود دارد؟
کارن آرمسترانگ میگوید جنگ و خشونت همواره ویژگی سیاست بوده، اما ما را به این نتیجه رسانده که جداکردن دین از دولت پیششرط صلح است. شاید زمان آن باشد که بپرسیم چگونه در غرب دیدگاهمان را دربارۀ دین بهعنوان امری صرفاً شخصی توسعه دادیم که از تمام فعالیتهای انسانی بهویژه از سیاست جدا است.
آیا در عصر داعش، میتوانیم از «جنگ مشروع» صحبت کنیم؟
گفتوگوی گری گاتینگ و سسیل فابر
نظریۀ سنتی میگوید جنگ مشروع باید در دفاع از وطن باشد حال آنکه اغلب جنگهای مدرن نامتقارن یا داخلی هستند؛ و نیروهای نظامی یا خود را در میان غیرنظامیان پنهان میکنند یا تظاهر به غیرنظامی بودن میکنند. از همین رو، برخی از نظریهپردازان مدرن ممانعت شدید از حمله به غیرنظامیان را به باد پرسش گرفتهاند.
دین و تاریخ خشونت
گفتوگوی پاول الی با آرمسترانگ دربارۀ رابطۀ دین و خشونت
برخی میگویند کسی فکر نمیکند که دین، مسبب همۀ جنگها بوده اما پس از آن تلاششان را صرف این میکنند که همۀ تقصیرها را به گردن دین بیاندازند. بهنظر آرمسترانگ اگرچه دین نیز در فرایند خشونت مشارکت داشته است اما اگر سایر عوامل را در نظر نگیریم، درک درستی از موقعیتمان نخواهیم داشت.
زنان و جهاد در داعش
زنان و شهروندان غربی که به صفوف جهادگرایان میپیوندند، کیستند؟
داعش زمینههای تازهای در جهادگرایی اسلامی را باز کرده است که پیش از آن سابقه نداشته است. یکی از آنها، جذبِ شهروندانِ زن کشورهای اروپایی است. کیارا پلگرینو، نویسندۀ این یادداشت، که سال گذشته دکترای خود را در علوم قرآنی گرفته است، دربارۀ انگیزههای این زنان توضیح میدهد.
آیا عمل تروریستی میتواند مجاز باشد؟
بررسی کتاب تروریسم، جستاری فلسفی نوشتۀ آن شونکنبکر
آن شونکن بکر، در کتابِ «تروریسم، جستاری فلسفی»، تروریسم را فقط بعنوان یکی از اقسام متعدد خشونت سیاسی شناسایی میکند. بهنظر او تروریسم نه از حیث اخلاقی از جنگ بدتر است و نه همواره نادرست. او فاصلۀ میان تاملی فلسفی بر واژۀ تروریسم و کاربرد عامیانه آن را میکاود.
تمجید آشکار از دیکتاتورها مشخصۀ اصلی راستگرایان آمریکاست
توسیدید، تاریخنگار باستانی، به منبع الهامی برای فهم وقایع سیاسی امروز تبدیل شده است
انجیلیها یکبار دونالد ترامپ را به قدرت رساندند، آیا باز هم میتوانند چنین کنند؟
بودجۀ تحقیقات زبانشناختی چامسکی را ارتش آمریکا تأمین میکرد. آیا این حقیقت کنشگری سیاسی او را بیارزش میکند؟